Esas No: 2013/3384
Karar No: 2013/5820
Karar Tarihi: ...09.2013
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2013/3384 Esas 2013/5820 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Davacının açmış olduğu iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün müdahiller ... ve Kalıp AŞ. vekili, .... Ekonomi ... AŞ. vekili ve süresi içinde Maliye ... vekili ile ... Başkanlığı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin kilit ve madeni eşya alanında çalıştığını, inşaat sektöründeki daralma ve genel ekonomik kriz nedeniyle borca batık hale geldiğini; büyüme politikasına ara vermek, sermaye arttırmak, bir kısım işleri fason yaptırarak maliyetleri kısmak ve yeni ortak almak suretiyle borca batıklıktan çıkabileceğini ileri sürerek iflasının bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece iddia, müdahil beyanları, bilirkişi ve kayyım raporları ile tüm dosya kapsamına göre davacı şirketin yargılama sürecindeki üretim ve satış faaliyetleri, vergi ve ... borçlarının yapılandırılması ve düzenli olarak ödemesi, bir kısım işçi borçlarının ödenerek ibra edilmesi, bir kısım müdahil alacaklarının ödenerek kapatılması, yeni ürünler imal edilerek yeni pazarlar oluşturulması suretiyle iyileştirme projesinin hayata geçirildiği, bu şekilde elde edilen mal varlığı ve diğer gelirlerden oluşan aktifler toplamının kalan borçların ödenmesi ve yapılandırılması sonucunda pasifleri karşılar hale geldiği, şirket bilançosunun olumlu yönde düzeldiği, buna rağmen şirketin başlangıçtakine oranla azalmakla birlikte borca batıklık halinin devam ettiği, şirketin iyileştirme projesinin yolunda gittiği gerekçesiyle şirketin iflasının bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmiştir.
Kararı, müdahiller ... ve Kalıp AŞ. vekili, ... Ekonomi ... AŞ. vekili, Maliye ... vekili ve ... Başkanlığı vekili temyiz etmiştir.
...- Mahkemece iflâsın ertelenmesi talebi hakkında verilen hüküm temyiz eden .... Ekonomi ... AŞ. ve ... ve Kalıp AŞ. vekiline ....07.2012 günü tebliğ edildiği halde, temyiz dilekçesi İİK.nun 164. maddesinde öngörülen ... günlük yasal süre geçirildikten sonra sırasıyla ....08.2012 ve 07.09.2012 tarihlerinde verilmiştir. Süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 1989/... esas, 1990/... karar sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında ... tarafından da karar verilebileceği kabul edilmiş olmakla, adı geçen her iki müdahilin temyiz isteminin reddi gerekmiştir.
...- ... Başkanlığı ve Maliye ... vekillerinin temyiz itirazlarına gelince;
İflasın ertelenmesi borca batık durumdaki kooperatif ve sermaye şirketlerinin, sunacakları ciddi ve inandırıcı bir iyileşme projesi kapsamında faaliyetlerini sürdürerek iflas halinden kurtulmalarını ve bu suretle gerek istihdam ve gerek üretim noktasında ekonomiye katkılarının devamını ve alacaklılarının iflasa göre daha iyi şekilde tatmin edilmelerini sağlamak amacıyla getirilmiş geçici bir hukuki koruma yoludur.
Gerek borca batıklığın ve gerek iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının tesbiti özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden bu değerlendirmelerin yapılması için bilirkişi görüşüne başvurulmalıdır (HMK.m.266). Hâkim de bu raporla o konudaki özel ve teknik bilgi ihtiyacını giderebilmeli ve raporun hukuka uygunluğunu denetlemelidir. Nitekim dosya üç ayrı bilirkişi kuruluna tevdi edilmiş, ikinci bilirkişi kurulundan beş ayrı ek rapor alınmıştır. Her ne kadar raporlarda sonuç itibariyle şirketin durumunun olumlu olduğu belirtilmişse de hakim sonuç kısmıyla bağlı olmayıp, rapor çerçevesinde edindiği bilgi ile davacının hukuki ve mali durumunu değerlendirmelidir.
Raporlarda ilk iyileştirme projesinin uygulanamadığı, şirketin zarar etmeye devam ettiği, kâr ve satış hedeflerini tutturamadığı, stokların gerçeği yansıtmadığı ve bu nedenle bilançodaki varlık kalemlerinin doğru olmadığı, grup şirketlerinden alacak görünmesine rağmen bunların tahsil kabiliyetinden söz edilemeyeceği, projede alacakların tahsili için bir unsurun da bulunmadığı belirtilmiştir.
Öte yandan karar, son raporun alındığı 04.....2011 tarihinden bir yıl altı ay sonra verilmiş, karar tarihindeki durum da netleştirilmemiştir.
Kayyım raporlarının borca batıklık bilançosu ilkelerine uygun olmadığı, rayiç değerler yerine kaydi rakamlar üzerinden değerlendirme yapıldığı; bu bağlamda amortisman düşülmesi cihetine gidildiği, kaydi bakımdan şirketin borca batık olmadığının bildirildiği; detayına girilmeksizin rayiç değerlere göre borca batıklıktan söz edildiği fakat bunun da doyurucu bilgiye dayanmadığı görülmüştür.
Yasa’da iflas erteleme süresinin bir yıl olacağı ve bu sürenin dört yılı geçmemek üzere uzatılabileceği kabul edilmiştir (İİK.m.179 b/IV). Somut olayda davanın açılması ile iflasın ertelenmesi sonucunu doğuracak nitelikte ihtiyati tedbir kararları verilmiş ve davanın karara bağlandığı 03.05. 2012 tarihi itibariyle, yaklaşık dört yıl altı ay boyunca davacı bu ihtiyati tedbir kararlarından yararlanmıştır.
Bütün bu açıklamalara göre davacı şirketin ilk iyileştirme projesinin hayata geçirilemediği, ikinci iyileştirme projesinin de fayda vermediği ve bu suretle Yasa’nın aradığı toplam iflas erteleme süresine yakın bir sürenin zaten dava içinde verilen ihtiyati tedbirle davacıya sunulduğu ve ... temyiz inceleme tarihi itibariyle bu sürenin altı yıla yaklaştığı sabittir. Bu durumda mahkemece ivedilikle borca batıklığın rayiç değerler üzerinden tesbitinin yapılması ve varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (...) sayılı bentte açıklanan nedenle ... Ekonomi ... AŞ. ve ... ve Kalıp AŞ. vekillerinin temyiz istemlerinin süre yönünden reddine, (...) sayılı bentte açıklanan nedenle müdahiller ... Başkanlığı ve Maliye ... vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harçlarının istek halinde ... ve Kalıp A.Ş. ve.... Ekonomi ... A.Ş."ye iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.