MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi,


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, müvekkilinin davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı oldukları araçların neden olduğu kaza sonucunda sürekli işgücü kaybına uğrayacak düzeyde yaralandığını, ileri sürerek, 5.000,00 TL sürekli işgücü tazminatı, 5.000,00 TL tedavi gideri tazminatı ve 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline ... verilmesini talep ve dava etmiş, ıslah dilekçesi ile işgücü kaybından doğan maddi tazminat talebini 96.371,99 TL olarak artırmıştır.
Davalı ..., Global Gıda Dış Tic. San. Tic. A.Ş vekili, araç malikinin ... olduğunu, müvekkili şirketin aracın işleteni olmadığını, hatır taşıması yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... ... ... A.Ş vekili, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... ... ... A.Ş vekili, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini istemiştir.
Davalılar ... ve ... davaya yanıt vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre, davalı ... ... ... A.Ş aleyhine açılan davanın feragat nedeniyle reddine, davalılar ... ve ... aleyhine açılan davanın açılmamış sayılmasına, davalı Global Gıda Dış Tic. San. Tic. A.Ş’nin işleten olduğu iddiası ile sunulan kira sözleşmesinin onaylı olmaması nedeniyle aracın işleteni olduğunun kanıtlanamadığı, meydana gelen kazada davalı sürücü ...’ın tam kusurlu olduğu, davacının % 42 oranında sürekli işgücü kaybına uğradığı, tedavi giderinin davacı tarafından kanıtlanamadığı ve davacının hatır için taşındığı, belirlenen tazminattan % 25 oranında hatır taşıması indirimi yapılması gerektiği gerekçesi ile, davanın kısmen kabulüne, bilirkişi raporu hükme esas alınarak, 72.279,99 TL maddi tazminatın davalı ... ... ... A.Ş poliçe limiti ile sorumlu olmak üzere davalılar ... ... ... A.Ş, ... ve ...’dan müteselsilen tahsiline, manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 15.000,00 TL’nin davalılar ... ve ...’dan müteselsilen tahsiline ... verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava dosyası içindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zararın giderilmesine yönelik maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davalı Global Gıda Dış Tic. A.Ş’nin aracın işleteni olduğunu ileri sürmüş ve buna ilişkin kira sözleşmesi sunmuştur.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı şirketin, işleten sıfatının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
2918 sayılı ....nun hükümlerine göre, trafik kaydı "işletenin" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde, "İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alacı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin
gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır." şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise, "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, moturlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, araçl malikleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılması için bir başka kimseye devir edilmesi halinde ( kısa bir süre için kiralanmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o araca kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekir. Bunun sonucu olarakda, araç maliki sorumlu tutulmamalıdır. Gerek doktirinde, gerekse ..."ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Somut olayda, 05.05.2004 tarihli kira sözleşmesinde kazaya neden olan araç bir yıllığına davalı Global Gıda Dış Tic. A.Ş tarafından kiralanmış, olup bu sözleşmenin geçerli olduğunun kabulü halinde işleten sıfatının kiracıya geçtiğinin de kabulü gerekir.
O halde mahkemece yapılacak iş; yukarıda açıklanan yasal düzenlemelerde gözönünde bulundurularak, davalı araç maliki Feyzullah ... Kavram aracının davalı Global Gıda Dış Tic.San.A.Ş’ye kiraladığına göre, taraflar arasında tanzim edilen kira sözleşmesinin uzun süreli ve 3.kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesi olup olmadığı, aracın teslim edilip edilmediği, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma olup olmadığı, kira sözleşmesinin ve kira bedelinin maliye ve vergi Dairelerine bildirilip bildirilmediği, gerektiğinde işleten ve kiracının ticari
defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle kira sözleşmesinin, fatura, ruhsat ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği davalının işletenlik sıfatının devam edip etmediği hususları tartışılarak sonucuna göre ... verilmesi gerekirken sözleşmesinin onaylı olmadığı gerekçesiyle geçersiz olduğunun kabulü doğru görülmemiştir.
3-B.K’nun 46. maddesi uyarınca, cismani zarara uğrayan kişi tamamen ve kısmen çalışma gücü kaybından doğan zararını talep edebilir. Davacı, meydana gelen kaza sonrasında geçirdiği uzun bir tedavi süreci sonunda, sürekli işgücü kaybına uğrayacak düzeyde yaralanmıştır. Bu süreçte davacının, tedavi ile ilgili yaptığı tüm harcamaları yazılı belge ile kanıtlaması imkansızdır. Bu durumda B.K’nun 42. maddesi de dikkate alınarak, hekim bilirkişiden alınacak rapor sonucuna göre, davacı tarafından yapılması zorunlu olan tedavi giderine hükmedilmesi gerekirken, kanıtlanamadığı gerekçesi ile tedavi gideri isteminin reddine ... verilmesi de doğru olmamış, kararın açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2 ve 3 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 19.01.2010 tarihinde oybirliğiyle ... verildi.