BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2017/4979 Esas 2020/1240 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2017/4979 Esas
KARAR NO : 2020/1240
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 31/03/2017
NUMARASI : 2014/852 E. - 2017/303 K.
DAVANIN KONUSU: Alacak
KARAR TARİHİ: 09/07/2020
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü :TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin plastik hammadde işi ile iştigal etmekte olduğunu, müvekkilinin ... Bankası Sultanbeyli Şubesi’ ne ait ... hesap numaralı, ... çek numaralı, 10.08.2010 tarihli ve 25.000,00 TL bedelli çekinin zayii olduğunu, çek yaprağının boş olarak kaybedildiğini veya çalındığını, mezkur çekin müvekkilinin rızası ve haberi olmadan kullanılarak öncelikle davalılardan .... San. ve Tic. Ltd. Şti. lehine keşide edildiğini ve ciro silsilesi gereği diğer davalı .... tarafından muhatap bankadan tahsil edildiğinin anlaşıldığını, haksız şekilde müvekkilinden tahsil edilen çek bedeli hususunda müvekkilinin hiçbir borcu olmadığını, dava konusu çek yaprağının çalınmış veya boş olarak kaybedildiğini, çek metni üzerindeki imzaların müvekkiline ait olmadığını, müvekkili ile çekin keşide edildiği .... San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında hiçbir ticari ilişki bulunmadığını, müvekkilinin hiçbir borcu bulunmayan çeki ödemek zorunda kalması ifade ederek ödenen 25.000,00 TL tutarındaki bedelin sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince davalılardan ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı ...vekili cevap dilekçesinde özetle; diğer davalı olan .... San. ve Tic. Ltd. Şti.' nin müvekkili şirketin Gebze İrtibat Bürosu’ na geldiğini, şirkete ait resmi evrakları ibraz ettiğini, diğer davalı ... ile factoring ve temlik sözleşmeleri imzalandığını, sözleşme gereği diğer davalı ... San.ve Tic. Ltd. Şti.’ nin davacı taraf ile yaptığı işi gösterir faturasını temlik ettiğini, müvekkili şirketin dava konusu çeki bu fatura temliki işlemine istinaden aldığını, müvekkili şirketin faturasını kestiğini, banka yoluyla diğer davalı hesabına ıskonto yapıldıktan sonra temlik bedeli olarak 23.562,81 TL gönderildiğini, adı geçen çekin keşide tarihinde bankaya ibraz edildiğini ve karşılığının ödendiğini, müvekkili şirketin iyi niyetli haklı hamil olması ve TTK 589. Maddesi gereği imzaların istikbali gereği imza sahteliği iddiasının tesirsiz olduğunu, davacının çekin müvekkili tarafça teslim alındığı tarih olan 01.06.2011 tarihinden bugüne kadar hiçbir hukuki müracaatta bulunmaması nedeniyle iddialarını samimi ve inandırıcı bulmamakta olduklarını ifade ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Davalı.... San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili duruşmadaki beyanında; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; "Davalılar arasında 01.06.2010 tarihinde “Factoring ve Temlik Sözleşmesi” imzalandığı; ekinde yer alan aynı tarihli “Alacak Bildirimi ve Temlik Sözleşmesi” nde davalı ... tarafından davacı şirket adına düzenlenen 13.05.2010 tarih, 005797no.lu, 88.500.00TL bedelli fatura karşılığında dava konusu 10.08.2010 vadeli, ...no.lu, 25.000,00TL bedelli çekin teslim edildiği; karşılığında ... firması tarafından ... firmasına 23.562,81TL ödendiği; (25.000-23.562,81)= 1.437,19TL tutara davalı .... adına hizmet bedeli faturası düzenlendiği; bu işlemlere ilişkin bütün muhasebel kayıtların davalılardan .... A.Ş. 2010 yılı ticari defterlerinde yer aldığı; ilgili çekin keşide tarihinde bankaya ibraz edildiği ve karşılığının ödendiği; Temlik bedeline esas olan ve davalı ... tarafından davacı şirket adına düzenlenen 13.05.2010 tarih, ..., 88.500,00TL bedelli fatura ile dava konusu 10.08.2010 vadeli, ... no.lu, 25.000,00TL bedelli çek kaydına davacı şirket ticari defterlerinde rastlanmadığı; mahkememizce yargılama aşamasında davaya konu ... bankası Sultanbeyli Şubesine ait ... çek nolu, 10/08/2010 keşide tarihli, 25.000,00 TL miktarlı çekteki keşideci imzasının davacı şirket yetkilisi ... ve Şirket muhasebecisi ... eli ürünü olmadığı grafolog bilirkişi raporu ile sabit olduğu, davacı şirket iddialarının aksine, davacı şirket ile davalılardan ... arasında ticari ilişkinin olduğu; davalı ... vekilince 16.05.2013 tarihli dilekçe ekinde sunulu 2 adet faturanın davacı şirket ticari defterlerinde kayıtlı olduğu ve bedellerinin ödendiği; davacı şirket ticari defterlerine göre 03.08.2011 dava tarihi itibarıyla davacının davalı ... firmasına 172,00TL borçlu olduğu; bu borcun 31.12.2011 tarihinde yapılan mahsupla kapatılmış olduğu; Ancak davaya konu çekin davacı şirketin ve davalı ... Şirketinin ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, bu çekten dolayı davacının davalılara borçlu olmadığı kanaatine varıldığı ve davacı tarafından bu çekten dolayı yapılan ödemenin iade edilmesi gerektiği kanaatine varılmakla; Davanın kabulüne, ... bankası Sultanbeyli Şubesine ait ... çek nolu, 10/08/2010 keşide tarihli, 25.000,00 TL miktarlı çekten dolayı davacı tarafından ödenen 25.000,00 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine" şeklinde karar verildiği görülmüştür.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı ...vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı şirket ile diğer davalı ...San ve Tic Ltd Şti.'ye ait ticari defterlerin bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere TTK hükümlerine tabi tutulmadığı ve delil olarak kabul edilemeyeceğini, Müvekkili şirketin kanunların yüklediği tüm inceleme ve sorumluluğu yerine getirdiğini, davalı ....San. ve Tic. Ltd. Şti'nin müvekkil şirkete vergi levhasını, imza sirkülerini davacı ile arasındaki ticari ilişkiyi gösterir faturasını ibraz ettiğini ve buna müteakiben de müvekkilinin dava konusu çeki tüm bu belgelere istinaden teslim aldığını, temlik bedelini tüm işlemler neticesinde davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti'ye ödediğini, çekin keşide tarihinde de çeki bankaya ibraz ederek karşılığını aldığını, müvekkilinin haksız ve sebepsiz zenginleşmesi söz konusu olmadığını, Yerel Mahkemenin gerekçeli kararında "03.08.2011 dava tarihi itibariyle davacının davalı ... firmasına 172,00 TL borçlu olduğu; bu borcun 31.12.2011 tarihinde yapılan mahsupla kapatılmış olduğu" belirtilmişse de bu durumun mahsuplaşma kabul edilemeyeceğini, çünkü defterlerin usulsüz tutulduğunu, delil olarak kabul edilemeyeceğini, taraflar arasında 172,00 TL borç ilişkisi olduğu ve ticari ilişkilerinin varlığı dikkate alındığında MK 2'ye aykırılık nedeniyle iyiniyetli olmadığını, davalıları müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkilinin iyiniyetli hamil olduğunu, iyiniyetli iktisabının korunması gerektiğini, davanın kötüniyetli olarak açıldığını, çekin muhataba ibraz tarihinin 10.08.2010 olduğunu, davanın 1 yıl sonra açıldığını, Keşideci, lehtar ve hamil olan müvekkil şirket arasındaki ilişkiler kendi içinde değerlendirilmesi gerektiğini, TTK hükümleri çerçevesinde imzaların istikbali gereği imza sahteliği iddiasından etkilenmeyeceğini, müvekkilinin çeki iktisap ederken dikkat ve özen yükümlülüğünün gerektirdiğini bütün incelemeler yaptığını, davacının çekin zayi olduğu yahut çalındığı iddiası ile ilgili olarak hiçbir hukuki yola başvurmadığını, davacı ve diğer davalının birlikte hareket ettiklerini, müvekkili şirketin 01.06.2017 tarihinde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı 2017/82639 soruşturma numaralı dosyası üzerinden suç duyurusunda bulunduğunu, mahkemenin sahtecilik iddiası yönünden resen ihbarda bulunarak bu hususu bekletici mesele yapmadığını, davacı tarafın "neden Cumhuriyet Başsavclığı'na şikayette bulunmadığına dair" isticvaba davet edilmemesinin hatalı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Davalı ...San. ve Tic.Ltd.Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın kambiyo senedine müstenit yapılan icra takibine dayalı bir menfi tespit davası olmadığını, davanın sebepsiz zenginleşmeye dayalı açıldığını, davanın tamamen afaki beyanlarla, afaki gerekçelerle açılmış bir bir dava olup, davacının tek dayanağının imzanın ... ait olup olmadığının bilinememesi olduğunu, diğer iddiaların gerçek dışı olduğunu, çekin müvekkili şirket ile davacı şirket arasındaki görüşmeler, ticari ilişki çerçevesinde davacı şirket muhasebesince keşide edilen bir çek olduğunu, davacının iddiasının aksine kötüniyetli ve dolandırıcılık kastı ile hareket ettiğini, Davacı şirket ile onlarla birlikte ortak hareket eden ... İran’da depreme dayanıklı çelik konstrüksiyon binalar yapacaklarından bahisle müvekkil şirket ile görüşmeler yapmışlar, bu meyanda müvekkil şirket ile yine davalı şirket sahiplerinin ortağı olduğu ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile müşterek hareket ederek çalışmalar yaptığını, müvekkili davalı şirketten bir takım makinalar aldıklarını ancak verilen çeklerin bir kısmının ödendiğini, bir kısmının ödenmediğini, ödenmeyen çekler yönünden vadelerinde öteleme yapılarak yeniden çek tanziminin gündeme geldiğini, ancak sonrasında onların da ödenmediğini, Davacı şirketin, davalı ...San. ve Tic. Ltd. Şti.’ni hiç tanımadığı ve ticari ilişkisinin olmadığı iddiasına karşılık dilekçe ekinde 5 adet davalı şirket ve davalı şirket sahiplerinin ortağı olduğu, yine aynı iş ilişkisi çerçevesinde iş yapılan ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine ait toplam 5 adet fatura sureti sunulduğunu, ayrıca yapılacak muhasebe kayıtlarının incelenmesi ile sair faturalar ibraz edileceğini, bilirkişi raporuna dayalı karar verilmesinin mümkün olmadığını, ilgili banka şubesine müzekkere yazılarak davacı şirket tarafından davalıya keşide edilen çeklerin celbi ile bu çeklerdeki imzalar ile dava konusu çeklerdeki imzaların karşılaştırılarak rapor alınması gerektiğini, aynı kişinin eli ürünü olduğunun tespiti halinde şirketin sair ortakları ile şirket çalışanları, özellikle şirket muhasebesinin yazı ve imza örneklerinin alınarak bu yönde rapor tanzimini ve buna müteakiben tarafların ticari defterlerinin incelenmesini talep ettiklerini, Bilirkişi S.M. Mali Müşavir ... raporunda taraflar arası ticari ilişkinin varlığının davacı defterleri ile tespit edildiğini, Davacı şirketin 2010-2011 defterlerine göre 31.12.2011 sonu itibariyle taraflar arası B/A bakiyesinin sıfır olduğu; yani davacının davalı ... firmasına borçlu olmadığının görüldüğünü, davalı şirketin sunduğu davalı yanca davacı adına düzenlnen 15.01.2010 tarih, ..., 20.768.00 TL bedelli fatura ile 03.03.2010 tarih, ..., 6.242,20 TL bedelli iki adet faturanın davacı şirket 2010 yılı ticari defterlerine kayıtlı olduğu; ancak davalı ... tarafından davacı adına düzenlenen 13.05.2010 tarih, .... 88.500,00 TL bedelli faturanın davacı şirket ticari defterlerinde kayıtlı olmadığını, davacının davasında samimi olmadığını, Bilirkişi raporu ile tespit edildiği üzere taraflar 31.12.2011 tarihi itibariyle aralarında mahsuplaşma yaptıklarına göre, mahsup tarihinden daha önceki bir tarih olan 10.08.2010 tarihli dava konusu çekin, karşılıklı mutabakat çerçevesinde rızai olarak yapılan ödeme sonrası, menfi tespite konu edilmesi tamamen kötü niyetli bir yaklaşım olduğunu, davacının sadece imzaya yönelik iddia sabit olmuş, diğer iddiaların ise tamamen gerçek dışı olduğunu, taraflar arasında ki mevcut ticari ilişki kapsamında davacı şirket 7 adet çek verildiğini, mahsuplaşma ile tarafların aralarındaki bakiyenin (0,00) oluşu dikkate alındığında, 10.08.2010 tarihli 25.000,00 TL lık dava konusu çekin sebepsiz zenginleşmeye konu edilemeyeceğini belirterek kararın kaldırılmasını davanın reddini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir.İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı davalılar vekili ayrı ayrı yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur.İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Somut uyuşmazlıkta Dairemizce yeterli bulunan grafolog bilirkişi raporlarına göre davaya konu çekteki imzanın davacı şirket yetkilisi ve muhasebecisinin eli ürünü olmadığının tespit edildiği, imza inkarının mutlak defi olup herkese karşı ileri sürülebileceği, davalının davacı adına düzenlediği ve faktoring sözleşmesine konu olan 88.500,00TL bedelli faturanın ve davaya konu 25.000TL bedelli çekin davacının ve davalı ... şirketinin 2010 yılı defterlerinde kayıtlı olmayıp davalın kesin süre içinde 2011 yılı defterlerini de sunmadığı, taraflar arasında mahsuplaşma sonucunda davacının davalıya 31.12.2011 itibarı ile borcunun olmadığı, 25.000TL bedelli çek davacının defterinde kayıtlı olmadığından çekin borçtan mahsup edildiği iddiasının da yerinde olmadığı dikkate alındığında ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesi yerinde görülmüş ve davalılar vekilinin istinaf isteminin HMK'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince, davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ayrı ayrı ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 1.707,75 TL harçtan, peşin yatırılan 458,40 TL'nin mahsubu ile bakiye 1.249,35 TL harcın ayrı ayrı davalılardan alınarak hazineye irad kaydına, 3-İstinaf yargılama aşamasında davacı avansından kullanıldığı anlaşılan 50 TL tebligat giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, davalılar tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, 5-Artan gider avanslarının, karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 09/07/2020 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.