Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi


Dava, aksi kurum işleminin iptali ile 5510 sayılı Yasanın 81’inci maddesinde yer alan teşvik indiriminden faydalanma hakkının tespiti ile fazladan ödenen primlerin iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuş, ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile davanın esastan reddine dair karar verilmiş, verilen bu kararın davacı tarafça temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 18.12.2018 günlü ve 2018/5572 E., 2018/10771 K. Sayılı ilamı ile kararın bozulmasına ilişkin karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince bozmaya uyularak, yaptığı yargılama ile istinaf isteminin kabulü ile, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen kararın davalı Kurum vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, davacı şirketin, 01.01.2011 – 31.12.2013 tarihleri arasında alınan ve yapılan ihaleli iş nedeniyle, 5510 sayılı Yasanın 81. maddesindeki hazine teşviki uygulamasına ilişkin, 6111 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik öncesinde imzalanmış hizmet alımı sözleşmesine istinaden çalıştırılan işçiler nedeniyle doğan işveren sigorta priminin, % 5"inin hazine teşviki olarak ödenmesi gerektiğinin tespiti ile bu sebeple davacı şirketten fazladan tahsil edilen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin, her aya ilişkin primin kuruma yatırıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
SGK vekili, davacı hakkında yapılan işlemlerin yasal mevzuata ve kurum genelgesine uygun olduğunu buna göre davanın reddi gerektiğini belirtmiştir.

III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesi, İlk derece Mahkemesi tarafından, "davanın KABULÜ ile, davacının 1161479 sicil sayılı işyeri için 2011/3 ile 2013/12. döneminde % 5 teşviki indiriminden yararlanması gerektiğinin tespitine, teşvik indirimi nedeniyle davacı alacağı 249.842,14 TL’nin Kuruma yatırıldıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine" şeklinde karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi, 29.05.2019 tarihli kararı ile Dairemizin bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonucunda;
Yargıtay ...Hukuk Dairesinin 18.12.2018 günlü ve 2018/5572 E., 2018/10771 K. Sayılı ilamı ile 27/03/2018 tarihli ve 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"un 70. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen Ek 17. madde gereklerinin gözetilmesi gerektiğini kabul etmiş ve karar tarihinde sonra yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış davaların konusuz kalacağı ve bu konuda karar verme yetkisinin "ilk derece mahkemesi"ne ait olduğu Yargıtay ... Hukuk ve.... Hukuk Dairesi"ne ait emsal bozma ilamlarında da belirtilmiştir.
Dava konusu olayda; belirtilen yasal düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış iş bu davada, 7103 sayılı Yasa"nın 70. maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen ek 17. maddesinin 4. fıkrası doğrultusunda karar verilmesi gerektiği kanaati ile, Davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, ... 16. İş Mahkemesi"nin 2015/671 E., 2017/551 K. sayılı kararının kaldırılmasına, ve dava; 5510 sayılı Kanunun ek 17.maddesi gereğince konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili, davacı hakkında kurumca yapılan işlemin yasal ve hukuka uygun olduğunu bu nedenle davanın reddine dair karar verilmesi gerektiğini beyanla, kararın bozulmasını istemiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava, sosyal güvenlik mevzuatında prim teşviki, destek ve indirim uygulamalarından kaynaklanan uyuşmazlığa ilişkindir.
5510 sayılı Yasanın 81’inci maddesi hükümlerinden faydalandırılma ve fazla ödenen tutarın iadesi istemi ile 18.09.2015 tarihinde açılmış eldeki davada, Bölge Adliye Mahkemesince bozma sonrasında 29.05.2019 tarihli kararı ile davanın 5510 sayılı Kanunun ek 17.maddesi gereğince konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, dair karar verilmiş ise de; 5510 sayılı Yasanın ek 17. Maddesinin 4. Fıkrası hükmündeki “Görülmekte olan davalarda, ayrıca bir başvuru şartı aranmaksızın, dava öncesi yapılan idari başvuru tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte hesaplanacak tutar üçüncü fıkra hükümlerine göre mahsup veya iade edilir. Mahkemelerce, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış davalarda davanın konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilir. Yargılama giderleri idare üzerinde bırakılır ve vekâlet ücretinin dörtte birine hükmedilir. Ayrıca, ilk derece mahkemelerince verilen kararlar hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu"nca kanun yollarına başvurulmaz ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılan kanun yolu başvurularından vazgeçilmiş sayılır.” İbaresinin iptali için Anayasa Mahkemesi"ne başvuruda bulunulmuş ve Anayasa Mahkemesince 19.02.2020 gün ve 2018/139 E. 2020/12 K. Sayılı karar ile bu hükmün iptaline karar verilmiş ve karar 05.05.2020 tarih ve 31118 sayılı Resmi gazetede yayımlanmıştır.
Anayasa"nın 153. maddesi uyarınca, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamamakta ve ancak Resmi Gazete"de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girmektedir. Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararlarının yasama, yürütme ve yargı organları, idari makamlar, gerçek ve tüzel kişileri bağlayacağı açıktır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 33.maddesi hükümlerine göre, Türk hukukunu resen uygulamakla yükümlü olan mahkemelerin ve giderek Yargıtay’ın, iptal kararı ile yok hükmünde olan ve böylece yürürlükten kalkan bir yasa maddesine dayanarak inceleme yapma ve karar verme yetkilerinin bulunmadığının kabulü doğal olup, bu yönde bir uygulama yapılmasına imkânı yoktur. Belirtilmelidir ki, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararları, bozma kararları ile oluşan usulü kazanılmış hakların istisnasını teşkil ederler. Buna göre; usuli kazanılmış hak gereğince uygulanması gereken bir kanun maddesi Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği taktirde artık usuli kazanılmış hakka göre değil, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararıyla ortaya çıkan yeni hukuki duruma göre karar verilir. Şu halde, Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararı karşısında, yeni oluşan durumun kesin hüküm halini almamış derdest tüm davalar yönünden uygulanmasının zorunluluğu ortadadır.
Eldeki davada, Bölge Adliye mahkemesince, oluşan bu yeni durumun dikkate alınması ve davaya konu uyuşmazlığa ilişkin yasal dayanaklar ve teşvik hükümlerinden faydalandırılması veya fazla ödenen tutarların iadesi/mahsubu istemleri bakımından yasal tüm şartların varlığı incelenmeli ve sonucuna göre işin esası hakkında bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, mahkemece yazılı şekilde hüküm tesisi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK"nın 373/2. maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20/04/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.