MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ

...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın onanmasına ilişkin yukarıda belirtilen ilamın karar düzeltme yolu ile incelenmesi Hazine tarafından süresinde istenilmekle; inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:


Davacılar ... ve ..., ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1980 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında, irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, 1/4 hissenin davacı ..., 3/4 hissenin davacı ... adına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 17.08.2015 tarihli bilirkişi kurulu raporunda (A) harfi ile gösterilen 19.282,27 metrekare, (B) harfi ile gösterilen 15.245,05 metrekare, (C) harfi ile gösterilen 12.933,26 metrekare ve (D) harfi ile gösterilen 42.317,89 metrekarelik temyize konu kısımların son parsel numaraları verilmek suretiyle 1/4 hissenin davacı ..., 3/4 hissenin davacı ... adlarına tapuya tesciline karar verilmiş; hükmün, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine onanmasına karar verilmiş; davalı Hazine tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın kadastro tespitleri sırasında taşlık vasfı ile tescil dışı bırakıldığı, davacının emek ve para harcayarak imar ve ihya ettiği ve tarım arazisi olarak kullandığı, dava konusu taşınmazlardan, (A), (B), (C) ve (D) parsel nolu taşınmazda, dava tarihinde tarımsal anlamda imar ve ihya şartlarının gerçekleştiği, koşullarına ve ekonomik amacına uygun 20 yıllık zilyetlik süresinin dolduğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
Şöyle ki; çekişmeli taşınmazların bulunduğu alanda ilgili makamlarca yapılan imar planı bulunup bulunmadığı, var ise ilk imar planının onay tarihinin ne olduğu; taşınmazların imar planı kapsamında kalıp kalmadığı üzerinde durulmamış, imar planı var ise imar planından; yok ise dava tarihi olan 2012"den 15-20-25 yıl öncesini kapsar şekilde 3 ayrı evreye ait hava fotoğrafları getirtilip incelenmemiştir. Yine bir kısım beyanlarda, davacı ...’nın babasının 30 yıl ve daha öncesinde(bir kısım beyanlarda 1964 ten beri) dava konusu taşınmaza buğday-arpa ektiği, sabanla tarlayı sürdüğü ve çıkan taşları yığınlar halinde biriktirip sonra çaya boşalttığı belirtilmiş ise de, bazı beyanlara göre davacının yaklaşık 10 yıl önce, bazı beyanlara göre yaklaşık 20 yıl önce; bazı beyanlara göre ise yaklaşık 30 yıl önce parasıyla dozer kiralayıp taşınmazı temizleterek taşınmazda sekiler oluşturduğu belirtilmiş olmakla, imar ihyanın tam olarak ne zaman tamamlandığı hususunda da tereddüt hasıl olmuş; yine keşif sonucu düzenlenen ziraat bilirkişisi raporunda; “taşınmazdaki ağaçların davacı tarafından yetiştirildiği ve dava tarihi olan (2012) itibariyle taşınmaz üzerinde sulama sistemi bulunmadığı, ancak keşif tarihi itibariyle sulama sistemi yapıldığı” gibi gerekçelerle taşınmazların susuz tarla olarak kabul edildiği görülmekle birlikte, keşifte beyanına başvurulan mahalli bilirkişi ve tanıklar, dava konusu taşınmazda davacı tarafın imkanları ile yaklaşık 50 yıl önce kuyu açıldığı; 1984 yılında ise elektiriğin köye gelmesi ile birlikte dinamo kurarak taşınmazı suladığı şeklindeki beyanlar karşısında taşınmazın sulu mu yoksa kuru mu olarak değerlendirilmesi gerektiği hususunda da tereddüt hasıl olmuştur. Eksik inceleme ile çelişkili beyan ve raporlara dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için, taşınmazın bulunduğu yere ilişkin onaylanmış imar planı olup olmadığı varsa onay tarihi araştırılarak, taşınmazın imar planı kapsamına alındığı tarihten imar planı bulunmaması halinde dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları ile birlikte memleket haritaları getirtilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat mühendisi ile 1 jeodezi ve fotogrametri mühendisi eşliğinde oluşan bilirkişi kurulu katılımı ile keşif yapılmalıdır. Taşınmazın başında yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, imar-ihyaya en erken ne zaman başlandığı ve imar-ihyanın tam olarak ne zaman tamamlandığı, tarımsal amaçlı kullanımın ne zaman başladığı hususlarında mahalli bilirkişi ve tanıklardan somut olgu ve olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeli; 3 kişilik zirai bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısı ve niteliğini belirtir ve yasal düzenlemeler dikkate alınarak sulu mu yoksa kuru mu olarak değerlendirilmesi gerektiğini irdeler tarzda rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarının ve niteliğinin belirlenmesi, taşınmaz üzerinde imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmış ise tamamlanma tarihini tespit etmesi istenilmeli, taşınmazın tüm yönlerini gösterir fotoğrafları çektirilmeli, fen bilirkişiye keşfi takibe imkan verir ve denetime elverişli kroki ve ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları teknik raporlar ve komşu parsel tutanakları ve dayanak kayıtları ile denetlenmeli; 3402 sayılı Kadastro Yasası"nın 14. maddesinde aynı çalışma alanı içerisinde belgesiz zilyetliğe dayalı olarak bir kimsenin sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar taşınmaz mal iktisap edebileceği dikkate alınmalı ve davacılar adına belgesizden tespit ve tescil edilen taşınmazlara ait kadastro tespit tutanakları ve zilyetlikten hükmen tescil edilen taşınmazlara ait (özellikle dava konusu taşınmazlara doğudan komşu olan ve hükmen tescil kararı sonucu 981 parsel numarası alan taşınmaza ait) dava dosyası da incelenerek sulu-kuru değerlendirilmesi yapılırken göz önünde bulundurulmalı; davacılar adına aynı çalışma alanı tespit ve tescil edilen hem sulu hem kuru arazi var ise miktar sınırlamasının oranlama yapılmak suretiyle belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulmuş olması isabetsiz olup temyiz itirazları bu nedenle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekirken sehven onandığı anlaşılmakla; karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 17.9.2020 tarih ve 2016/15994 Esas, 2020/3121 Karar sayılı onama ilamının BOZULARAK ortadan KALDIRILMASINA ve hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.02.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.