Davacı, 30.09.1995-12.2.2002 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı ve 13.2.2002 tarihinden itibaren de 506 sayılı Yasaya tabi sigortalı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine;
2-Dava davacının 30.9.1995-12.2.2002 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı ve 13.2.2002 tarihinden itibaren de 506 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının1.4.1985 tarihli giriş bildirgesiyle 1.1.1985 tarihinde tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak Kurum’a kayıt ve tescilinin yapıldığı SSK’na tabi çalışması nedeniyle 1.5.1985 te terkin edildiği, prim ödemesinin bulunmadığı 25.11.1997-dava tarihleri arasında tarım kredi kooperatifine üye olduğu, ziraat odası ve pancar ekicileri kooperatifine kayıtlı olmadığı, tarımsal kredi kullanmadığı, üzerine kayıtlı tarım arazisinin bulunmadığı ve uyuşmazlık döneminde tevkifat yoluyla prim kesintisi yapılıp yapılmadığının mahkemece araştırılmadığı öte yandan davacının 506 sayılı Yasa’ya tabi 1985 yılında 232 gün, 1986 yılında 335 gün, 1987 yılında 303 gün, 1988 yılında 292 gün, 1989 yılında 283 gün, 1990 yılında 254 gün, 1992 yılında 20 gün, 1994 yılında 30 gün, 1995 yılında 167 gün, 2002 yılında 19 gün, 2003 yılında 53 gün, 30.12.2005 tarihinden halen devam eden zorunlu çalışmalarının bulunduğu görülmüştür.
Davacının 2926 sayılı Yasa’ya tabi sigortalılığı 1.5.1985 tarihinde terkin edildikten sonra 1.5.1985-30.09.1995 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa"nın 10. maddesinde belirtilen kayıtlar bulunmadığından sigortalılığının 30.9.1995 tarihinde yeniden başlatılabilmesi için ya doğrudan prim yatırılması veya ürün bedelinden prim kesintisi yapılmış olması gerekir. Davacının prim yatırdığına veya ürün bedelinden prim kesintisi yapıldığına ilişkin dosyada kayıt ve belge bulunmadığı halde mahkemece davacının 30.9.1995-12.2.2002 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmiş olması ayrıca SSK hizmet cetvelinden davacının 13.12.2002-23.2.2003 ve 30.12.2005 – 31.7.2006 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğu anlaşılmasına ve davada SSK Başkanlığı taraf olmadığı halde 13.2.2002 tarihinden itibaren 506 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğunun tespitine karar verilmiş olması isabetsiz olmuştur.
Yapılacak iş; 30.9.1995-12.2.2002 tarihleri arasında, davacıya varsa ürün sattığı kişi, kurum ve kuruluşları açıklattırmak, buralardan ürün bedellerinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak, yapılmış ise belgelerini getirtmek ve 2926 sayılı kanunun 10.maddesinde belirtildiği üzere tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonuca ulaşmaktır.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın mahkemece hatalı değerlendirme eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.1.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.
