Mahkemesi... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiş, davacı vekili tarafından duruşmalı olarak istenmiş, duruşma talebi kabul edilerek 26.11.2019 tarihinde yapılan duruşmaya davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup davacı alt taşeron sözleşme dışı yapılan iş ile haksız olarak kesilen ceza bedellerinin tahsili ve işin uzaması nedeni ile uğradığı zararların tazminini talep etmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine dair verilen hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp bir isabetsizlik bulunmaksızın karar verilmiş olmasına, dava şartları, delillerin toplanması ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir bir neden bulunmamasına göre, taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Sözleşme ve dava tarihinde yürürlükte bulunan TBK"nın 526. maddesi uyarınca sözleşme dışı imalât yapılması halinde bunların bedelleri vekâletsiz iş görme hükümlerine göre yapıldığı yıl serbest piyasa fiyatlarına göre hesaplanmalıdır. Davacı, gerçekleştirdiği sözleşme dışı kutu profil imalâtlarının bedelini, imalâtların yapıldıkları yıl piyasa fiyatlarına göre talep edebilir ise de; dosya kapsamında bulunan ve davacı tarafından davalıya sunulan “sözleşme dışı
yapılan işler listesi”nin altında kutu profil işleri ile ilgili talep ettiği miktardan fazlasına hükmedilmesi mümkün değildir.
Davacı dava dilekçesinde; asansör kulesi ilave çelik imalâtı ve montajı işlerini sözleşme dışı iş olarak yaptığını ve bu imalâtın bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davalı cevap dilekçesinde imalâtın yapıldığını kabul etmiş fakat imalâtın hakedişe dahil edilerek ödendiğini savunmuştur. Sözleşme dışı olarak yapılan asansör kulesi ilave çelik imalâtı ve montajı işi hakedişe dahil edilip ödenmemiş ise vekâletsiz iş görme hükümlerine göre hesaplanacak iş bedeli davacı tarafından talep edilebilir. Fakat mahkemece hükme esas alınan raporda ise yapıldığı ve ödendiği kabul edilen asansör kulesi ilave çelik imalâtı ve montajı işi ile ilgili hiçbir inceleme yapılmamıştır. Bu imalâtın hakedişe girip girmediği, girmedi ise yapıldığı yıl piyasa rayici ile bedelinin tespit edilmemesi doğru olmamıştır.
Yine davacı, dava dilekçesinde ve beyanlarında dava dışı işlerin yapılması nedeni ile kiralanan vinçlerin daha fazla kullanıldığını, fazla kira bedeli ödemek zorunda kaldıklarını, personel ve diğer masraflar ile birlikte zarara uğradıklarını iddia ederek bu kalemlere yönelik uğranılan zararların tazminini talep etmiştir. Sözleşme dışı işlerin yapımı vincin daha fazla kullanılmasını ve diğer masrafların yapılmasını gerektiriyor ise sözleşme dışı işlerin yapılmasını gerektiren süreye isabet eden kısım ile ilgili daha fazla ödemek zorunda kalınan vinç kira bedeli, personel gideri ve diğer masraflar talep edilebilir. Mahkemece bu hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile taleplerin reddedilmesi de doğru olmamıştır.
Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 3. maddesi uyarınca ana müteahhit ve idare arasında imzalanan sözleşme ve tüm ekleri, sözleşmenin eki olarak kabul edilmiştir. Sözleşmenin 3. maddesi uyarınca ek olan idare ve dava dışı yüklenici arasındaki sözleşmenin 8.2.1 maddesine göre de Yapım İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin ekidir. Yine sözleşmenin 12. maddeside “alt yüklenicinin itirazı kayıt koymadan imza ettiği hakediş ve kesin hakediş raporları ile içerdikleri bilgiler alt yüklenici açısından kabul görmüş sayılır ve alt yüklenici açısından bağlayıcıdır. Alt yüklencinin bundan sonraki itirazları ve talepleri kabul edilemez” düzenlemesi bulunmaktadır. Ana sözleşmenin 8.2.1. maddesine göre ek olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 40. maddesinde geçici hakediş raporları düzenlenmiştir. Sözü edilen şartnamenin 40. maddesine göre yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen ... tarihli dilekçemde yazılı ihtirazî kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gereklidir. Ceza kesintilerinin yapıldığı 1 ve 2 nolu hakediş incelendiğinde; davacının itirazının şartnameye uygun biçimde dilekçe tarihi yazılmadan 1 nolu hakedişte, ceza kesintisinin yapıldığı sayfaya “itirazı kayıtla imzaladım” yazılarak 2 nolu hakedişin de “hakediş kesintiler icmali” sayfasının altına “cezai kayıtları itirazı kayıtla imzalıyoruz” şeklinde imzalanmış olduğu anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, ara hakedişler davacı aleyhine kesinleştiğinden ceza kalemin iadesinin istenmesi mümkün değildir.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; hükme esas alınan raporu düzenleyen bilirkişi kurulu marifetiyle özellikle sözleşme dışı yapıldığı ileri sürülen ve bedeli talep edilen asansör kulesi ilave çelik imalâtı ve montajı işleri ile ilgili mahallinde keşif de yapılmak sureti ile davacının gerçekleştirdiği kabul edilen kutu profil imalâtı ve bedeli talep edilen asansör kulesi ilave çelik imalâtı ve montajı işlerinin yapıldıkları yıl piyasa rayiçleri ile bedeli, kabul edilen
sözleşme dışı ilave işlerin yapımı nedeni ile davacının daha fazla vinç kullanmak ve kullanımla ilgili daha fazla personel gideri ve masraf yapmak sureti ile zarara uğrayıp uğramadığı konusunda gerekçeli ve Yargıtay denetimine elverişli ek rapor alınarak kutu profil imalâtında davacının verdiği “sözleşme dışı yapılan işler listesi” başlıklı belgede kabul ettiği bozmadan önce alınan rapordaki hesaplanan miktardan fazla olmamak sureti ile ve asansör kulesi ilave çelik imalâtı ve montajı işleri ile ilgili davalının ödeme savunması da değerlendirilerek sonucuna uygun karar verilmesi ve cezai şart talebinin reddedilmesinden ibarettir. Eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmuş kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, 2.037,00"şer TL duruşma vekillik ücretinin taraflardan karşılıklı olarak alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan diğer tarafa verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan harcın temyiz eden davacıya, 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan harcın temyiz eden davalıya iadesine, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 28.11.2019 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.