MAHKEMESİ : ... .. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 03/06/2015
NUMARASI : 2013/881-2015/225

Taraflar arasında görülen davada ... .. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 03/06/2015 tarih ve 2013/881-2015/225 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı, ... Merkez ... Köyü ... Caddesindeki mandırasında hayvan işletmeciliği yaptığını, büyükbaş hayvanlarını TARSİM"e hayvan hayat sigortası yaptırarak kayıt olduğunu, büyükbaş hayvanlarından süt ineği olan "TR....." kulak küpe numaralı hayvanının memesinde mastitis ve meme probleminden kaynaklanan vakıayı hasar ihbar telefon ile sigorta şirketine bildirdiğini, veteriner eksper ... ..."ın işletmesine gelerek yaptığı muayene sonucunda ineğinin sol ön ve arka memesinin tamamen kör olduğunu, süt vermediğini, sağ ön memesinin ise nispeten kör olduğunu, hayvanın emniyet değerinin kalmadığını ve zorunlu kesiminin uygun olduğunu rapor ederek fotoğraflarını çektiğini ve buna istinaden kendisinin 12/03/2013 tarihinde mezbahanede bu ineğinin kesildiğini, 250 kg et çıktığını ve bunu kasaba 1.400,00 TL "ye verildiğini, hayvanının değerini almak üzere davalı sigortaya başvurduğunu, ancak bedelin ödenmediğini, neden ödenmediğini sorduğunda sigorta kapsamında böyle hasarların ödenmeyeceğini beyan ettiklerini belirterek 2.800,00 TL zararının davalı sigorta şirketinden tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili şirketin içerisinde ... Sigorta A.Ş"nin de bulunduğu toplam 25 sigorta şirketinden müteşekkil 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu Kapsamında kurulmuş konusu devlet destekli Tarım Sigortaları olan tarım sigortaları havuzunun işletmecisi olduğunu, davacı tarafın sigorta işletmesi hesabına düzenlenen 2155596 no"lu devlet destekli hayvan hayat sigortası poliçesinin sigortalısı olduğunu, poliçede dain mürtehin kaydı olduğu için davacının aktif dava ehliyetinin bulunmadığını, her ne kadar davacı tarafın "TR....." kulak nolu hayvanın hastalandığından bahisle zararının karşılanmasını istemiş ise de, davacının taleple davasının haksız ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, hasar ihbarı neticesinde düzenlenen ekspertiz raporunda hayvanda herhangi bir patolojik bulguya rastlanmadığını, sadece süt verimi düşüklüğünün tespit edildiğini, sigorta genel şartlarının teminat dışında kalan haller başlıklı maddesine göre poliçe başlangıç tarihinden önce meydana geldiği tespit olunan hasarlar ile kalıtsal onamalilere bağlı her türlü hastalıklar sonucu, ölüm, itlaf ve mecburi kesim ile yavru atma hasarlarının teminat kapsamı dışında sayıldığını, bu nedenle davacıya ait hayvanın hasarının ödenmesinin mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununun 12. maddesine istinaden Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen Devlet Destekli Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortasının teknik şartlar, tarife ve talimatlar başlığı altında düzenlenen "madde 4" açık hükmü ile sigorta genel şartlarının A.3 maddesi (a) bendi gereğince davacının TR..... kulak numaralı ineğinin 215596 no"lu poliçe ile 6.000,00 TL sigorta bedeli ile davalı TARSİM kapsamında havuz içerisinde bulunan işletici ... Sigorta A.Ş"ye sigortalandığı, dosyada mevcut veteriner hekim ... ..."ın 06/03/2013 tarihli ekspertiz raporu ve tutulan tutanak ile yapılan tüm işlemler kapsamında davacının büyükbaş hayvanının sol ön ve arka memesinin kör olması ve yine sağ ön memesinin nispeten körelmesinin sebebinin enfeksiyona bağlı mastitise şeklinde görüldüğü ve bu nedenle kesime sevk edildiği, bu olay nedeniyle davacının sovtaj bedeli düşüldükten sonra toplam 4.088,00 TL maddi zararının bulunduğu, her ne kadar bilirkişi raporu ile davacının zarar miktarı 4.088,00 TL olarak belirlenmiş ise de, davacının dava dilekçesinde fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmaksızın 2.800,00 TL için dava açtığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1- Dava, hayvan hayat sigortasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de, davaya konu poliçe üzerinde ... Bankası A.Ş. dain mürtehin olarak gösterilmiştir. Dairemizin yerleşik uygulamaları uyarınca bu durumda, adı geçen bankanın rehin hakkı bulunduğundan, sigortadan tazminat talep etme hakkı da öncelikle ona ait olup, sigortalı ancak lehine rehin verilen alacaklının açık muvafakatini almak şartıyla ve kendi menfaati de zedelendiği takdirde tazminat isteme hakkına sahip olur (14.06.2010 gün ve 2009/430-6814 E.K., 12.10.2012 gün ve 2011/8534-16045 E.K., 08.03.2013 gün ve 2012/4175-4580 E.K.) Buna göre, mahkemece talep hakkına sahip dava dışı bankadan alınmış, açılan davaya muvafakat veya icazetleri olduğuna dair gerekli belgeyi sunması için davacı tarafa süre verilmesi ve bu usulü eksiklik tamamlandığı takdirde işin esasına girilmesi gerekir. Somut olayda davacının aktif taraf sıfatının (husumet) varlığına ilişkin olan ve mahkemece re’sen göz önünde bulundurulması gereken bu husus hakkında usulü eksiklik tamamlanmadan, yazılı şekilde uyuşmazlığın esasına girilerek ve anılan poliçeye dayalı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2- Bozma sebep ve şekline göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 25/05/2016 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY

Taraflar arasında düzenlenen 19.04.2012 – 19.04.2013 başlangıç – bitiş tarihli Devlet Destekli Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası Poliçesi, 2.856,20 TL sigorta primi karşılığında ve 717.80 TL peşin, bakiyesi 18.05.2012 – 18.09.2012 tarihleri arasında taksitle ödenmek üzere ... Bankası Sigorta A.Ş."nin acentesi olan ... Bankası ... Şubesi tarafından düzenlenmiş, poliçeyi tanzim eden acente, poliçede dain mürtehin olarak gösterilmiştir.
Tamamı 5.702,40 TL olan sigorta priminin 2.851,20 TL bölümü Devlet tarafından karşılanmıştır.
Genel Şartların C.1. maddelerinde, sigortalının prim yükümlülüğünün tamamının veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın, sözleşme yapılır yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerektiği düzenlenmiştir.
Uygulamada, Devlet Destekli Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası Poliçesinde takside bağlanan ve ödenmeyen primler için poliçeyi düzenleyen acente (... Bankası ... Şubesi) lehine rehin hakkı tesis edilmektedir.
Genel şartların B.6/2 maddesinde de, muaccel hale gelen tüm prim borçlarının, ilgili sigorta şirketinin beyanı doğrultusunda tazminattan mahsup edilebileceği öngörülmüştür.
Bu halde öncelikle, rehin alacaklısından poliçedeki dain-mürtehin kaydının niteliği ve dayanağının sorulması, rehin alacağının ödenmeyen sigorta priminin peşinat dışındaki kalan prim borcuna ilişkin olduğunun anlaşılması durumunda yargılamaya devamla davanın kabulü halinde ödenmeyen sigorta priminin hesaplanan tazminattan mahsup edilmesi ve kalan sigorta tazminatının sigortalıya ödenmesi gerekir.
Poliçedeki dain-mürtehin kaydının sigorta primine ilişkin olmadığının anlaşılması durumunda ise;
Dava tarihinde yürürlükte bulunan TMK 879/1. ve 6102 sayılı TTK 1456. maddesi gereğince, rehin hakkı sahibinin kayıtsız ve şartsız davaya muvafakatı halinde sigorta tazminatının sigortalıya ödeneceği hususunda bir kuşku bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, rehin hakkı sahibinin davaya muvafakat etmemesi durumunda nasıl bir yol takip edileceğine ilişkindir.
Sayın çoğunluk, bu halde davacının aktif dava ehliyetinin bulunmadığı görüşünde ise de, çoğunluk görüşünü destekleyen hiçbir yasal düzenleme bulunmamaktadır.
TMK 879 ve TTK 1456 maddesi, sınırlı ayni hak sahibinin muvafakatının bulunmamasını, sigorta tazminatının sigortalıya sadece ödenmesine engel görmüştür ki bu durumda mahkemece yine sigorta tazminatının sigortalıya ödenmesine karar verilmeli, hüküm fıkrasında ayrıca ödeme esnasında sınırlı ayni hak sahibinin muvafakatının sağlanması hüküm altına alınmalıdır.
Açıklanan gerekçe ile yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile bozulmasına ilişkin sayın çoğunluk görüşüne karşıyım.