MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Davacı ... ve arkadaşları, ...İlçesi ...Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında ... ada 4 ve 6 parsel sayılı taşınmazlar ile ... ada 3 parsel sayılı taşınmaz arasında yol olarak tescil harici bırakılan bölümün adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece, "taraf teşkilinin sağlanması ve TMK"nın 713/4 ve 5. fıkraları gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli yerel ve gazete ilanlarının yöntemine uygun bir biçimde yapılması" gereğine değinilen bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, ... ada 4 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile, fen bilirkişisinin raporunda (A) harfi ile gösterdiği 50,94 metrekare yüzölçümlü yol olarak tescil harici bırakılan kısmın ... ada 4 parsel sayılı taşınmaz ile birleştirilmek suretiyle, taşınmazın 20 hisse kabul edilerek; 5 hissesinin ..., 3 hissesinin ..., 3 hissesinin ..., 3 hissesinin ..., 3 hissesinin ..., 3 hissesinin ... adına aynı ada ve parsel numarası adı altında tapuya kayıt ve tesciline, ... ada 6 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile, fen bilirkişisinin raporunda (B) harfi ile gösterdiği 41,75 metrekare yüzölçümlü yol olarak tescil harici bırakılan kısmın ... ada 6 parsel sayılı taşınmaz ile birleştirilmek suretiyle; taşınmazın 3 hisse kabul edilerek; 1 hissesinin ..., 1 hissesinin ..., 1 hissesinin ... adına aynı ada ve parsel numarası adı altında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, hükme esas alınan fen bilirkişi raporunda (A) ve (B) harfi ile gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümlerinde imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı ve davacı lehine zilyetlik yoluyla taşınmaz edinme koşullarının oluştuğu kabul edilerek, yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, dava konusu bölümlerinin evveliyatında ne olduğu, kadim yol olup vasfında olmadığı usulüne uygun şekilde araştırılmamış, bir arazinin niteliğinin ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresinin belirlenmesinde en önemli delil olan hava fotoğraflarından yarlanılmamış, hangi taşınmaz bölümüne ilişkin olduğu anlaşılamayan, soyut olarak taşınmazın tarım arazisi vasfında olduğunu belirten, ancak imar - ihya ve zilyetlik durumuna ilişkin açıklama içermeyen, denetime elverişli olmayan tek kişilik zirai raporla yetinilmiş, taşınmazların bulunduğu yeri gösteren kadastro paftası ile taşınmaza komşu bulunan parsellerin tespit tutanakları ve mevcut ise dayanakları getirtilerek yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaz bölümlerine ait en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmaz bölümlerinin bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalı, çekişmeli taşınmazlara komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanakları ile oluşmuş ise tapu kayıtları celbedilmeli, bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ve 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konu taşınmaz bölümlerinin önceki ve mevcut niteliğinin ne olduğu, eskiden beri köylünün ortak kullanımında bulunan kadim yol mu yoksa dava konusu taşınmaz maliklerinin kullanımındaki yer mi olduğu, ne zamandan beri, kim tarafından ve ne şekilde kullanıldığı, üzerlerinde ekonomik amaca uygun zilyetlik bulunup bulunmadığı, varsa kimden kime ve nasıl geçtiği, zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, taşınmazların evveliyatı itibarıyla imar ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı ve böyle yerlerden ise imar ihyanın ne zaman başlayıp hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine hava ve uydu fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılarak, dava konusu taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliğinin ne olduğunu, yol vasfında olup olmadığını, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığını, kullanımın hangi tarihten itibaren olduğunu, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığını, imar-ihyaları tamamlanmış ise hangi tarihte tamamlandığını ve üzerlerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü belirtir şekilde rapor alınmalı ve dava konusu taşınmazların konumunu hava fotoğrafları üzerinde göstermesi istenmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin önceki ve mevcut niteliğinin ne olduğunu, yol vasfında olup olmadığın, tarımsal faaliyete konu edilip edilmediğini, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığını, evveliyatı itibarıyla imar ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, böyle yerlerden ise imar ihya işlemlerinin hangi tarihte tamamlandığını, üzerlerindeki zilyetliğin hangi tarihte başladığını, hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını, eğimini ve bitki örtüsünü açıklayan, taşınmaz bölümlerinin her yönünden tüm özelliklerini gösterir şekilde çekilmiş ve üzerinde taşınmazların sınırlarının kabaca işaretlendiği fotoğraflarının eklendiği, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli rapor ve kroki düzenlettirilmeli; böylelikle davacı taraf lehine zilyetlikle kazanma şartlarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli ve sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece belirtilen hususlar gözetilmeksizin eksik
inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.