17. Hukuk Dairesi 2015/1235 E. , 2017/7514 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; 09/07/2009 tarihinde davalıların işleteni, sürücüsü ve zorunlu trafik ... poliçesi ile sigortacısı oldukları aracın davacının kullandığı traktöre arkadan çarpması sonucunda davacının yaralandığını, söz konusu kazada davacının kusuru bulunmadığını, bu kaza neticesinde meydana gelen yaralanmadan ötürü kalıcı nitelikte sağlık sorunları mevcut olduğunu, hastaneye gidiş gelişlerde yapılan harcamaları için 1.000,00 TL, ... şirketinin yaptığı 3.000,00-TL ödeme dışında karşılanmayan 3.500.00-TL hasar bedeli, başka bir traktör kiralanmak zorunda kalındığı için ödediği 3.000.00-TL traktör kiralama bedeli olmak üzere toplam 7,500.00-TL maddi tazminat ve 5.500.00-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 13.000.00-TL"nın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsılen tahsilini talep etmiştir.
Davacı vekili; 27.01.2014 tarihli beyanı ile davalı ..."ün kaza tarihi itibariyle araç maliki olmaması sebebi ile hakkında açmış oldukları davadan feragat etmiştir.
Davalı ... A.Ş. vekili; davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ...; davaya cevap vermemiştir.
Davalı ...; şahsının bu dava ile herhangi bir ilgisinin olmadığını, aracın satışının kazadan önce yapıldığını ve bu nedenle davanın kendisi yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davanın davalı ... yönünden feragat nedeniyle reddine, davacının maddi tazminat isteminin davalılar ... A.Ş. ve ... yönünden kısmen kabulü ile 5.700,43 TL maddi tazminat bedelinin kaza tarihi olan 09/07/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte adı geçen davalılardan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine; davacının manevi tazminat isteminin davalılar ... A.Ş ve ... yönünden kısmen kabulü ile 2.000,00 TL TL manevi tazminat bedelinin kaza tarihi olan 09/07/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte adı geçen davalılardan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm davalı ... A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içindeki bilgi ve belgelere ve kararın dayandırıldığı gerektirici nedenlere göre davalı ... A.Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-Dava, bakiye hasar bedeli, başka bir traktör kiralanmak zorunda kalındığı için ödediği traktör kiralama bedeli, yaralanması nedeniyle hastaneye gidiş gelişlerde yapılan harcama bedeli ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, davaya konu trafik kazasında davacının talep edebileceği tazminat miktarının belirlenmesi bakımından, hukukçu bilirkişinin 24.04.2014 tarihli raporu hükme esas alınmıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde; hasar bedeli 6.211,52 TL belirlendiği halde pert değerlendirilmesi yapılmamış ve yapılan ödemenin güncellenerek düşülmesi ile 2.018,27 TL bakiye hasar bedeli alacağı olduğu belirtilmiş ve mahkemece bu rapora itibar edilerek hüküm kurulmuştur.
Trafik kazası nedeniyle araçta oluşan hasar bedeli ve araç mahrumiyeti nedeniyle kiralama bedelinin tahsili istemine ilişkin davada, davacının uğradığı gerçek zarar miktarına göre tazminata hükmolunabileceğinden, mahkemece gerçek zararın tespiti gerekmekte olup bu tespitin yapılması da özel ve teknik bilgiyi gerektirmektedir. 6100 Sayılı HMK"nun 266/1. maddesi "Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir" düzenlemesine yer vermiştir.
Mahkemece, dava konusu trafik kazasında hasarlanan araçtaki gerçek zarar miktarının tespiti ile yine araç kiralama bedelinin belirlenmesi bakımından, İTÜ veya ... Müdürlüğü Fen Heyeti gibi kurum veya kuruluşlardan seçilecek hasar konularında uzman bilirkişi (makina mühendisi) veya bilirkişi kurulundan, tüm dosya kapsamına göre, davalı tarafından düzenlenen 17.08.2009 tarihli eksper raporu da dikkate alınarak davalı ... şirketinin aracın tamir edilmeyip pert kaydı düşülmek suretiyle perte çıkarıldığı iddiası da araştırılarak bakiye hasar bedelinin ve diğer taleplerinin tespiti konusunda rapor alınması gerekirken, konusunda uzman olmayan hukukçu bilirkişiden alınan rapora dayanılarak, eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
3-Davalı ... şirketi kazaya neden olan aracın trafik sigortacısıdır.
Sigortacının sorumluluğu işletenin 2918 sayılı .... mm 85/i maddesindeki sorumluluğu ile eşdeğer olup ... şirketi karşı araçta meydana gelen gerçek zarardan limit dahilinde sorumludur. Kaza sonrasında davacıya ait aracın tamir sürecince yapılacak ulaşım giderleri veya araç mahrumiyeti zararı gerçek zarar kalemleri arasında bulunmamaktadır. Davacının traktör kiralamasından kaynaklı yaptığı masraflardan sorumluluğu bulunmayan davalı aleyhine hüküm kurulması isabetli değildir.
Kaldı ki dava dilekçesinde araç kiralama bedeli 3.000 TL talep edildiği halde talebi aşacak şekilde bilirkişi raporu doğrultusunda 3,500.00-TL olarak kabul etmiştir.
4-Davacı 5.500.00-TL manevi tazminatın davalı ... şirketinin de içlerinde bulunduğu davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, mahkemece talebin kısmen kabulü ile 2.000,00-TL manevi tazminatın davalılardan ... ile ... A.Ş."nin müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
Kazaya karışan aracın davalı ... şirketince zorunlu trafik ... poliçesi ile teminat kapsamına altına alınmış olmasına göre Karayolları Trafik Kanunu 92/f maddesi gereğince manevi tazminat talepleri poliçe kapsamında olmadığından davalı ... A.Ş."nin manevi tazminattan sorumlu tutulması bozmayı gerektirmiştir.
5-6100 sayılı HMK"nın 26/1. maddesindeki "Hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez" düzenlemesine aykırı olarak hüküm tesisi doğru değildir.
Davacı tarafça, dava açılırken hastaneye gidiş gelişlerde yapılan harcamaları için 1.000 TL, ... şirketinin yaptığı 3.000,00-TL ödeme dışında karşılanmayan 3.500.00-TL hasar bedeli, başka bir traktör kiralanmak zorunda kalındığı için ödediği 3.000.00-TL traktör kiralama bedeli olmak üzere toplam 7,500.00-TL maddi tazminat talep edilmiştir.
Yargılama esnasında alınan ve mahkemece de benimsenen bilirkişi raporu ile 182,16 TL mutad iştigal tazminatı, 3.500,00 TL araç kiralamasından kaynaklı alacak ve 2.018,27 TL traktörde meydana gelen bakiye hasar alacağı olarak toplam 5.700,00 TL olarak hesaplandığı görülmektedir. Mahkemece de bu miktar üzerinden davanın kabulüne karar vermiştir. Ancak davacı tarafın başlangıçta talep ettiği alacak miktarları gözetildiğinde, mahkemece araç kiralama bedeli talebinde davacı tarafın talebini aşacak şekilde hüküm tesis edildiği görülmektedir. Yine talebi aşacak mahiyette davacı yanın bu yönde bir talebi olmamasına rağmen 182,16 TL mutad iştigal tazminatına hükmedilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
6-Kabule göre de, davalı ... şirketi kazaya neden olan aracın trafik sigortacısıdır. 2918 sayılı ....nun 99/1. maddeleri ile Zorunlu Mali Sorumluluk ... Poliçesi Genel Şartları`nın B.2. maddesi uyarınca rizikonun, bilgi ve belgeleri ile birlikte sigortacıya ihbar edildiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde sigortanın tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmakta, bu sürenin sonunda ödememe halinde temerrüt gerçekleşmektedir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı ... şirketine 24.07.2009 tarihinde başvurulduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Mahkemece kabul edilen maddi tazminat yönünden faiz başlangıcının davalı ... şirketinin temerrüde düştüğü tarih olan 05.08.2009 tarihi olarak kabul edilmesi gerekirken, diğer davalı ile birlikte kaza tarihinden itibaren faizle sorumlu tutulması doğru görülmemiş, kararın bu nedenle de bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2), (3), (4), (5) ve (6) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... A.Ş."nin temyiz itirazlarının kabulü ile verilen hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... A.Ş."ne geri verilmesine, 11/09/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.