MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması için gerekli bulunan hava fotoğraflarından yararlanılmadığı, dosya arasında bulunan 1972 yılına ait hava fotoğrafının uzmanı bilirkişi tarafından araziye uygulanmadığı belirtildikten sonra, ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisinden oluşacak üç kişilik uzman bilirkişi ile stereoskopik çift hava fotoğraflarının bulunduğu yerden getirtilip stereoskop aleti ile inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın hava fotoğrafında gösterilmesi suretiyle, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, ekonomik amaca uygun olarak tarımsal nitelikle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması, tanık ve yerel bilirkişi ifadelerinin bilimsel esaslara göre hazırlanan söz konusu bilirkişi raporuyla denetlenmesi, bundan ayrı, taşınmazın üzerinde bulunan binaların yapılış tarihi ve kullanma sürelerinin de uyuşmazlığın çözümü bakımından önemli olduğu, bu yönde de gereği gibi araştırma yapılmadığı, diğer yandan, tescile konu tapusuz taşınmaza bitişik parsellere ilişkin kadastro tutanak ve tescile esas hüküm dosyasının dikkate alınmadığı, bitişik 244 parsel sayılı komşu taşınmaza tapulama sırasında revizyon gören Kasım 1953 tarih 2 sıra nolu tapu kaydının getirtilmediği açıklanarak, taşınmazın başında yapılacak keşifte hazır edilecek inşaatçı bilirkişiye binaların yaşının sorulup belirlenerek hüküm kurulurken göz önünde bulundurulması, söz konusu revizyon kaydının getirtilerek yerel ve teknik bilirkişiler aracılığıyla araziye uygulanarak uyuşmazlık konusu taşınmaz yönünün ne veya kimi gösterdiğinin belirlenmesi, ayrıca bahsedilen dosyada mevcut keşif zaptındaki yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin özellikle bu taşınmaz yönünden dikkate alınması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın fen bilirkişi tarafından hazırlanan 20.11.2015 havale tarihli rapor ve eki haritasında (A) harfi ile gösterilen yeşil renkle taralı 95,44 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı ... adına, (C) harfi ile gösterilen yeşil renkle taralı 92,92 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı ... adına ve (P) harfi ile gösterilen kırmızı renkle taralı 240,49 metrekare yüzölçümündeki bölümün ise eşit paylarla davacılar ...,...,... adlarına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmakla, bozma ilamı lehine olan taraf yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Hükmüne uyulan ve yukarıda özetlenen bozma ilamında, çekişme konusu taşınmazın hava fotoğrafında gösterilerek bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, ekonomik amaca uygun olarak tarımsal nitelikle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması, inşaatçı bilirkişiye taşınmaz üzerindeki binaların yaşının sorulup belirlenmesi, taşınmaza bitişik parsellere ilişkin kadastro tutanak ve tescile esas hüküm dosyalarının dikkate alınarak çekişmeli taşınmaz yönünün ne veya kimi gösterdiklerinin belirlenmesi, ayrıca değinilen dosyalardaki keşif zaptındaki yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin dikkate alınması gereğine değinildiği halde, çekişmeli taşınmaz bölümü yerine davacıların paydaş olduğu dava dışı 237 parsel (yeni 132 ada 71) sayılı taşınmaza ilişkin hava fotoğrafı üzerinde inceleme yapılmış, yine bu taşınmaz üzerinde bulunan yapıların yaşları belirlenmiş, taşınmaza komşu 628 (yeni 237 ada 65) ve 599 (237 ada 70 ) parsel sayılı taşınmazların tescile esas hüküm dosyaları dikkate alınmamış, bu dosyalarda yapılan keşif zaptındaki yerel bilirkişi ve tanık sözleri dikkate alınmamış olup, böylelikle bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Öte yandan mahallinde yapılan keşif sonrası dosyaya ibraz edilen ziraatçi bilirkişi raporunda, taşınmazın avlu ve ev olarak kullanıldığı, üzerinde herhangi bir tarımsal faaliyetin yapılmadığı, herhangi bir ekili ve dikili alan bulunmadığı belirtildikten sonra, emek ve masraf harcanarak imar-ihya edildiği, 30-40 yıldır zilyetlik hakkı oluştuğu belirtilerek rapor içeriği ile sonuç kısmı arasında çelişki oluşturulmasına rağmen, söz konusu çelişki üzerinde durulmamış ve oluşan bu çelişki giderilmeksizin karar verilmesi cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye ve kendi içinde çelişkili rapora dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaza ait, temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilmeli, komşu parsellere ait tespit tutanakları ve dayanak belgeler celp edilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve tanıklar ile üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu, inşaat mühendisi bilirkişisi, fen bilirkişisi ve jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte taşınmazın önceki niteliği tespit edilerek, imar ihyaya muhtaç yerlerden olması halinde, taşınmaza ev yapmanın imar-ihya anlamına gelmeyeceği ancak önceki ziraatçi bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın ev ve avlusu olarak kullanıldığının belirtildiği dikkate alınarak, dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmişse imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı ve kullanımın imar-ihya tarihinden itibaren 20 yıla ulaşıp ulaşmadığı, taşınmazın kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin mevcut olup olmadığı, mevcut ise imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar zilyetliğin hangi tasarrufla sürdürüldüğü, hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; komşu 628 (yeni 237 ada 65) ve 599 (237 ada 70 ) parsel sayılı taşınmazların tescile esas hüküm dosyalarında yapılan keşif zaptındaki yerel bilirkişi ve tanık sözleri, özellikle bu taşınmaz yönünden ne dedikleri ve çekişmeli taşınmaz yönünün ne şekilde belirtildiği dikkate alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının ve eski tarihli uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlemesi istenilmeli; inşaat bilirkişisinden, taşınmaz üzerindeki yapıları nitelik, yaş ve diğer yönleriyle değerlendiren rapor alınmalı, sadece yapı yaparak kullanmanın imar-ihya ile kazanım sayılamayacağı düşünülmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.