MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar ... ve ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğerleri aleyhine 22/12/2009 gününde verilen dilekçe ile trafik kazası sonucu meydana gelen ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın davalı ... yönünden kısmen kabulüne, diğer davalılar yönünden reddine dair verilen 09/11/2017 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, trafik kazası sonucu meydana gelen ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın davalı ... yönünden kısmen kabulüne, diğer davalılar yönünden reddine karar verilmiş; karar, davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar vekili, müvekkillerinin kızı ... "ın davalıların sürücüsü, işleteni ve sürücünün istihdam edeni konumunda oldukları araçta yolcu olarak bulunduğu sırada araç sürücüsünün kusuru ile gerçekleşen kaza sonucu vefat ettiğini, ceza yargılaması sonucu sürücünün mahkumiyetine karar verildiğini belirterek, uğranılan zararın davalılardan tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalı ... vekili, müvekkilinin araç üzerindeki fiili hakimiyetinin uzun zaman önce sona erdiğini, aracın işleteni konumunda bulunmadığını ileri sürerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... vekili, kusur durumunu kabul etmediklerini, istenen tazminatların fahiş olduğunu, ayrıca olayda hatır taşıması ve müterafik kusurun bulunduğunu ileri sürerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... İplik San.ve Tic. Ltd. Şti. vekili, müvekkilinin aracın maliki olmadığı gibi, sürücü ile arasında da hiçbir sözleşme ilişkisinin bulunmadığını ileri sürerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen ilk karar, davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiş, Yargıtay 17. Hukuk Dairesince yapılan temyiz incelemesi sonucu hükmün araştırmaya yönelik olarak bozulmasına karar verilmiş; mahkemece, uyulan bozma ilamı doğrultusunda eksiklikler giderildikten sonra davanın davalı ... yönünden kısmen kabulüne, diğer davalılar yönünden reddine karar verilmiştir.6100 sayılı HMK’nun 166. maddesi;
“(1) Aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış davalar, aralarında bağlantı bulunması durumunda, davanın her aşamasında, talep üzerine veya kendiliğinden ilk davanın açıldığı mahkemede birleştirilebilir. Birleştirme kararı, ikinci davanın açıldığı mahkemece verilir ve bu karar, diğer mahkemeyi bağlar.
(2) Davalar, ayrı yargı çevrelerinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış ise bağlantı sebebiyle birleştirme ikinci davanın açıldığı mahkemeden talep edilebilir. Birinci davanın açıldığı mahkeme, talebin kabulü ile davaların birleştirilmesine ilişkin kararın kesinleşmesinden itibaren, bununla bağlıdır.
(3) Birleştirme kararı, derhâl ilk davanın açıldığı mahkemeye bildirilir.
(4) Davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda, bağlantı var sayılır.
(5) İstinaf incelemesi ayrı dairelerde yapılması gereken davaların da bu madde hükmüne göre birleştirilmesine karar verilebilir. Bu hâlde istinaf incelemesi, birleştirilen davalarda uyuşmazlığı doğuran asıl hukuki ilişkiye ait kararı inceleyen bölge adliye mahkemesi dairesinde yapılır.” düzenlemesini içermektedir.
Davaların birleştirilmesi usul ekonomisi bakımından önemli olup, anılan madde metninden de açıkça anlaşıldığı üzere davaların birleştirilmesi, davalar arasında bağlantı bulunması durumunda söz konusu olabilecektir.
Davalar arasında bazı ortak hususların bulunması veya salt görünüşteki benzerlikler bağlantının varlığı için yeterli değildir. Davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda aralarında bağlantı var sayılacaktır.
Öte yandan, 6100 sayılı HMK’nun 448. maddesi uyarınca usul kuralları derhal uygulanacağından somut olaya HMK’nun 166. maddesi uygulanacaktır. Bu durumda aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış davalar, aralarında bağlantı bulunması durumunda, davanın her aşamasında, talep üzerine veya kendiliğinden ilk davanın açıldığı mahkemede birleştirilebilir.
Bu itibarla, aynı yargı çevresinde yer alan, aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış olan davalarda birleştirme kararı, talep üzerine veya kendiliğinden davanın her aşamasında verilebilecektir. Fakat vurgulamakta yarar vardır ki, ayrı yargı çevrelerinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılan davalarda re"sen birleştirme kararı verilemez.
Buradaki aynı düzey ve aynı sıfattaki mahkemelerden anlaşılması gereken; her iki davanın da görüldüğü mahkemenin, asliye hukuk mahkemesi veya sulh hukuk mahkemesi yahut iş mahkemesi yahut aile mahkemesi olmasıdır. Aynı düzey ve sıfatta olmayan mahkemeler arasında bu şekilde davaların birleştirilmesi söz konusu olmayacaktır (Hakan Pekcanıtez, Oğuz Atalay, Muhammet Özekes, Medeni Usul Hukuku, Ankara 2013, 14. Bası, s.636).
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; davacılar vekilince Bursa 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/1000 esas sayılı dosyası ile aynı olay nedeniyle ... Otomotiv San ve Tic. A.Ş. ve ... aleyhine de maddi ve manevi tazminat istemiyle dava açıldığı ve her iki davanın birleştirilmesi için talepte bulunulduğu anlaşılmakta olup davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda bağlantı var sayılacağından taleplerin sağlıklı değerlendirilerek doğru karar verilebilmesi, bu davaların birlikte görülmesi
ve delillerin birikte değerlendirilmesiyle mümkün olacağından hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenle bozulmasına, bozma nedenine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına ve davacılar ile temyiz eden davalıdan peşin alınan harçların istekleri halinde geri verilmesine 08/02/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.