KARAR

Kamu görevlisine görevi nedeniyle hakaret suçundan şüpheliler ..., ..., ..., ... ve ... haklarında yapılan soruşturma evresi sonunda, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı"nca düzenlenen 18/06/2019 tarihli ve 2019/9197 soruşturma, 2019/1190 esas, 2019/1144 sayılı iddianamenin suça konu eylemlerin uzlaştırmaya tabi suç kapsamında olmasına rağmen uzlaştırma işlemleri yapılmaksızın düzenlenmesi nedeniyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 174/1-c maddesi gereğince iadesine dair Ankara 16. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 21/06/2019 tarihli ve 2019/681 iddianame değerlendirme sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 01/07/2019 tarihli ve 2019/885 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
İstem yazısında: “Dosya kapsamına göre, şüphelilerin üzerine atılı 5237 sayılı Kanun"un 125. maddesinin 3. fıkrasının a bendinde düzenlenen kamu görevlisine hakaret suçunun, 5271 sayılı Kanun’un 253. maddesinin, gerek 6763 sayılı Kanun’un 34. maddesi ile yapılan değişiklik öncesindeki hâline, gerekse de söz konusu değişiklik sonrası hâline göre uzlaştırma kapsamında bulunmadığı cihetle, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 174/1-c maddesinde yer alan “Ön ödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde ön ödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığı"na iadesine karar verilir.” şeklindeki düzenleme karşısında, suça konu eylemin uzlaştırmaya tabi suç kapsamında olmadığı ve iddianamenin iade edilemeyeceği gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
I- Hukuksal Değerlendirme:
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 253 ve devamı maddelerinde düzenlenen uzlaştırma müessesesinde 24/11/2016 tarihinde kabul edilen 6763 sayılı Yasa ile köklü değişiklikler yapılmıştır. 6763 sayılı Kanun 02/12/2016 tarihinde Resmi Gazete"de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girmiştir.
6763 Sayılı Kanun ile değişiklik öncesi şikayete bağlı suçlar ile şikayete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın kasten yaralama (üçüncü fıkra hariç olmak üzere TCK"nın 86. maddesi), taksirle yaralama (TCK"nın 89. maddesi), konut dokunulmazlığının ihlali (TCK"nın 116. maddesi), çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (TCK"nın 234. maddesi), ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (TCK"nın 234. maddesi, dördüncü madde hariç) ve özel kanunlarda uzlaşmaya tabi olduğu belirtilen suçlar uzlaşmaya tabi suçlardı. Bu genel kuralın istisnası olarak da soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olsa da etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçlar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar uzlaşma kapsamında değildi. Ana kuralın bir diğer önemli istisnası da uzlaştırma kapsamına giren bir suçun uzlaşma kapsamına girmeyen bir başka suçla birlikte işlenmesi durumu idi ki, bu durumda da uzlaşma hükümlerinin uygulanmayacağı yaptırım altına alınmıştı.
6763 sayılı Kanun ile TCK"nın 253. maddesinin başlığı “Uzlaştırma” olarak değiştirilmiş ve uzlaştırma kapsamında olan suçlarla ilgili ana kurala; tehdit (TCK"nın 106/1. maddesinin birinci fıkrası), hırsızlık (TCK"nın 141. maddesi), dolandırıcılık (TCK"nın 157. maddesi) suçları ile mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla, suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar uzlaştırma kapsamına alınmıştır. Öte yandan uzlaşma müessesesinde ana kurala önemli bir istisna teşkil eden soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olsa da etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçlarda uzlaşma yoluna gidilmeyeceği kuralı kaldırılarak diğer şartları da taşıması koşuluyla etkin pişmanlık hükümlerine yer verilen suçlar da uzlaştırma kapsamına alınmıştır.
6763 sayılı Yasa ile getirilen bir diğer değişiklik ise suça sürüklenen çocuklar açısındandır. Buna göre; mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla, suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar da uzlaştırma kapsamına alınmıştır.
Öte yandan iddianamenin iadesi müessesesi de CMK’nın 174. maddesinde düzenlenmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise; suçun hukuki nitelendirilmesi sebebiyle iddianamenin iade edilemeyeceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda şüpheliler hakkında, Cumhuriyet Başsavcılığı"nca TCK"nın 125/3-a maddesinde düzenlenen kamu görevlisine hakaret suçundan dolayı soruşturma yürütüldüğü, düzenlenen iddianamede de hukuki nitelendirmenin bu şekilde yapıldığı, bu suçun ise 6763 sayılı Yasa"nın değişiklik öncesi ve sonrasında (suça sürüklenen çocuklar açısından istisna olmak üzere) uzlaşma/uzlaştırma ya tabi olan bir suç olmadığı, Mahkemece şüphelilere atılı suçun hakaret suçunun basit hali olması gerektiği ve bu suçunda uzlaştırma kapsamında olması nedeniyle iddianamenin iade edildiği, iade kararına yapılan itirazın da itirazı incelemekle görevli ve yetkili mercii tarafından reddedildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, Cumhuriyet Başsavcılığı"nca hukuki nitelendirmenin kamu görevlisine hakaret olarak belirlenmesi, bu suçun da 6763 sayılı Yasa"nın değişiklik öncesi ve sonrasında (suça sürüklenen çocuklar açısından istisna olmak üzere) uzlaşma/uzlaştırma ya tabi olan bir suç olmaması, Mahkemece de suçun hukuki nitelendirmesinden dolayı iddianamenin iade edilemeyeceği kuralı karşısında, iddianamenin iadesi kararı ve bu karara itiraz üzerine merciin itirazın reddi kararı hukuka aykırıdır.
II- Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma isteği doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1) Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 01/07/2019 tarihli ve 2019/885 değişik iş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309.maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2) Aynı Yasa maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Adalet Bakanlığı"na sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na TEVDİİNE, 08/06/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.