19. Hukuk Dairesi 2013/17565 E. , 2014/2919 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bakırköy 9. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 18/06/2013
NUMARASI : 2012/363-2013/422
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacılar vekili, Büyükçekmece 2. İcra Müdürlüğü"nün 2012/8206 esas sayılı takip dosyasına konu olan çekin, akaryakıt alım-satımı için davalı şirkete verildiğini, müvekkili şirket ile davalı şirket arasında bu hususta sözleşme olduğunu, ancak davalı şirketin edimini yerine getirmediği gibi, müvekkilleri aleyhine dava konusu çeki takibe koyduğunu belirterek, müvekkillerinin davalıya borçlu olmadığının tespitine ve davalı aleyhine takip konusu alacağın %20"sinden az olmamak üzere tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu çekin avans olarak verilmediğini, ödeme için verildiğini, ispat yükünün davacı yanda bulunduğunu bildirerek davanın reddi ile davacılar aleyhine % 40 oranında kötüniyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, çekin bir ödeme aracı olup, kural olarak mevcut bir borcun tediyesine yönelik düzenlendiğinin kabulü gerekeceği, mülga 818 sayılı BK."nın 182 (6098 sayılı TBK"nın 207) maddesi uyarınca asıl olanın peşin satış olduğu, peşin satışta mal ve bedelin aynı anda verildiği yönünde karine bulunduğu, bu yasal karinenin aksini iddia eden davacıların bu yöndeki iddialarını 6100 sayılı HMK"nın 200 ve devamı maddeleri uyarınca yazılı delillerle ispatlaması gerektiği, davalının ayrıca mal teslimini kanıtlaması gerekmediği, icra takibine konu edilen çekin avans çeki olarak verildiğine dair herhangi bir yazılı delil sunulmadığı, dosya içeriğine göre davacı şirket tarafından verilen bir çok çekin ödenmemesi sebebiyle davacı şirkete iade edildiği, davacı tarafından dayanılan sözleşmenin maddelerine bağlı kalınarak alım-satımın istisnasız gerçekleşmediği, icra takibine konu çekin davacı ve şirket temsilcisi B.. T.."a ciro edilip daha sonra bu kişinin yine davalı şirkete ciro yapmasının avans iddiası ile bağdaşmadığı, bu durumun hayatın olağan akışına uygun olmadığı, dava konusu çekin mal karşılığında davalı şirkete verildiği, malların teslim edilmediğinin davacılar tarafından ispat edilemediği, davacı şirket ile davalı şirket kayıtlarında da bu durumun belli olduğu, davacı B.. T.."un ciranta olarak çek bedelinden sorumlu olduğu gerekçesiyle, davanın ve davalı tarafın kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiş, mahkeme kararı süresinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
(1) Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı E... Ltd. Şti vekilinin temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
(2) Davaya konu çekin keşidecisi davacı E... Tur.... Ltd. Şti, lehdarı Ü... Turz. A.Ş, birinci ciro lehdarın cirosu, ikinci ciro davacı B.. T.. imzalı ciro, bankaya ibraz eden hamil ise Ünsoy Turz. A.Ş"dir. Bu durumda incelenen ciro silsilesinde davacı B.. T.., davalı Ü.. Turz. A.Ş"den alacaklı ve daha sonra da kendi cirosu ile borçlu konumundadır. Dolayısıyla Ü... Turz. A.Ş"nin davacı B.. T.. yönünden alacaklı ve borçlu sıfatı birleştiği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca davalı hamil Ü... Turz. A.Ş, davacı B.. T.."tan herhangi bir talepte bulunamaz. Bu durumda mahkemece davanın davacı B.. T.. yönünden kabulü gerekirken yazılı gerekçe ile reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı E... Ltd. Şti vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacı B.. T.. yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 13.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.