MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı, keşif sonucunda ziraatçi ve jeolog bilirkişiler tarafından birlikte hazırlanan raporda, dava konusu taşınmaz bölümünün zirai yönden değerlendirilmesinde tarım arazisi olduğunun, hali hazırda sürülü olduğunun ve imar-ihyasının tamamlanmış olduğunun bildirildiği, jeolojik yönden yapılan değerlendirmede ise, taşınmazın jeolojik açıdan dere yatağında kaldığının belirtildiği, böylelikle zirai yönden yapılan değerlendirme ile jeolojik yönden yapılan değerlendirme arasında çelişki oluştuğu halde çelişki giderilmeden karar verildiği ve yöntemince hava fotoğrafı incelemesi de yapılmadığı belirtilerek, doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az 3 ayrı zaman dilimini içeren stereoskopik hava fotoğraflarının Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilip dosya ikmal edilerek mahallinde, olabildiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan kişiler arasından belirlenecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, 3 kişilik jeolog bilirkişi kurulu ve 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılması ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava konusu ...,.. Mahallesi"nde bulunan ve fen bilirkişileri tarafından düzenlenen 13.12.2017 havale tarihli ek rapor ve eki krokilerinde (B1) harfi ile gösterilen 1.956,43 metrekare ve (B2) harfi ile gösterilen 100,75 metrekare olmak üzere toplam 2.057,18 metrekare, yine fen bilirkişisinin raporda (C) harfi ile gösterilen 3.405,108 metrekare kısımların davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ve davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece, fen bilirkişisinin raporunda (B1, B2 ve C) harfleriyle gösterilen taşınmaz bölümlerinde davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan inceleme ve araştırma hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Fen bilirkişi raporunda (B3) ile gösterilen yerde kuru dere olduğu, jeolog bilirkişi kurulu raporunda, kuru dere yatağının her iki tarafından 5 metre tampon bırakılarak doğal drenaja izin verilmesi halinde (B ve C) simgesi ile gösterilen alanların tarımsal faaliyet için kullanılabileceği belirtildiği halde, ziraatçi bilirkişi raporunda tarımsal faaliyete uygun ve 4. sınıf tarım arazisi niteliğinde olduğu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi tarafından hazırlanan raporda, 1980 ve 1991 yılı hava fotoğraflarında dava konusu edilen taşınmaz bölümlerinin imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirildiği belirtilerek, raporlar arasında çelişki oluşturulmasına rağmen söz konusu çelişkiler giderilmeksizin hüküm kurulması cihetine gidilmiştir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmaz bölümlerine ait en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmaz bölümlerinin bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalı ayrıca dava konusu taşınmaz bölümlerine komşu taşınmazların kadastro tutanak ve dayanakları ilgili yerlerden getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, daha önceki keşiflerde görev almamış, üniversiteden temin edilecek 3 ziraat mühendisi, 3 jeoloji mühendisi, 3 jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişiden oluşturulacak bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, taşınmaz bölümlerinin imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı ve kullanımın imar-ihyanın tamamlandığı tarihten itibaren 20 yıla ulaşıp ulaşmadığı, taşınmaz bölümleri üzerinde sürdürülen zilyetliğin mevcut olup olmadığı ve mevcut ise zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı, komşu parsellerin dayanak kayıtlarının çekişmeli taşınmazların yönünü ne şekilde okuduğu belirlenmeli ve bu yolla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmaz bölümlerini komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içerir, önceki ziraatçi bilirkişi raporunun değerlendirilerek mevcut çelişkilerin giderildiği, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeolog bilirkişi kurulundan, taşınmazın fen bilirkişi raporunda (B3) ile gösterilen taşınmaz bölümünde bulunan derenin mutlak etkisi altında kalıp kalmadığını, önceki ve mevcut niteliğinin ne olduğunu, dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını, derenin yatak değiştirip değiştirmediğini, derede ıslah çalışmaları yapılıp yapılmadığını açıklayan, önceki jeolog raporunu irdeler mahiyette ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlemesi istenilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan, hava fotoğraflarının ve eski tarihli uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde, hava fotoğrafı incelemesi düzenlenen önceki raporun değerlendirilerek mevcut çelişkilerin giderildiği ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmaz bölümlerini komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor aldırılmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediye Başkanlığına iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.02.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.