19. Hukuk Dairesi 2017/4140 E. , 2019/4116 K.
"İçtihat Metni"Davacı ...vek. Av. ... ile davalılar 1-... vek. Av. ... 2-Tanıdık Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu Gıda ve Temizlik Maddeleri İnş. Tur. Nkl. Oto ve Emlak Alım Satım Komisyon İmalat Paz. Taah. Pet. ve Petrol Ür. İth. ve İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. vek. Av. ... arasında görülen dava hakkında İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi’nden verilen 05.05.2016 gün, 2014/344 E.-2016/356 K. sayılı hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 05.04.2017 gün, ... E.-2017/2778 K. sayılı ilamına karşı davacı vekili ile davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar Sürücü…Ltd. Şti. vekilince süresi içinde karar düzeltme yoluna başvurulmuş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, akaryakıt istasyonunun bulunduğu taşınmazın o tarihteki tapu maliki davalı ... tarafından davacı şirket lehine 15 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiğini, taşınmazın intifa tesisinden sonra ve intifa yüklü olarak davalı şirket adına tescil edildiğini, davacı ve davalı şirket arasında bayilik sözleşmesi imzalandığını, Rekabet Kurulu kararı gereğince davalı şirketin müvekkiline gönderdiği 06.03.2012 tarihli ihtarname ile bayilik sözleşmesini ve intifa ilişkisini feshettiğini bildirdiğini, davacı şirketin intifa ilişkisinin 15 yıl süreceği düşüncesi ile davalı ...’ya intifa bedeli olarak 17.000,00 TL ödediğini, davacı şirketin akaryakıt istasyonu için duran varlık adı altında toplam 531.726,54 TL harcama yaptığını iddia ederek 10.332,83 TL bakiye intifa bedelinin KDV’si ile ödeme tarihinden ve 379.366,81 TL bakiye duran varlık inşaat bedelinin KDV’si ile harcama tarihlerinden itibaren avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davacının davalı ...’ya intifa ivaz bedeli ödemediğini, taşınmazın devri ile birlikte taşınmaz üzerindeki şahsi hak ve sorumlulukların da devredildiğini, davacı ile davalı ... arasında bayilik ilişkisi bulunmadığını, davalı ...’ya akaryakıt istasyonunun teslim edilmediğini, bu sebeple davalı ...’dan inşaat bedelinin talep edilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar …Ltd. Şti. vekili, davalı şirketin taşınmazı 17.06.2010 tarihinde dava dışı ...’den mevcut hali ile devraldığını, davacının talep ettiği alacak kalemlerine ilişkin olarak davacıya ödeme yapılacağına ilişkin yazılı bir taahhütname verilmediğini, davalı şirketin taşınmazı devraldığı sırada davacının duran varlık olarak ifade ettiği malzemelerin akaryakıt istasyonunda mevcut olmadığını, davalı şirketin akaryakıt istasyonunu yeniden yaptırdığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve yapılan yargılama sonucu, intifa bedelinin talep edilebilmesi için dava tarihi itibariyle terkin edilmiş olmasının dava şartı olduğu, dava tarihi itibariyle intifanın terkin edilmemiş olduğu, kalıcı yatırımların sözleşme bir gün dahi uygulansa yapılmasının zorunlu olduğu, davalı ...’nın yatırımları kullanarak ticaretine devam etmediği, bu davalı yönünden sebepsiz zenginleşme oluşmadığı, davalı şirketin akaryakıt istasyonunu mevcut haliyle satın aldığı, yatırımların bu davalıdan önce yapıldığı, bu davalıdan önce yapılan yatırımların talep edilemeyeceği, davacı tarafça teslim edilen toplam 128.000,00TL bedelli ariyet malzemelerinin iade edildiğinin davalı şirket tarafından kanıtlanamadığı gerekçesiyle intifa bedeli istemi yönünden davanın dava şartı yokluğundan reddine, 128.000,00 TL duran varlık ariyet teknik yatırım bedelinin 04.04.2012 temerrüt tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalı şirketten tahsiline, davalı ...’ya yönelik duran varlık ve inşaat yatırım bedeli yönünden davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı şirket vekillerince temyiz edilmiş, Dairemizin 05.04.2017 gün, ... E.-2017/2778 K. sayılı ilamı ile, “1-Davacı temyizi yönünden; dava tarihi itibariyle intifa hakkının terkin edildiği dosyadan anlaşılmaktadır. Davacı intifa terkininden sonraki bakiye süreye ilişkin olarak verdiği paranın iadesini isteyebilir. Mahkemece bu yön gözetilmeksizin dava tarihi itibariyle intifanın terkin edilmemiş olması nedeniyle intifa bedeli isteminin dava şartı yokluğundan reddine dair kararı doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir. 2-Davalı temyizi yönünden; davacı, kendisi tarafından akaryakıt istasyonu için verilen yatırım bedellerinden kalıcı olan ve halen kullanılanları isteyebilir. Ancak davalı taraf bunları teslim ettiğini bildirip belge sunmuştur. Mahkemece teslim edilen malların davacıya tesliminin yapılıp yapılmadığı konusunda inceleme yapılıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.” Gerekçeleriyle (1) nolu bendde açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına, (2) nolu bendde açıklanan nedenlerle davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar … Ltd. Şti. yararına bozulmasına karar verilmiş, iş bu bozma ilamına karşı davacı ve davalı şirket vekillerince karar düzeltme yoluna başvurulmuştur.
1-Yargıtay ilamında belirtilen gerektirici sebeplere göre, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 440.maddesinde sayılan hallerden hiçbirisine uymayan davacı vekilinin tüm, davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar … Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Her ne kadar davacı tarafça akaryakıt istasyonunun bulunduğu taşınmazın o tarihteki tapu maliki davalı ... tarafından davacı şirket lehine 15 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiği, taşınmazın intifa tesisinden sonra ve intifa yüklü olarak davalı şirket adına tescil edildiği, davacı ve davalı şirket arasında bayilik sözleşmesi imzalandığı, Rekabet Kurulu kararı gereğince davalı şirketin müvekkiline gönderdiği 06.03.2012 tarihli ihtarname ile bayilik sözleşmesini ve intifa ilişkisini feshettiği, davacı şirketin intifa ilişkisinin 15 yıl süreceği düşüncesi ile akaryakıt istasyonu için duran varlık adı altında toplam 531.726,54 TL harcama yaptığı iddiası ile 379.366,81 TL bakiye duran varlık inşaat bedelinin harcama tarihlerinden itibaren avans faizi ile birlikte davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar … Ltd. Şti.’nden tahsili talep edilmiş ise de, davacı tarafından talep edilen ve akaryakıt istasyonuna yapıldığı iddia olunan yatırımlar, davacı ile davalı şirket arasında akdedilen 09.07.2010 tarihli sözleşmeden önce, üçüncü kişilerle imzalanan sözleşmeler çerçevesinde ve yine davalı şirketin taşınmazı iktisabından evvel yapılmış olup, davacı ile davalı şirket arasında akdedilen her iki tarafça dosyaya sunulan farklı tarihli sözleşmelerde de davacı tarafından sözleşme tarihinden önce yapılan kalıcı yatırım bedellerinin istenebileceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Öte yandan davalı şirket akaryakıt istasyonunun bulunduğu taşınmazı 17.06.2010 tarihinde dava dışı ... isimli şahıstan tam bedelini (rayiç bedelini) ödeyerek aldığını savunmuş olup, bunun aksi de davacı tarafça ispat edilememiştir. Ayrıca davacı tarafça davalı tarafa teslim edilmiş bir ariyet listesine de dosya içerisinde rastlanmamıştır. Davacı vekili de mahkemeye sunduğu 26.11.2014 tarihli dilekçede dava konusu istasyonda sökülebilir bir malzeme kalmadığını ayrıca beyan etmiştir. Hal böyle olunca davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar …Ltd. Şti.’nin davacı tarafça talep edilen duran varlık ve/veya duran varlık niteliğindeki ariyetlerden sorumlu tutulması mümkün değildir. Mahkemece yukarıda açıklanan gerekçelerle davacının 379.366,81 TL’lik davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar …Ltd. Şti.’ne yönelen talebinin reddinin gerektiği gerekçesiyle yerel mahkeme hükmünün davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar …Ltd. Şti. yararına bozulması gerekirken Dairemizin 05.04.2017 gün, ... E.-2017/2778 K. sayılı ilamının (2) nolu bendinde açıklanan değişik gerekçe ile bozulduğu anlaşıldığından, davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar …Ltd. Şti.’nin karar düzeltme itirazının kabulü ile Dairemizin 05.04.2017 gün, ... E.-2017/2778 K. sayılı ilamının (2) nolu bendinin kaldırılarak yukarıda açıklanan gerekçelerle hükmün davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar …Ltd. Şti. yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıdaki (1) nolu bend uyarınca davacı vekilinin tüm, davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar …Ltd. Şti. vekilinin sair karar düzeltme itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bendde açıklanan nedenlerle davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar … Ltd. Şti. vekilinin karar düzeltme itirazının kabulü ile Dairemizin 05.04.2017 gün, 2016/16027 E.-2017/2778 K. sayılı ilamının (2) nolu bendinin kaldırılmasına, hükmün davalı Tanıdık Motorlu Taşıtlar ….Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA, Dairemizin 05.04.2017 gün, 2016/16027 E.-2017/2778 K. sayılı ilamının (1) nolu bendinin aynen korunmasına, 27,10 -TL harç ve takdiren 384,00-TL. para cezasının karar düzeltme isteyen davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydedilmesine, davalılardan Tanıdık Mot. Taş. Sürücü Ltd. Şti."nin karar düzeltme harcının istek halinde iadesine, aşağıda yazılı onama harcının davacıdan alınmasına, 27/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.