Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtildiği şekilde açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalı ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemece verilen ilk kararda da, aynı şekilde; açılan davanın kabulü ile; 25.652,57 TL"nin onay tarihi olan 18/09/2006 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine şeklinde karar verilmiştir.
Verilen karar, davacı Kurum vekili ve davalı ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece verilen ilk karar, Dairemizin, 04.12.2014 tarihli 2014/23401 E. 2014/25624 K. sayılı kararıyla; davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş. ile davalı Tekno Teknik Tasarım Müh. Ltd. Şti."nin aralarında yapılan sözleşme hükümleri incelenmek suretiyle, davalı A.Ş."nin anahtar teslimi sözleşme ile tamamı devredilmek suretiyle işten tamamen el çekip çekmediği irdelenerek, asıl işveren sıfatının bulunup bulunmadığı konusunda ve iş güvenliği alanında uzman bilirkişilerden oluşa ve mevzuata uygun tarafların kusur oranlarını irdeleyen rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, denilmek suretiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş ancak bozma ilamı gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Bozma sonrası yapılan yargılamada; ... Gıda San. Tic. A.Ş."nin asıl işveren sıfatının bulunup bulunmadığı hususunda kusur oranlarını irdeleyen rapor temin edilmiştir. Raporda, sözleşmenin; 3.1.1. maddesindeki, sözleşmenin konusu
"Entegre tahıl buğday öğütme tesisini teşkil eden yapıların ve tüm mülhakatın subasman üstü betonarme inşaatının yapılması", yine aynı sözleşmenin 5.6. maddesindeki "İşveren, yüklenicinin işyerinde çalıştırdığı kendisine ait personeli veya taşeronlarını vasıfsız bulması ve yükleniciyi yazılı olarak uyarması halinde, yüklenici söz konusu personel veya taşeronu derhal işyerinden uzaklaştırmak ve yerlerine işverenin onayladığı vasıflara sahip personel veya taşeron temin etmekle yükümlüdür" yine aynı sözleşmenin 5.9. maddesindeki "Yüklenici, işveren şantiye yönetimi tarafından koordine edilen şantiye yönetim toplantılarına düzenli olarak katılacak ve işlerin gidişi ile ilgili olarak işveren şantiye yönetimine -Ek D-haftalık ilerleme raporu isimli ekte belirtilen konularda rapor sunacaktır" şeklindeki düzenlemelere atıf yapılarak ve “Eğer, entegre tahıl buğday öğütme tesisi inşaatının tamamı (temel kazılması, betonarme işleri, demir işleri, duvar işleri, boya işleri vs ...) yüklenici Tekno Teknik Tasarım Mühendislik Ltd. Şti. firmasına verilseydi ya da yaptırılsaydı, o zaman bu firma asıl işveren konumuna geçer, başka bir deyişle ... Gıda San. ve Tic. A.Ş."nin asıl işverenliği söz konusu olmazdı. Kaldı ki, sözleşmenin diğer hükümlerinde imalat yönlendirilirken asıl işveren ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. firmasına fiilen hizmet akdiyle bağlı kişilerin görev alarak imalatı yönlendirme işini yaptıkları da anlaşılmaktadır. İşverenin ya da ... Gıda Sanayi ve Ticaret A. Ş."nin anılan işle ilgili olarak şantiye yönetiminin olması, imalatta bizzat bu firmaya hizmet akdiyle bağlı çalışanların da görev yaptıklarını göstermektedir. Bu sebeplerle, asıl işin bir bölümünün işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektirmesi sebebiyle, ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. firması tarafından Tekno Tasarım Mühendislik Ltd. Şti. firmasına verildiği ortaya çıktığından” şeklinde değerlendirme yapılmak sureityle asıl işveren ve alt işveren ilişkisi olduğu tespiti yapılmıştır.
Sözleşme incelendiğinde, ... Gıda San. ve Tic. A.Ş.’nin, yaplan işin sürecini takip etmek üzere şantiye yönetimi oluşturduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda atıf yapılan sözleşme düzenlemeleri, ... Gıda San. ve Tic. A.Ş.’nin asıl işveren olarak değerlendirilmesi için yeterli değildir. Asıl işveren olarak değerlendirilen ... Gıda San. ve Tic. A.Ş."nin inşaat faaliyeti olup olmadığı, bizzat bu konuda hizmet akdi ile işçi çalıştırıp çalıştırmadığı, şirketin faaliyet konuları resmi kurum kayıtları da dahil olmak üzere ortaya konulması, kusur bilirkişi raporunda belirtilen; temel kazılması, betonarme işleri, demir işleri, duvar işleri, boya işleri vs işlerin kim tarafından yapıldığı, bu işlerin asıl işveren olarak değerlendirilen ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. tarafından hizmet akdi ile kendi işçileri tarafından mı yoksa ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. tarafından başka taşeron firmalara mı yaptırıldığı veya alt işveren olarak değerlendirilen Tekno Teknik Tasarım Mühendislik Ltd. Şti. tarafından mı yapıldığı veya bu firma tarafından alt taşeronlara mı yaptırıldığı hususu ortaya konulamamıştır. ... Gıda San. ve Tic. A.Ş."nin faaliyet konusunun inşaat olmaması, gıda olması durumunda ve yukarıda sözleşme kapsamı dışında yapılan işler olarak değerledirilen işleri alt işveren olarak değerlendirilen Tekno Teknik Tasarım Mühendislik Ltd. Şti. veya başka taşeron firmalara yaptırmış olması halinde, belirtilen inşaat işlerini hizmet akdi ile kendi çalışanlarına yaptırmamış olması halinde, ... Gıda San. ve Tic. A.Ş." nin asıl işveren olarak değerlendirilmemesi gerekir.
Yukarıda belirtilen hususlar tam olarak ortaya konulmak suretiyle, oluşa ve mevzuata uygun tarafların kusur oranlarını irdeleyen rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yetersiz rapora dayalı olarak karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum ve davalı ... Gıda San. ve Tic. A.Ş. vekillerinin temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Gıda San. ve Tic. A.Ş."ne iadesine, 30.10.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.