
Esas No: 2021/3327
Karar No: 2021/5484
Karar Tarihi: 19.04.2021
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/3327 Esas 2021/5484 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonrasında ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda, davacının 1999 yılında cilt bakımı -makyaj kursuna devam ettiği, ... Kozmetik Malzemeleri tarafından davalıya ait ... Estetik Merkezine gönderilen 30.06.2005 tarihli kargo alındı belgesinde teslim alan olarak davacının adı soyadının bulunduğu, davalı ...’e ait ... Güzellik salonunda 2001 yılı temmuz ayında 1 hafta uygulamalı eğitime gönderildiği ... Bölge Müdürlüğü’nün 13.08.2007 tarihli cevabi yazısında bildirilen tanık Hacer Kanar’ın kendisi 2001 yılı mart ayında stajyer olarak çalışmaya başladığında davacının davalı işyerinde çalışıyor olduğunu beyan ettiği dosya kapsamından görülmektedir. Dosyaya sunulan yazılı belgeler ile desteklenen davacı tanıklarının beyanına göre davacının 2001 yılı temmuz ayı ile 30.06.2005 tarihleri arasında davalı işyerinde hizmet akdi ile çalıştığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, işyerinin kapasitesine ilişkin araştırma yapılarak, davalı işyerine haftada kaç müşteri geldiği, davacı tarafından yapılan işlerin niteliği,buna göre davacının çalışmasının tam süreli mi yoksa kısmi süreli mi olduğu hususu irdelenmeli,vergi yoklama tutanaklarında işyeri kapasitesi ile ilgili tespitler, davalı işyerine müşteri olarak gelen tanıkların beyanı ile birlikte değerlendirilerek kısmi süreli çalışma olduğunun anlaşılması halinde; gerektiğinde uzman bilirkişi görüşü de alınmak suretiyle, hükme konu dönem içinde bir günde kaç saat çalışmış olabileceği, haftalık ve aylık çalışma süreleri belirlenmeli ve yedi buçuk saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile kaç iş gününe karşılık olduğu hususu saptanarak karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 19/04/2021 gününde oybirliği ile karar verildi.