Hakaret suçundan sanık ...’in, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 125/1, 125/3-a, 29, 52/2 ve 62. maddeleri uyarınca üç kez 3.020,00 Türk lirası adli para cezası ile cezalandırılmasına dair Bakırköy 12. Sulh Ceza Mahkemesinin 15/02/2012 tarihli ve 2010/2461 esas, 2012/743 sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 03/03/2017 gün ve 13813 sayılı istem yazısıyla Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi.
İstem yazısında; “Dosya kapsamına göre;
1- Olay tarihinde tutuklu olan sanığın adliye yakınındaki cezaevi bahçesinde ring aracında duruşması için beklerken aracın kapısının açılmasını istediği, araç yakınındaki görevlinin üstüne sormadan açamayacağını belirttiği, daha sonra jandarma uzman çavuş olan müşteki... tarafından sanığın tuvalete götürülmesi sırasında araç kapısının açılmaması nedeniyle müşteki....’e ve sonrasında kendisini tuvalet çıkışı araca götüren görevliler ... ve ...’na yönelik aynı nedene dayalı olarak hakarette bulunduğu, bu şekilde sanığın müşteki jandarma görevlilerine yönelik hareketlerinin aynı yer ve zamanda, aynı suç işleme kararıyla, birbirini takip eden söz ve davranışlarla gerçekleşmesi nazara alındığında, hukuken bir bütün halinde tek bir hakaret fiilini oluşturduğu anlaşılmakla, tek fiille birden çok müştekiye karşı hakaret suçunu işleyen sanık hakkında 5237 sayılı Kanun"un 43/2. maddesinde düzenlenmiş bulunan aynı nev"iden fikri içtima hükümleri uyarınca tek ceza verilip, bu cezanın 5237 sayılı Kanun"un 43/1. maddesi uyarınca artırılması gerekirken, sanığın her üç müştekiye yönelik eylemlerinin ayrı bağımsız hakaret suçlarını oluşturduğu kabul edilerek ayrı ayrı üç cezaya hükmedilmesinde,
2- Yapılan haksız tahrik uygulamasında, hakaret suçuna ilişkin özel hüküm olan ve daha lehe düzenlemeler içeren 5237 sayılı Kanun"un 129. maddesi yerine, aynı Kanunun genel tahrike dair 29. maddesinin uygulanmasında,
İsabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
1-) “1” numaralı istem açısından;
5237 sayılı TCK’nın “Zincirleme Suç” başlıklı 43. maddesinin 1. fıkrasında; “Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekilleri, aynı suç sayılır. Mağduru belli bir kişi olmayan suçlarda da bu fıkra hükmü uygulanır” şeklinde zincirleme suç tanımlanmış, ikinci fıkrasında ise; “Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, birinci fıkra hükmü uygulanır” denilmek suretiyle zincirleme suçtan farklı bir müessese olan, aynı nev’iden fikri içtima kuralı düzenlenmiştir.
Türk Ceza Kanunu sistematiğinde, kural olarak yasadaki suç tanımına uygun her bir netice ayrı bir suç oluşturmasına karşın, bu kuralın istisnaları olarak, TCK’nın “suçların içtimaı” bölümünde, 42, 43 ve 44. maddelerine yer verilmiştir. Aynı nev’iden fikri içtima halinde, fiil yani hareket hukuksal anlamda tektir ve bu fiille aynı suç birden fazla kişiye karşı işlenmektedir. Bu durumda hareket tek olduğu için, fail hakkında tek bir ceza verilecek, ancak bu ceza mağdur sayısı fazla olduğu için, TCK’nın 43/1. maddesine göre artırılacaktır. (Ceza Genel Kurulunun 05/06/2012 tarih ve 15/491-219 sayılı ilamı da bu doğrultudadır.) Ayrıca bu mağdurlara veya mağdurlardan birine karşı aynı suç işleme kararının icrası kapsamında, aynı suçun değişik zamanlarda birden fazla işlenmesi durumunda cezanın TCK"nın 43/1 maddesi uyarınca artırılması gerekecektir.
İnceleme konusu somut olayda, kolluk kuvvetince tutulan tutanak ve müşteki kolluk görevlilerinin beyanlarından, adliye yakınındaki cezaevi bahçesinde cezaevi ring aracında duruşması için bekletilen sanığın ring aracının kapılarının açılmasını istediği, araç yakınındaki görevlinin üstüne sormadan açamayacağını belirttiği, daha sonra jandarma uzman çavuş olan müşteki... tarafından sanığın tuvalete götürülmesi sırasında araç kapısının açılmaması nedeniyle müşteki ..."a hakarette bulunduğu, tuvaletten çıkışında araca götürülürken sanığın kollarına giren müşteki jandarma erler ... ve ..."na yönelik te sanığın aynı nedene dayalı olarak hakarette bulunduğu, bu şekilde sanığın müşteki jandarma görevlilerine yönelik hareketlerinin aynı yer ve zamanda, aynı suç işleme kararıyla, birbirini takip eden söz ve davranışlarla gerçekleşmesi nazara alındığında, hukuken bir bütün halinde tek bir hakaret fiilini oluşturduğu anlaşılmakla, tek fiille birden çok müştekiye karşı hakaret suçunu işleyen sanık hakkında TCK’nın 43/2. maddesinde düzenlenmiş bulunan aynı nev’iden fikri içtima hükümleri uyarınca tek ceza verilip, bu cezanın aynı Kanun"un 43/1. maddesi uyarınca arttırılması gerekirken, sanığın her üç müştekiye yönelik eylemlerinin ayrı, bağımsız hakaret suçlarını oluşturduğu kabul edilerek ayrı ayrı üç cezaya hükmedilmesi hukuka uygun bulunmamıştır.
2-) “2” numaralı istem açısından;
Hakaret suçlarında özel tahrik hükümleri içeren TCK"nın 129. maddesinin 1. fıkrası: “Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi hâlinde, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.” hükmünü içermektedir.
TCK"nın 129. maddesinin 3. fıkrasında ise: “Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.” hükmü yer almaktadır.
Genel bir tahrik hükmü olan TCK"nın 29. maddesi ise: “Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onsekiz yıldan yirmidört yıla ve müebbet hapis cezası yerine oniki yıldan onsekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hâllerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.” şeklinde düzenlenmiştir.
İncelenen somut olayda, mahkemece hakaret suçundan mahkum edilen sanığın, eylemini, haksız tahrik altında işlediğinin kabulüyle, TCK"nın 29/1.maddesi uyarınca cezasından 1/2 oranında indirim yapıldığı ve sanığın neticeten 3020 TL adli para cezasıyla cezalandırıldığı görülmektedir.
Ancak yapılan haksız tahrik uygulamasında, hakaret suçuna ilişkin özel hüküm olan ve daha lehe düzenlemeler içeren TCK"nın 129. maddesi yerine, aynı Kanunun genel tahrike dair 29. maddesinin uygulanması hukuka uygun görülmemiştir.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- Hakaret suçundan sanık ... hakkında, Bakırköy 12. Sulh Ceza Mahkemesinin 15/02/2012 tarihli ve 2010/2461 esas, 2012/743 sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- Aynı Kanun maddesinin 4-b fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, 25.09.2017 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.