15. Hukuk Dairesi 2019/3219 E. , 2019/4952 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden doğan bakiye alacağın tahsili istemine ilişkin olup, mahkemenin yetkisizlik nedeniyle davanın usulden reddine dair kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, davalı şirket ile davalı şirkete ait olan kuyumcu dükkanının tadilatı, dekorasyonunun yeniden yapılması konusunda işçilik ve malzeme tedariki konusunda anlaştıklarını, davacının işi zamanında ve anlaştıkları gibi eksiksiz olarak teslim ettiğini; ancak, davalı tarafın iş bedelini eksik ödediğini ileri sürerek bakiye iş bedelinin işin teslim tarihinden itibaren işleyecek olan ticari faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı; davacı tarafa yaptığı işe ilişkin anlaştıkları bedelin tamamının ödendiğini, şirketlerinin adresleri dikkate alındığında yetkisiz mahkemede açılmış olduğundan bahisle davanın reddini savunmuştur.
Davanın ilk olarak... 4. Tüketici Mahkemesi’nde görüldüğü, görevsizlik kararı ile İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmiş olduğu, bu mahkeme tarafından da görevsizlik kararı verilerek dosyanın... 16. Asliye Hukuk Mahkemesi"ne gönderilmiş olduğu, yargılamaya Asliye Hukuk Mahkemesi sıfatıyla devam edilerek yetkisizlik kararı verilmiş olduğu; ancak, harcın tamamlattırılmadığı anlaşılmıştır.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tâyini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit
edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK"nın 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Davacı taraf tüketici mahkemesine dava açtığı için harç yatırılmamış, ancak asliye hukuk mahkemesinde harç muafiyeti söz konusu olmadığı halde harç ikmâl edilmeksizin yetkisizlik nedeniyle usulden red kararı verilmiştir. Davacı yan tarafından harç yatırılması zorunludur. Yatırılması gerekli peşin harçlar yatırılmaksızın davanın görülmesi mümkün değildir. Harç kamu düzenine ilişkin olup mahkemece gözetilmesi gerektiği gibi temyiz nedeni olarak ileri sürülmese bile Yargıtay tarafından gözetilmesi gerekir. Bu durumda mahkemece harcın tamamlanması için davacı tarafa süre verilmeli, süresi içinde harç yatırılmaz ise dosya işlemden kaldırılmalı, harç eksikliği tamamlanır ise yargılamaya devam edilerek esastan inceleme yapılmalıdır. Bu kurallara aykırı olarak harç alınmaksızın karar verilmesi doğru olmadığından, bozma kararı vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle hükmün BOZULMASINA, davacı vekilinin temyiz itirazının reddine, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan harcın temyiz eden davacıya iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 02.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.