Dava, davacının boşandığı eşiyle boşandıktan sonra birlikte yaşaması gerekçesiyle yetim aylığının kesilmesine dair kurum işleminin iptali, borçlu olunmadığının tespiti ve ödenmeyen aylıkların faiziyle birlikte ödenmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hakkında boşanma kararı verilen davacıya, vefat eden sigortalı babası üzerinden, hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla bağlanan yetim aylığının, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığının belirlendiği gerekçesiyle, davalı kurumca gerçekleştirilen işlemle kesilerek, yersiz ödendiği ileri sürülen aylıklar yönünden 01.06.2012 - 26.02.2014 tarihleri arası dönem için borç tahakkuku işlemi tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 56. maddesinin ikinci fıkrasında, eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesileceği, bu kişilere ödenmiş olan tutarların, 96. madde hükümlerine göre geri alınacağı yönünde düzenleme yapılmıştır. Anılan maddeye dayalı açılan bu tür davalarda eylemli olarak birlikte yaşama olgusunun tüm açıklığıyla ve taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu dönem yönünden ortaya konulması önem arz etmektedir. Bu aşamada, özellikle Anayasa"nın 20., 5510 sayılı Kanunun 59., 100., 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri Ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 28., 45., 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 3., 45 – 53., 4857 sayılı İş Kanununun 32., 01.10.2011 günü yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 6., 24 – 33., 189., 190., 191., 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 6., 19., 20., maddeleri ve diğer ilgili mevzuat hükümleri göz önünde bulundurulmak suretiyle yöntemince araştırma yapılmalı, tarafların göstereceği tüm kanıtlar toplanmalı, bildirilen ve dinlenilmesi istenilen tanıkların ifadeleri alınmalı, davacı ile boşandığı eşinin yerleşim yerlerinin saptanmasına ilişkin olarak; muhtarlıktan ikametgah senetleri elde edilmeli, ilgili Nüfus Müdürlüklerinden sağlanan nüfus kayıt örnekleri ile yerleşim yeri ve diğer adres belgelerinden yararlanılmalı, adres değişiklik ve nakillerine ilişkin bilgilere ulaşılmalı, özellikle ilgili Nüfus Müdürlüğü’nden adres hareketleri, tarihleriyle birlikte istenilmeli, ilgililerin su, elektrik, telefon aboneliklerinin
./..


hangi adreste kimin adına tesis edildiği saptanmalı, seçmen bilgi kayıtları getirtilmeli, varsa çalışmaları nedeniyle resmi/özel kurum ve kuruluşlara verilen belgelerde yer alan adresler dikkate alınmalı, medula sisteminde kayıtlarda görülen adresler ilgili sağlık kuruluşlarından araştırılmalı, eşlerin boşanma sebebi, boşanma ilamında velayet, çocukla kişisel ilişki, nafaka, tazminat hükümleri varsa nasıl yerine getirildikleri belirlenmeli, boşanılan eş 4857 sayılı Kanun hükümleri kapsamında yer almakta ise ödeme için adına açılan banka hesabında kayıtlı yerleşim yeri saptanmalı, boşanan eşlerin kayıtlı oldukları bölge/bölgeler yönünden geniş kapsamlıı araştırması yapılmalı, anılan mahallelerde görev yapmış/yapmakta olan muhtar ve azalardan istem hakkında düşünce edinmeye yetecek kadarının tanık sıfatıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı, böylelikle “boşanılan eşle eylemli olarak birlikte yaşama” olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği, toplanan kanıtlar ışığı altında değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Somut davada; dosyanın incelenmesinde, bozma ilamı gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği anlaşılmaktadır. Zira, bozma ilamında belirtilmesine rağmen bozma ilamından sonra davacının su aboneliği bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa hangi adreste hangi tarihte tesis edildiğine ilişkin araştırmanın yaptırılmadığı, bu hususta bozma ilamı öncesindeki 13.11.2014 tarihli müzekkereye cevap yazısıyla yetinildiği ancak bu cevabi yazıda davacı adına su aboneliğinin var olup olmadığının açık birşekilde belirtilmediği, bu nedenle cevabi yazının yetersiz olduğu, bozma ilamında belirtilen davacı ve boşandığı eşine ait elektrik aboneliğinin bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa hangi adreste hangi tarihte tesis edildiğine ilişkin araştırmanın yaptırılmadığı, davacı ve boşandığı eşine ait varsa çalışmaları nedeniyle resmi/özel kurum ve kuruluşlara verilen adres beyanlarının araştırılmadığı, nüfus müdürlüğü kayıtlarında, seçim kayıtlarında ve dosyada mevcut diğer kayıtlarda geçen tüm adresler için birlikte yaşamaya ilişkin ilgili kolluk araştırmasının yaptırılmadığı, nüfus müdürlüğü ve diğer kayıtlardaki tüm adreslerin bağlı bulundukları muhtarlıklardan kanaat edinmeye yetecek kadar muhtar ve aza ile komşunun mahkemece resen tespit edilerek tanık sıfatıyla dinlenmediği, bu nedenlerle eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulduğu anlaşılmıştır. Belirtilen eksikliklerin giderilerek tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonuca göre hüküm kurulması gerekmektedir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23.10.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.