Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2012/7107 Esas 2013/6129 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... ve diğerleri vekili Avukat ...tarafından, davalı ... Genel Müdürlüğü aleyhine 06/10/2009 gününde verilen dilekçe ile birleşen 2010/4 Esas sayılı dosya davacısı ... vekili Avukat ... tarafından davalı aleyhine 04/01/2010 gününde verilen dilekçe ile birleşen 2010/789 Esas sayılı dosya davacısı ... vekili tarafından davalı aleyhine 13/12/2010 gününden verilen dilekçe ile faiz alacağı ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; dava ve birleşen davaların kısmen kabulüne dair verilen 31/01/2012 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi birleşen dosya davacısı ... vekili ve davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre birleşen 2010/789 E sayılı dosya davacısı ... ile davalı ... Genel Müdürlüğünün aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Birleşen 2010/789 E. sayılı dosya davacısı ..."ın diğer temyiz itirazına gelince; dava, haksız fiil nedeniyle uğranılan faiz alacağı ve manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Yerel mahkemece, davacı ... ile birleşen 2010/4 E sayılı dosya davacısı ..."in faiz alacağı istemlerinin kısmen kabulüne, birleşen 2010/789 E sayılı dosya davacısı ..."ın faiz alacağı isteminin kabulüne, dava ve birleşen davalarda talep edilen manevi tazminat istemlerinin ise reddine karar verilmiş; karar, birleşen dosya davacısı ... vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Kişilik hakları hukuka aykırı olarak saldırıya uğrayan kimse manevi tazminat ödetilmesini isteyebilir. Hakim, manevi tazminatın tutarını belirlerken, saldırı oluşturan eylem ve olayın özelliği yanında tarafların kusur oranını, sıfatını, işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate almalıdır. Tutarın belirlenmesinde her olaya göre değişebilecek özel durum ve koşulların bulunacağı da gözetilerek takdir hakkını etkileyecek nedenleri karar yerinde nesnel (objektif) olarak göstermelidir. Çünkü yasanın takdir hakkı verdiği durumlarda hakimin, hukuk ve adalete uygun karar vereceği Medeni Yasa"nın 4. maddesinde belirtilmiştir. Takdir edilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir işlevi (fonksiyonu) olan özgün bi
nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi malvarlığı hukukuna ilişkin bir zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek tutar, var olan durumda elde edilmek istenilen doyum (tatmin) duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır.
Davaya konu olayda, birleşen dosya davacısı ..."ın haksız olarak uzun süren ceza soruşturmasına muhatap olması, haksız hacizler ile maaşından kesintiler yapılması, olay tarihi ve yukarıda belirtilen ilkeler gözönüne alındığında davacı yararına uygun bir miktar manevi tazminat takdiri gerekirken, manevi tazminat isteminin tümden reddi doğru olmamıştır.
3-Davalı ... Genel Müdürlüğünün diğer temyiz itirazlarına gelince:
a)Davacı ... ile birleşen dosya davacıları ... ve ..."ın faiz alacaklarının, maaşlarından kesintilerin yapıldığı tarihten iade tarihlerine kadar geçen süredeki kesilen miktarlar üzerinden değişen oranlarda yasal faiz hesabı yapılarak hüküm altına alınması gerekirken, hükme esas alınan raporda kesintinin yapıldığı tarihteki %60 olan faiz oranının ödeme tarihine kadar %9 oranında değiştiği, bu oranların toplamının ortalaması olan %38 oranı üzerinden hesaplama yapılması doğru olmamıştır.
b)Birleşen dosya davacısı ... vekili dava dilekçesinde 9.000.00 TL faiz alacağının tahsilini istemiş, bilirkişi raporunda ..."ın faiz alacağı 10.568.53 TL hesap edilmiş, mahkemece hesap edilen bu miktar hüküm altına alınmıştır. Davacı alacağını ıslah ile artırmadığı halde mahkemece talep aşılarak karar verilmesi de usul ve yasaya aykırıdır.
Yerel mahkemece açıklanan yönler gözetilmeden yazılı şekilde verilen karar usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) numaralı bentte gösterilen nedenlerle birleşen dosya davacısı...yararına, (3 a/b) numaralı bentte gösterilen nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, birleşen dosya davacısı...ile davalının diğer temyiz itirazlarının (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle reddine ve temyiz eden taraflardan peşin alınan harçların istekleri halinde geri verilmesine 03/04/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.