MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki kooperatif yönetim kurulu kararının iptali ve üyeliğin tespiti davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili Av. ... ... gelmiş diğer taraftan gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkilinin dava dışı...isimli davalı kooperatif üyesinden üyelik haklarını devraldığını, müvekkilinin kooperatife başvurmasına rağmen devir taleplerinin ....08.2009 tarihli yönetim kurulu kararıyla haksız olarak kabul edilmediğini ileri sürerek, söz konusu yönetim kurulu kararının iptali ile müvekkilinin davalı kooperatif üyesi olarak kaydedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının anasözleşmede öngörülmüş olan üyelik şartlarını haiz olmadığını ve devir işleminin geçerli olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacının anasözleşmede öngörülen üyelik koşullarını haiz olduğundan davalı kooperatifin devre istinaden üyelik işlemini yapmamasının doğru olmadığı gerekçesiyle, davanın kabulü ile davaya konu yönetim kurulu kararının iptaline ve davacının davalı kooperatif üyesi olarak kaydedilmesine dair verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiş, Dairemizin 2012/305 E., 2012/1966 K. sayılı ve ....03.2012 tarihli kararıyla, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesinde kooperatiflerin "değişir ortaklı ve değişir sermayeli teşekküller" olduğu belirtilmiş olmakla, Türk Hukuku açısından kooperatiflerde "açık kapı ilkesi" benimsenmiş bulunmaktadır. Kooperatif anasözleşmelerinde üye olacak gerçek veya tüzel kişiler için özel nitelikte koşullar konulabilir, kooperatif yetkili organlarının anasözleşmede yer alan koşulları gerçekleştirmeyen kimselerin; kooperatife alınmasında kişisel ve objektif nitelikte haklı nedenlerle, sakıncalı gördükleri kişileri üyeliğe kabul etmemek yetkisi olduğu, mahkemece davacının anasözleşmenin .... maddesindeki şartları haiz olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan inceleme hükmü kurmaya yeterli bulunmadığı, mahkemece davacının davalı kooperatif anasözleşmesinin .... maddesinde; "altı bent" halinde öngörülmüş ortaklık koşullarını taşıyıp taşımadığı, özellikle kooperatifin amacına uygun deniz aracının bulunup bulunmadığı ile diğer şartları haiz olup olmadığı ilgili
resmi makamlardan ve zabıta aracılığıyla araştırılarak, hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı olarak hüküm tesisinin doğru görülmediği belirtilerek karar bozulmuş, bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiş, tüm dosya kapsamına göre, davacının deniz aracının üyelik şartlarına uygun olduğu, davacının vergi kaydının dava tarihinden sonra olmasına rağmen vergi kaydı olmadan ticaret yapılmasının vergi mevzuatının konusunu teşkil ettiğinden davacının üyeliğe kabulünün gerektiği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davaya konu yönetim kurulu kararının iptaline ve davacının davalı kooperatif üyesi olarak kaydedilmesine karar verilmiştir.
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, davalı kooperatif yönetim kurulu tarafından verilen devralma nedenine dayalı üyelik başvurusunun reddine ilişkin kararın iptali ile davalı kooperatife üye olunduğunun tespiti istemlerine ilişkindir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılmış olan araştırma hüküm kurmaya elverişli değildir. Zira davalı kooperatifin “ Ortaklık Şartları ” başlıklı .... maddesinin .... bendinde; ortak olabilmek için deniz taşımacılığı ile iştigal eden esnaf ya da tacir olmak gerektiği, son paragrafında da, .... bentte öngörülen niteliğin meslekle ilgili kuruluşlar ile vergi dairesinden sağlanacak belge ile kanıtlanacağı öngörülmüştür. Söz konusu şartın davaya konu ....08.2009 tarihli yönetim kurulu karar tarihi itibariyle araştırılmadığı ve .... Vergi Dairesi’nden celp edilen belgede de davacının vergi mükellefiyet tarihinin üyeliğin devri ve dava tarihinden sonraki tarih olduğu anlaşılmış olup, her davanın açıldığı zamandaki şartlara göre görüleceği de tabiidir. Bu durumda mahkemece, ilgili meslek veya ticaret odasından davacının davadan önceki bir tarih itibariyle deniz taşımacılığı ile iştigal eden esnaf ya da tacir olduğunu gösteren bir belgeye sahip olup olmadığı araştırılarak, davadan önce böyle bir belgeye sahip olduğu anlaşılırsa davanın kabulüne, sahip olunmadığı anlaşılırsa davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, ... duruşmasında hazır bulunan davalı yararına takdir olunan 990,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....07.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.