MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki karşılıklı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tazminat ile men"i müdahale davalarının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı-karşı davalı ile dahili davalı kooperatif vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

-K A R A R-

Davacı vekili, müvekkilinin ....05.2000 tarihli yönetim kurulu kararıyla davalı kooperatife ortak olarak kabul edildiğini, bodrum kattaki ... no"lu bağımsız bölüm için aidat ödediğini ve teslim sonrası burada ikamet ettiğini, ancak kat mülkiyetine geçiş esnasında projede bulunmayan dairenin tescil edilemediğini ileri sürerek, öncelikle bağımsız bölümün müvekkili adına tapuya tesciline, bunun mümkün olmaması halinde dava tarihindeki rayiç bedelinin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, projede bulunmayan daire için tapu alınmasının hukuken mümkün olmadığını, davacıya verilen yerin tüm kat maliklerine ait ortak alan olduğunu savunarak davanın reddini istemiş; karşı davada, karşı davalının davaya konu taşınmazdan çıkartılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Karşı davada davalı vekili, karşı davanın süresi içerisinde açılmadığını, müvekilinin dava konusu bağımsız bölümün tapuya tescilinin mümkün olmadığını bilerek satın aldığı iddiasının yerinde olmadığını savunarak, karşı davanın reddini istemiştir.
Davacı vekilince...Konut Yapı Kooperatifi"nin ihyası sağlandıktan sonra davaya dahil edilmiştir.
Mahkemece, davanın reddine, karşı davanın kabulüyle, bağımsız bölüme vaki müdahalenin önlenmesine, karşı davalının taşınmazdan çıkartılmasına ve bloke edilen ....750,00 TL rayiç değerin karşı davalıya ödenmesine dair karar, ... .... Hukuk Dairesi"nin ........2010 tarih 2009/5454 E, 2010/12123 K. sayılı ilamı ile, projede konut olarak belirlenmeyen dava konusu yer için davacının tescil talebinde bulunması yerinde değil ise de, davacının kademeli talebinin ikinci kısmı olan alacak istemine ilişkin olarak
değerlendirme yapılmamasının doğru olmadığı, kendisine konut tahsis edilemeyen kooperatif üyesinin isteyebileceği tazminat miktarının Dairenin yerleşik içtihatları doğrultusunda belirlenmesi gerektiği, ayrıca gerçekte kooperatif tarafından ödenmesi gereken tazminattan davalı kooperatif ortaklarının ne surette sorumlu oldukları belirlenerek sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği belirtilerek bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacıya tahsis edilen bodrum kattaki yerin bağımsız bölüm niteliğinde olmaması nedeniyle tapu iptali ve tescil talebinin reddine, kendisine tahsis edilebilecek konut bulunmayan davacının isteyebileceği tazminat miktarının 42.858,00 TL olduğu gerekçesiyle, bu miktarın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalı kooperatiften tahsiline, davacı tarafça bloke edilen bu bedelin karar kesinleştiğinde davacıya ödenmesine, kooperatif ortağı olan diğer davalılara karşı açılan tazminat davasının ise pasif husumet yokluğundan reddine, ortak yer yapılan dava konusu yerde tüm kat maliklerinin arsa payı oranında hakkı bulunduğu gerekçesiyle, karşı davanın kabulü ile davalının taşınmaza yönelik vaki müdahalesinin önlenmesi ile taşınmazdan çıkartılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davacı-karşı davalı ... İlhan vekili ile dahili davalı kooperatif vekili temyiz etmiştir.
...-)Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine göre, taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
...)Dava, kendisine konut verilmeyen kooperatif üyesinin tazminat istemine ilişkindir.
Kooperatif üyeliğine bağlı, daire verilmemesinden kaynaklanan bu tür istemlere konu davalarda uygulanması gereken tazminat hesaplama ilkesi Dairemiz"in yerleşik uygulamalarında aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir.
a- Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya işyerinin dava tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.
b- Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (Toptan Eşya Fiyat Endeksi Artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.
c- Bundan sonra, yukarıda (a) numaralı bentte bulunan değerden (b) numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
d- Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (c) numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
e- Bu hesaplamalardan sonra, normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (b) numaralı bentte bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda (c) numaralı bentte bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (d) numaralı bentte eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, (d) numaralı bentte bulunan miktar, (c) numaralı bentte bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan miktarın (b) numaralı bentte bulunan miktara
bölünmesi sonucu bulunacak miktara (d) numaralı bentte bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın bu davada talep etmesi mümkün olan zarar miktarı olacaktır.
Mahkemece uyulmasına karar verilen bozma ilamında kısaca özetlenen bu yönteme göre hesaplama yapılmaya çalışılmış ise de, yukarıda (a) bendinde belirtildiği üzere tazminat hesabında dava konusu konutun dava tarihindeki rayiç değeri dikkate alınması gerekirken, mahkemece hükme esas alınan ....01.2012 tarihli bilirkişi raporunda 2007 maliyet birim fiyatları üzerinden hesaplama yapılmıştır.
Buna göre, mahkemece, konusunda uzman bilirkişi kurulundan yukarıda açıklanan formüle uygun olarak rapor alındıktan sonra oluşacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Öte yandan, bu tür davalarda birlikte ifa kurulunun uygulanamayacağı hususu göz önünde bulundurulup, bozma öncesi depo edilen para iade edilerek yeni tahsil hükmü kurulması gerekirken yazılı şekilde tazminatın kalan kısmının depo edilmesi sağlandıktan sonra hem depo edilen paranın ödenmesi hem de tahsil hükmünü içeren, depo edilen paraya faiz işletilmesi sonucunu doğuracak şekilde karar verilmesi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan açıklanan nedenlerle, davacı-karşı davalı ... ... vekili ile dahili davalı kooperatif vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile kararın taraflar yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içesinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 05.09.2013 tarihinde oy birliği ile karar verildi.