MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi

İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının davacı avukatınca murafaa talebli olarak, davalı avukatınca murafaa talebi olmaksızın temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Murafaa için belirlenen günde davacı vekili avukat ... ile temyiz eden davalı ... Elektromekanik İnş. Tic. Ltd. Şti. vekili avukat ..., ihbar olunan ... Oto Servis ve Tic. A.Ş. vekili avukat ... ... geldi. Hazır olan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra kararın açıklanması başka bir güne bırakıldı. Yapılan incelemede temyiz dilekçesinin süresinde verildiğinin anlaşılması üzerine gereği konuşulup düşünüldü:
K A R A R

Davacı, 23.12.2011 tarihinde davalıdan dava konusu otomobili satın aldığını, dava konusu bu otomobilde araç henüz 1300 km yol katetmişken sürücü bilgilendirme arızasının ortaya çıktığını, dava konusu aracın aşırı yağ tüketimi bulunduğunu, bu iki önemli ayıbın yanında far yıkama sistemi, sağ cam sileceği fiskiyesi, emniyet kemeri, hız sabitleme sistemi ve araç izolayson parçaları gibi bir çok farklı bölümünde de arızaların ortaya çıktığını, servis tarafından yapılan tamir ameliyelerinden de netice alınamayıp bir çok arızanın halen devam ettiğini, dava konusu otomobilin bu haliyle ayıplı bir ürün olduğunu ileri sürerek ayıplı aracın ayıpsız misli ile değişimine, bunun mümkün olmaması halinde ise araç için ödenmiş olan bedelin iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ilk derece yargılama makamına sunmuş olduğu yanıt dilekçesi ile usuli ve esasa dair sebeplere dayanarak davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
İlk derece yargılama makamınca, dosya kapsamında görüşüne başvurulan bilirkişi raporu tespit ve mütalaalarına da dayanılmak suretiyle davanın kabulü ile, öncelikle misli ile değiştirilmesine, mümkün olmadığı takdirde 91.279,81 TL"nin ödeme tarihi olan 23/12/2011 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalı ... Elektromekanik Yed. Par. Otom. İnş. San. Tur. Tic. Ltd. Şti."den alınıp davacıya verilmesine karar verilmiş; davalı tarafın istinaf talebi, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince incelenerek; Davalının istinaf talebininin kısmen kabulüne, davanın kabulü ile, İzmir 7. Tüketici Mahkemesi"nin 24/11/2016 günlü, 2015/131 Esas, 2016/863 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, ayıplı aracın, davalıya iadesi ile bedeli olan 91.279,81 TL"nin iade tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalı ... Elektromekanik Yed. Par. Otom. İnş. San. Tur. Tic. Ltd. Şti."den alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir. Bu karar, süresi içinde her iki taraf tarafından temyiz edilmiştir.
1-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 297. maddesinde hüküm fıkrasında nelerin yer alacağı açıklanmış; 297. maddenin 2. fıkrası ile "Hükmün sonuç kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir" hükmü getirilmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, ilk derece mahkemesince hüküm fıkrasında davanın kabulüne karar verildiği ifade edilmiş ardından öncelikle misli ile değişim ve bunun olmaması halinde ise bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme yönünde karar verilmiştir. Hukuk usulü yasası 111/1. maddesi ile terditli dava açılması yönünde bir düzenleme yapılmış ise de, aynı hüküm 2. fıkrası ve yukarıda yazılı 297/2. maddeleri ile yasa koyucu tarafından terditli bir şekilde hüküm kurulmasına cevaz verilmemiştir. Mahkemenin ulaşmak istediği sonuca infaz aşamasında İİK 24. maddesi uygulaması ile ulaşılabilecek olup; karar bu hali ile infaz kabiliyeti taşımamaktadır. Mahkemece, bu şekilde terditli şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Bununla birlikte; 6502 sayılı yasanın 11. maddesinde, malın ayıplı olması durumda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Öğretide ve uygulamada da kabul edildiği üzere tüketicinin seçimlik haklarını tek yanlı ve varması gereken bir irade açıklamasıyla kullanması gerekmektedir. Tüketici bu haklardan hangisini seçtiğini, bir kez bildirmekle, seçim hakkını kullanmış olur ve artık tercihini değiştiremez. Çünkü, satıcı kayıtsız şartsız, bildirilen tercihi yerine getirmek zorundadır. Bu nedenle tüketicinin seçim hakkı, bir kez kullanılmakla sona ermekte ve onun yerine tercih ettiği hak geçmektedir. Bu özelliği nedeniyle, tüketicinin seçimlik hakkının yenilik doğrucu (inşai) haklardan olduğunu söyleyebiliriz.
Davacı’nın dava dilekçesindeki talebi aracın ayıpsız misli ile değişimi, bunun mümkün olmaması halinde ise araç bedelinin iadesine hükmedilmesi yönündedir. Davalının bu talebinin terditli bir talep mahiyetinde değerlendirilmesi halinde terditli taleplerden öncelikli olanı ise dava dilekçesinde ilk olarak ileri sürülmüş olması hasebiyle dava konusu aracın ayıpsız misli ile değişimi talebidir. Bu minvalde somut olay değerlendirildiğinde tüketicinin seçimlik hakkını misli ile değişim yönünde kullanmış olduğunun kabulü ancak bununla birlikte tüketicinin seçimlik hakkını hangi yönde kullandığı hususunda tereddüt var ise de, davacıya bu talebi hakkında değişim hakkını mı, ya da sözleşmeden dönme hakkını mı kullanacağı hususu açıklattırılmak suretiyle sonuca gidilmesi gerekir. Bu durumda mahkemece, yukarıda açıklandığı üzere davacının talebini neye hasrettiği açıklattırılıp, seçimlik hakkını ne şekilde kullandığı sorularak, hasıl olacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre davalının temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, 2. bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, HMK"nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 2.037,00 TL duruşma avukatlık parasının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, peşin alınan 31,40 TL harcın istek halinde davacıya, 1.590,23 TL harcın davalıya iadesine, 25/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.