22. Hukuk Dairesi 2018/13406 E. , 2018/25386 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalılar ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ile ... Elektrik Üretim A.Ş. vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin 24.02.2016 tarihinde geçersiz nedenlerle feshedildiğini, iş sözleşmesinin feshi konusunda müvekkiline herhangi bir yazılı bildirimde bulunulmadığını ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücret ve diğer haklarının belirlenmesini istemiştir.
Davalılar Cevaplarının Özeti:
Davalı ... Grup Sosyal Hizmetler San. Tic. Ltd. Şti. vekili, dava şartı yönünden davanın reddinin gerektiğini, davacının görevi olmayan işleri yapmaması, izin almaksızın ve haklı bir mazereti olmaksızın işe gelmemesi, işi durdurup haksız eylem yapması, işveren tarafından ikaz edilmelerine rağmen işini yapmamakta direnmesi, şirketin diğer davalı ile yaptığı sözleşmenin feshine sebep olmak suretiyle zarar görmesine neden olması gibi davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin İş Kanunu"nun 25/2. maddesi kapsamında haklı nedenlerle feshedildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. vekili, müvekkili şirketin davada taraf olmadığını, ne davacı ile ne de diğer davalı ile hiçbir hukuki ilişkisi olmadığını, Çatalağız Termik Santralinin işleticisi ve sahibi olmadığını, davanın müvekkili şirket yönünden husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Bozma ilamı sonrası davaya dahil edilen davalı ... Elektrik Üretim A.Ş. vekili; müvekkili şirketin davada taraf olmadığını, davacının iş sözleşmesinin müvekkili tarafından feshedilmediğini, davalılardan ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ile müvekkili arasında imzalanan sözleşmenin 18. maddesi uyarınca bu sözleşmenin feshedilmek zorunda kalındığını, davacı ve arkadaşlarının 19.02.2016 - 20.02.2016 - 21.02.2016 - 22.02.2016, 23.02.2016 tarihlerinde işe gelmeyerek yapmaları gereken işleri yerine getirmediklerini, hatta bir kısmının vardiyalarını terk edip yapmakta oldukları işi bıraktıklarını ve şirketin zarara uğradığını, Bu nedenlerle yüklenici firma tarafından iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini belirterek davanın husumet yönünden veya esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının iş sözleşmesinin 24.02.2016 tarihinde yazılı olarak herhangi bir bildirim yapılmadan ve gerekçe belirtilmeden feshedildiği gerekçesiyle davalı ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. yönünden davanın kabulüne, davalı ... Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. yönünden ise husumet yokluğu nedeni ile davanın reddine karar verilmiş; kararın davalı, davacı vekili ile ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. vekili tarafından temyizi üzerine Dairemizin 20.06.2017 tarihli ilamı ile özetle, dava dışı asıl işverenin davacının hizmet döküm cetvelinde 01.02.2015- 13.01.2016 tarihleri arasındaki işveren olarak gözüken işyeri ile aralarında hukuki bağlantı olup olmadığının araştırılması ve hizmet süresinin açıklığa kavuşturulması gerektiği gerekçesi ile sair yönler incelenmeksizin bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamada, davalı ... Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. yönünden ise husumet yokluğu nedeni ile davanın reddine, dahili davalı ... Elektrik Üretim A.Ş. ile diğer davalı ... ve dava dışı alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olmadığı, hukuken geçerli bir alt işverenlik ilişkisi bulunduğu sonucuna varılarak ve işçinin iş sözleşmesinin feshinin geçersiz ve haksız olduğu gerekçesiyle işe iade davasının kabulüne, davacının davalı ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti."nde işe iadesine, tazminatlardan davalılar ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ve ... Elektrik Üretim A.Ş."nin müşterek müteselsilen sorumlu tutulmasına karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar davacı vekili ile davalılardan ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ve ... Elektrik Üretim A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ve davalı ... Elektrik Üretim A.Ş. vekillerinin tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalılar arasında, geçerli ya da muvazaalı bir alt işverenlik ilişkisi bulunup bulunmadığı ve buna bağlı olarak davacının başından itibaren davalı ... Elektrik Üretim A.Ş. işçisi olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Somut olayda, Dairemizin 20.06.2017 tarihli ve 2017/34767 esas 2017/14944 karar sayılı bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada, ... Elektrik Üretim A.Ş. ile yüklenici ... arasında imzalanan 14.01.2015 tarihli ve bir yıl süreli ... Elektrik Üretim A.Ş."nin ihtiyacı olan personel çalıştırmaya dayalı, temizlik hizmetlerinin yapılması, atölye temizliği, teknik hizmetlerin yerine getirilmesi, kömür boşaltma, kül cüruf atma hizmetlerinin yapılması işine dair hizmet alım sözleşmesi dosyaya sunulmuş olup bozma gereğinin yerine getirildiği anlaşılmaktadır.
Dairemizin seri kapsamında temyiz incelemesinden geçen emsal nitelikteki 2018/8554 esas sayılı dosyası kapsamında uzman bilirkişiler eşliğinde yapılan keşif sonucunda alınan bilirkişi heyet raporu ile; aynı termik santralde çalışan işçinin hizmet alım sözleşmesine konu işin ... Elektrik Üretim A.Ş."nin asli işi olduğu, yapılmadığı taktirde kömür iletiminin aksayacak olduğu, alt işveren personelinin asıl işverenden talimat almadan işlem yapamadıkları, yapılan işlerin sistemin tamamını etkilediği saptanmıştır.
Temyize konu karar yönünden; mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmesi yerinde ise de, davacı işçi tarafından yapılan ve hizmet alımına konu işlerin niteliği, emsal Daire ilamları ve tüm dosya kapsamı değerlendirildiğinde; 6446 sayılı Kanun"un 22. maddesi hükmü gereğince hizmet alımının konusunu oluşturabilecek faaliyetlerin belirlenmesine yönelik Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından alınmış bir kurul kararının bulunmadığı, hizmet alımına konu işin asıl işin bir parçası olduğu ve işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerden olmadığı anlaşılmaktadır. Bu itibarla, davacının başından itibaren davalı ... Elektrik Üretim A.Ş. işçisi olduğunun kabulü ile davacının ... Elektrik Üretim A.Ş."ndeki işine iadesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Davalılardan ... Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. yönünden davanın husumet yokluğu sebebiyle REDDİNE,
2- Diğer davalılar yönünden davanın KABÜLÜ İLE,
3-Davalı işveren tarafından yapılan feshin geçersizliğine ve davacının davalı işveren ... Elektrik Üretim A.Ş."ndeki işyerinde İŞE İADESİNE,
4-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işveren tarafından süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminattan davalılar ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ve ... Elektrik Üretim A.Ş. birlikte sorumlu olmak kaydı ile tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında belirlenmesine,
5-Davacı işçinin işe iadesi için süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar, en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılar ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ve Ç ... Elektrik Üretim A.Ş."nden müştereken ve müteselsilen tahsilinin gerektiğine, davacının işe başlatılması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT"nin 22. maddesi de dikkate alınarak davanın niteliğine göre belirlenen 2.180,00 TL vekalet ücretinin davalılar ...ve ... Elektrik Üretim A.Ş."nden müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı ... Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince 2.180,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ... Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş."ye verilmesine,
8- Hüküm tarihine göre alınması gerekli 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 29,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 6,70 TL harcın davalılar davalılar ... Grup Sosyal Hizmetler Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve ... Elektrik Üretim A.Ş."nden müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irad kaydına, davacı tarafından peşin yatırılan 29,20 TL harcın davalılar ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ve ... Elektrik Üretim A.Ş."nden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yapılan 29,20 TL başvuru harcı, temyizden önce ve temyizden sonra yapılan tebligat, tanıklık ücreti, müzekkere gideri, bilirkişi ücreti, keşif avansı olmak üzere toplam 367,75 TL yargılama giderinin davalılar ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ve ... Elektrik Üretim Şirketi"nden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
10- Davalılar ... Grup Sosyal Hizmetler Tic. San. Ltd. Şti. ve ... Elektrik Üretim A.Ş."nin yapmış oldukları masrafların kendileri üzerinde bırakılmasına,
11-Yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 26.11.2018 tarihinde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.