11. Hukuk Dairesi 2015/12132 E. , 2016/9742 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 12/03/2015 tarih ve 2011/1224-2015/178 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalının müvekkili aleyhine ... 7. İcra Müdürlüğü’nün 2006/13437 E. sayılı dosyası ile takip başlattığını, alınan ihtiyati haciz kararına istinaden ... 1. İcra Müdürlüğü’nün 2007/2700 talimat sayılı dosyası ile 12/09/2007 tarihinde hacze gelindiğini, müvekkili şirket yetkilisi ...’nun takibe konu çekte cirosu bulunan ... Bakır Metal Kuyum. Tekstil Ltd.Şti.’nin yetkilisi olduğu şirket unvanı ile aynı olmadığı ve imzanın da kendilerine ait olmadığını beyan etmesi üzerine alacaklı vekili ile 12/09/2007 tarihli protokol imzalandığını ve anılan protokol uyarınca uyuşmazlık mahkeme aracılığı ile çözülüp gerçek ortaya çıkıncaya kadar teminat olarak bir adet çek verildiğini, mahkeme kararı çıkıncaya kadar çekin doldurulmayacağı, ciro edilmeyeceği ve bankaya ibraz edilmeyeceğinin kararlaştırıldığını, müvekkilinin ... 7 İcra Müdürlüğü’nün 2007/10544 E. sayılı dosyasından gelen ödeme emrine ... 3. İcra Mahkemesi’nin 2007/1006 E. sayılı dosyası ile imzaya ve borca itiraz ettiğini, yaptırılan bilirkişi incelemesinde takibe konu çek üzerinde bulunan imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığının ortaya çıktığını, mahkemenin anılan dosyada eski şirket yetkilisinden vekaletname almalarını istediğini ancak, eski şirket yetkilisinin dava aşamasında yetkisi bulunmadığından vekaletname alınamadığını ve dosyanın takip edilemediğini, davalı vekilinin müvekkilinden teminat olarak aldığı çeki keşide tarihini 11/09/2009 olarak doldurarak bankaya ibraz edip, arkasını yazdırdığını ve karşılıksız çekten şikayette bulunduğunu, müvekkili şirket yetkisinin gıyabında ... 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2009/797 E. sayılı dosyası ile yapılan yargılamada karşılıksız çek keşide etmek suçundan mahkumiyetine karar verildiğini ve 16.000,00 TL’ni alacaklı vekiline ödeyerek cezaevine girmekten kurtulduğunu, teminat olarak verilen ve sonra da anlaşmaya aykırı doldurulan çek nedeniyle müvekkili şirket yetkilisinin hapis tazyiki altında haksız olarak ödediği bedelin istirdadı gerektiğini ileri sürerek, 16.000,00 TL’nin ödeme tarihi olan 12/11/2011 tarihinden itibaren reeskont faiziyle istirdadı ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 15.000,00 TL cezanın da dava tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, husumet itirazında bulunmuş, davacının haksız ve kötüniyetli olup, piyasaya olan borçlarından kurtulmak amacı ile şirket isminde değişiklik yapıp, senet ya da çek üzerindeki imzayı da başkalarına attırarak borçtan kurtulmaya çalıştığını, çekte cirosu bulunan şirket ile davacı şirketin aynı vergi numarası ile faaliyet gösteren, aynı kişilere ait şirketler olduğunu, açılan davanın açılmamış sayılmasına karar verilene kadar beklediklerini, artık ödeme yapılmayacağı kesinleşince ve borçlunun haklı olduğunu gösteren mahkeme kararı da olmayınca çekin ticari işlerde kullanılmak üzere müvekkili tarafından işleme konulduğunu ve yeni hamil tarafından bankaya ibrazında karşılığının çıkmadığını, yeni hamil tarafında da suç duyurusunda bulunulduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanılan deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacı aleyhine ... 7. İcra Müdürlüğü’nün 2006/13437 no’lu dosyası ile takip yapıldığı, borçlu adresinde haciz yapılmak üzere yazılan talimat uyarınca ... 1. İcra Müdürlüğü’nün 2007/2700 talimat sayılı dosyası üzerinden 12/09/2007 tarihinde fiili haciz yapıldığı, borçlunun haciz esnasında imza inkarında bulunduğu, aynı tarihte taraflar arasında 12/09/2007 tarihli protokol başlıklı belge imzalandığı, davacı borçlunun imza inkarının mahkeme aracılığıyla çözülüp gerçeğin ortaya çıkmasına kadar davalı alacaklı vekiline bir adet çek verdiği, çek numarasının 3895389, çek bedelinin 15.000,00 TL olduğu, imza konusundaki ihtilafın giderilmesine kadar çekin doldurulmayarak ciro edilmeyeceğinin ve bankaya ibraz edilmeyeceğinin kararlaştırıldığı, çekin ... 7. İcra Müdürlüğü’nün 2006/13437 E. no’lu dosyasına teminat olarak verildiğinin de üzerine şerh düşürüldüğü, daha sonra davacı borçlunun ... 3. İcra Hukuk Mahkemesi’ne dava açtığı, 2007/1006 E. sayılı dosya üzerinden davanın yürütüldüğü, bu dosyadaki dava dilekçesi ekine ... İcra Müdürlüğü’nün 2007/10544 no’lu dosyasının ödeme emri ve 104826 no’lu çek suretinin eklendiği, 28/07/2007 ve 16/08/2008 tarihinde yaptırılan bilirkişi incelemesine göre çek altındaki imzanın davacı şirket yetkilisinin eli ürünü olmadığının belirlendiği ancak, imza incelemesinin 104826 no’lu çek için yapıldığı, oysaki bu çekin ... 7. İcra Müdürlüğü’nün 2007/10544 no’lu dosyasında takibe konulduğu, takip tarihinin 10/09/2007 tarihi olduğu, 2007/2700 talimat sayılı dosyasına ve 2006/13437 no’lu dosyaya konu olan çek ile 2007/10544 no’lu dosyaya konu olan çeklerin birbirinden farklı olduğu, İcra Hukuk Mahkemesi dosyasının işlemsiz bırakılması sebebiyle açılmamış sayılmasına karar verildiği, davacının verdiği teminat çekini ödemeyince ... 1. Asliye Ceza Mahkemesi’ne şikayette bulunulduğu ve davacının 3895390 no’lu çekten dolayı ceza aldığı, bu çekin protokol çerçevesinde davalıya teminat olarak verilen çek olduğu, taraflar arasında yapılan protokolde açıkça ifade edildiği üzere çek altındaki imzanın mahkeme aracılığıyla çözümlenip gerçeğin ortaya çıkacağı ana kadar çekin icraya konulmayacağı ancak, davacı borçlunun 2006/13437 no’lu takip dosyasına konu olan çekle ilgili herhangi bir dava açmadığı, icra mahkemesine açtığı davanın 104826 no’lu çeke ait olduğu, davacının, protokolde belirtilen icra dosyasına konu çek bedelinin tahsil edildiği iddiasında bulunmadığı, bu çek bedelinin ödenmemesi sebebiyle teminat olarak verilen çek bedelini davalı alacaklıya ödediği, böylece davacı borçlunun protokolde üzerine düşen sorumluluğunu yerine getirmediği ayrıca, davacının hem 2006/13437 no’lu dosyaya konu olan çeki, hem de protokol gereğince teminat olarak verilen çeki ödediğini de iddia etmediği, sadece bir çek bedelini ödediğinin anlaşıldığı gerekçesiyle, şartları oluşmayan davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, taraflar arasında akdedilen protokol uyarınca haksız ödendiği iddia edilen bedelin istirdadı ve cezai şart alacağına ilişkin olup, yukarıda özetlendiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Ancak, davalı tarafça davacı aleyhine 25/08/2007 keşide tarihli, Akbank ... Şubesi’ne ait, Z0104826 no’lu, 14.000,00 TL meblağlı çeke dayalı olarak ihtiyati haciz isteminde bulunulduğu, ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 10/09/2007 tarih, 2007/1152 D.İş E-K. sayılı kararı ile talebin kabul edilerek ihtiyati haciz kararı verildiği ve ... 7. İcra Müdürlüğü’nün 2006/13437 E. sayılı dosyası üzerinden takibe konulduğu, daha sonra ... 7. İcra Müdürlüğü’nün 2007/10544 E. sayılı dosyası ile esas takibe geçilerek kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, ... 1. İcra Müdürlüğü’nün 2007/2700 talimat sayılı dosyasından 12/09/2007 tarihinde davacı şirket iş yerine fiili hacze gidildiği, davacı şirket yetkilisinin takip konusu çek üzerindeki kaşe ve imzanın sahte olduğunu beyan etmesi üzerine davalı alacaklı vekili ile dava konusu aynı tarihli protokolün imzalandığı ve anılan protokol uyarınca, bu uyuşmazlığın mahkeme aracılığı ile çözülüp gerçek ortaya çıkıncaya kadar teminat olarak Denizbank ... Şubesi"ne ait, 3895389 no"lu çekin alacaklı vekiline verildiği, karar çıkıncaya kadar çekin doldurulmayacağı, ciro edilmeyeceği ve bankaya ibraz edilmeyeceği, çekin işleme konulması halinde çek bedelinin 2 katı oranında cezayı alacaklının borçluya ödemek zorunda kalacağı, borçlu haklılığını ispat edince çekin borçluya iade edileceğinin kararlaştırıldığı, davacı tarafça da takip konusu çekteki borca ve imzaya itiraz edilerek ... 3. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2007/1006 E. sayılı dosyasında dava açıldığı, anılan dava dosyası üzerinden de şirket temsilcilerinin imza örnekleri alınarak imza incelemesi yaptırıldığı ancak, davacı tarafça yargılama sırasında dosyanın takipsiz bırakılması nedeniyle işlemden kaldırılmasına ve süresi içerisinde yenilenmemesi nedeniyle de açılmamış sayılmasına karar verildiği, protokol uyarınca teminat olarak verilen 3895389 no’lu çekin keşide tarihi 11/09/2009 olarak doldurulmak sureti ile cirolanarak işleme konulduğu, çek hamili dava dışı üçüncü kişi tarafından bankaya ibrazında karşılıksız işlemine tabi tutulması üzerine şikayetçi olunduğu ve ... 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2009/797 E. sayılı dosyasında karşılıksız çek keşide etme suçundan açılan davada davacı şirket yetkilisinin 15.000,00 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği ve kararın temyiz edilmeden 14/06/2011 tarihinde kesinleşmesi sonrasında 12/11/2011 tarihli, ""Tahsilat Makbuzu"" başlıklı belge ile, ceza dosyasındaki çek borcuna mahsuben davacı şirket yetkilisinden 15.000,00 TL ile ayrıca, 1.000,00 TL olmak üzere toplam 16.000,00 TL"nin teslim alındığının davalı alacaklı vekili ve aynı zamanda ceza dosyasındaki dava dışı 3. kişi katılan vekili tarafından imzalanarak beyan ve teyit edildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşıldığı üzere, davacı tarafın dava konusu çeki taraflar arasında imzalanan 12/09/2007 tarihli protokol uyarınca davalı tarafa verildiği, böylece dava konusu çekin teminat çeki olduğu tartışmasızdır. Çekin teminat çeki olması tek başına karşılıksız olduğu sonucunu doğurmaz ise de, çekin ancak teminatını teşkil ettiği ilişkiye bağlı olarak karşılıklı olup olmadığı anlaşılır. Bu bağlamda protokolde belirtilen (2006/13437). 2007/10544 Esas sayılı takip dosyasının dayanağı olan Z0104826 nolu çekin ilk ciro imzasının davacı şirket temsilcisine ait olup olmadığı dolayısı ile bu çek nedeniyle davacı şirketin sorumluluğunun bulunup bulunmadığının belirlenmesi, sonra taraflar arasındaki protokol değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, mahkemece davacı borçlunun 2006/13437 no’lu takip dosyasına konu çek ile ilgili herhangi bir dava açmadığı, icra mahkemesine açtığı davanın 104826 no’lu çeke ilişkin olduğu, davacının protokolde belirtilen icra dosyasına konu çek bedelinin tahsil edildiği iddiasında bulunmadığı, bu çek bedelinin ödenmemesi sebebiyle teminat olarak verilen çek bedelini davalı alacaklıya ödediği, böylece davacı borçlunun protokolde üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmediği gerekçesi ile somut uyuşmazlık dışında, yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 20.12.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.