3213 sayılı Maden Kanunu’na aykırılık eyleminden dolayı kabahatli ... hakkında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünün 03/03/2016 tarihli ve 16823790-101.13.99- E-408296 sayılı yazısı ile uygulanan 179.536,00 Türk lirası idarî para cezasına yönelik başvurunun reddine dair Van 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 12/10/2016 tarihli ve 2016/1494 Değişik İş sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Van 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 23/11/2016 tarihli ve 2016/3152 Değişik İş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 13/02/2019 gün ve 16307 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 22/02/2019 gün ve KYB-2019-16814 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, Van İli Merkez İlçesi dahilinde II-b grubu mermer işletme sahasının yetkilisi kabahatli hakkında 2011 ve 2012 yılları çevre uyum teminatlarının yatırılmadığı, 2010 yılında üretildiği halde 250 m3 mermerin Maden İşleri Genel Müdürlüğüne bildirilmediği, 2011 ve 2014 yılları için 3213 sayılı Kanun’un 29. maddesinde belirtilen belgelerin anılan Genel Müdürlüğe verilmediği, ruhsat sahası için terk talebinin uygun bulunmadığı ve 2010 yılından sonraki yıllarda üretim yapılmaması nedeniyle anılan kurum tarafından uygulanan toplam 179.536,00 Türk lirası idarî para cezasına karşı yapılan itirazın reddine karar verilmiş ise de;
5326 sayılı Kabahatler Kanunu"nun "Başvurunun incelenmesi" başlıklı 28. maddesinde yer alan, “ ..(5) Ceza Muhakemesi Kanununun tanıklığa, bilirkişi incelemesine ve keşfe ilişkin hükümleri, bu başvuru ile ilgili olarak da uygulanır. (6) Dinlemede sırasıyla; hazır bulunan başvuru sahibi ve avukatı, ilgili kamu kurum ve kuruluşunun temsilcisi, varsa tanıklar dinlenir, bilirkişi raporu okunur, diğer deliller ortaya konulur. (7) Mahkeme, ilgilileri dinledikten ve bütün delilleri ortaya koyduktan sonra aleyhinde idari yaptırım kararı verilen ve hazır bulunan tarafa son sözünü sorar. Son söz hakkı, aleyhinde idari yaptırım kararı verilen tarafın kanuni temsilcisi veya avukatı tarafından da kullanılabilir. Mahkeme son kararını hazır bulunan tarafların huzurunda açıklar.” şeklindeki ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun " Bilirkişinin Atanması" başlıklı 63/1. maddesinde yer alan, "Çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına re"sen, Cumhuriyet savcısının, katılanın, vekilinin, şüphelinin veya sanığın, müdafiinin veya kanunî temsilcinin istemi üzerine karar verilebilir." şeklindeki düzenlemeler nazara alındığında, somut olayda mahkemece çözümü uzmanlığı, özel ve teknik bilgiyi gerektiren idarî yaptırım konusunda mahallinde keşif de icra edilmek suretiyle alanında uzman kişilerden bilirkişi raporu aldırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, itirazın bu yönden kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünün 03/03/2016 tarihli ve 16823790-101.13.99- E-408296 sayılı yazısı ile uygulanan 179.536,00 Türk lirası idarî para cezasının temelinde beş ayrı kabahatin bulunduğu, her bir idari para cezasına konu kabahat eyleminin yaptırımının kabahat tarihleri ile idari para cezası tarihi arasında değişikliğe uğradığı, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu"nun “Zaman bakımından uygulama” başlıklı 5/1. maddesi “26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümleri kabahatler bakımından da uygulanır.” şeklinde düzenlenmesine karşın, idari para cezası tanziminde bu hükme riayet edilip edilmediği, ayrıca 5326 sayılı Kanun"a göre soruşturma zamanaşımının, fiilin işlenmesi veya neticenin gerçekleşmesiyle başlayacağı, Dairemizin 09.10.2017 tarihli ve 2016/5873 Esas 2017/7831 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere, soruşturma zamanaşımının, idari para cezasının kesinleştiği, yani başvurunun kesin olarak reddedildiği tarih olan merci kararına kadar işleyeceğinin belirtildiğinin anlaşılması karşısında idari para cezasına temel teşkil eden kabahat eylemlerinden zamanaşımına uğrayanlar olup olmadığı ile lehe kanunun doğru olarak belirlenmesi konularında da kanun yararına bozma yoluna gelinip gelinmeyeceğinin takdiri için dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 02/05/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.