1. Hukuk Dairesi 2015/15105 E. , 2015/14980 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS
Taraflar arasında birleştirilerek görülen pay oranında tapu iptali-tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece birleşen davanın reddine, diğer davalarda tapu iptal isteminin reddine, tenkis isteğinin kabulüne ilişkin olarak verilen karar taraf vekillerince yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Asıl ve birleşen davalar, tapu iptal, pay oranında tescil, olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkindir.
Davacılar asıl davalarında, mirasbırakanları ..............’in kayden malik olduğu, 57,58,59 ve 60 parsel sayılı taşınmazlarını davalı vakfa bağış suretiyle temlik ettiğini; birleşen davasında 105 parsel sayılı taşınmazını önce İl Özel İdare Müdürlüğüne bağışladığını, İl Özel İdare Müdürlüğü’nün de taşınmazı Hazine’ye satış suretiyle devrettiğini; diğer birleşen davasında 113-155 parsel sayılı 40 parça taşınmazını Hazine’ye bağış yolu ile temlik ettiğini, işlemlerin mirastan mal kaçırma, mirasçıları mirastan mahrum etme amaçlı olduğunu ileri sürerek tapuların iptali ile miras payları oranında adlarına tescile, olmadığı takdirde tenkise karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı Vakıf, mirasbırakanın sağlığında çocuklarının baskısı ile açtığı bağıştan rücu davasının esastan reddedilip, deracattan geçerek kararın kesinleştiğini, mirasbırakanın çekişme konusu taşınmazlar dışında başka taşınmazlarını da bağış yada satış yoluyla temlik ettiğini, saklı paya ilişkin istemlerin bu nedenle yerinde olmadığını, davalı Maliye Hazinesi, davada zamanaşımı süresinin geçtiğini, mirasbırakan tarafından sağlığında açılan davaların redle sonuçlanıp kararların kesinleştiğini, çekişme konusu 105 nolu parselin İstanbul Valiliği adına kayıtlı iken Hazine tarafından satın alındığını, açılan davaların yasal dayanağının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, birleşen 2003/1458 E. sayılı davanın iddianın ispat edilemediği gerekçesi ile reddine; asıl dava ile, birleşen 2003/1422 E. sayılı davalarda tapu iptal ve tescil istemlerinin reddine, tenkis istemlerinin kabulüne karar verilmiştir.
Asıl ve birleşen davalardaki temliklerle mirasbırakanın malvarlığının tamamına yakın bölümünün davalılara bağış yolu ile devredildiği gözönüne alındığında, mirasbırakanın saklı payı ihlal kastı açıktır. Mahkemece asıl davada 57,58,59 ve 60 parsel sayılı, birleşen 2013/1422 E. sayılı dosyada davaya konu 113-155 parsel sayılı (122,123 ve 128 parsel sayılı taşınmazlar hariç) taşınmazlar yönünden tapu iptal isteminin reddi ile tenkis isteminin kabulüne karar verilmesinde kural olarak bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalıların tüm, davacıların bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine.
Ne var ki, birleşen 2013/1458 E. sayılı dosyada Hazine’ye temlik edilen 105 parsel yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, reddine karar verilmesi ve bu parsel hariç tutularak tenkis hesabı yapılması doğru değildir.
Hâl böyle olunca, temlike ve davaya konu tüm taşınmazlar hesaba dahil edilerek, denetime elverişli rapor alınması, hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
Davacıların temyiz itirazı açıklanan nedenden ötürü yerindedir. Kabulüyle, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK."nın 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.12.2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(Muhalif)
-KARŞI OY-
Davacılar, miras bırakanlarının 57-58-59-60 sayılı parselleri davalı vakfa, 113 ile 155 sayılı parselleri davalı Hazineye, 105 sayılı parseli İstanbul Valiliğine bağışladığını, 113 ila 155 sayılı parseller bakımından bağış koşulunun yerine getirilmediğini, diğer taşınmazlar bakımından da saklı paylarının ihlal edildiğini, ileri sürüp, iptal-tescil olmazsa tenkis istemişler, mahkemece birleştirilerek görülen dava sonucunda 105 sayılı parselin dava edildiği birleşen 2003/ 1458 esas sayılı davanın reddine, diğer davalar bakımından iptal- tescil isteğinin reddine , tenkis isteğinin kabulüne karar verilmiştir.
Murisin dava edilen 57-59-60 sayılı parsellerin tümünü 58 sayılı parselin çıplak mülkiyetini 29.07.1985 yılında davalı vakfa kayıtsız şartsız bağışladığı, murisin 113 ila 155 sayılı parselleri (122-123-128 nolu parseller hariç) 15.05.1964 tarihinde göçmenlere ev yapılmak koşulu ile hazineye bağışladığı, yine murisin tapuda adına kayıtlı 9 parça taşınmazı 23.03.1964 tarihinde Dispanser yapılmak koşulu ile İstanbul Valiliğine bağışladığı, bu 9 parça tapu kaydının bilahare karastroca 105 sayılı parsele revizyon görüp İstanbul Valiliği adına tespit ve tescilinden sonra 1980 yılında Hazineye satış suretiyle temlik edildiği ve halen tapuda " Bahçeli Kargir Sağlık Dispanseri" vasfı ile hazine adına kayıtlı olduğu, davalı vakfa bağışlanan taşınmazlar bakımından murisin hile hukuksal nedenine dayalı olarak ................. Asliye Hukuk mahkemesinde açtığı iptal- tescil davasının retle sonuçlanıp, kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, murisin göçmenlere ev yapılmak koşulu ile Hazineye bağışladığı, kırk parça taşınmaz bakımından " bağış" koşulunun yerine getirilmediği iddiası ile ................. Asliye Hukuk Mahkemesinde açtığı 1993/983 esas sayılı davanın da retle sonuçlanıp kararın kesinleştiği, murisin dava konusu taşınmazların temlik tarihinden sonraki tarihlerde davacı çocukları lehine birçok temlikler yaptığı gibi dava dışı kişilere de taşınmazlar sattığı, murisin 12.11.2002 tarihinde ölümü üzerine davacı çocuklarının mirasçı olarak kaldıkları kayden sabittir.
Bilindiği ve TMK"nun 560 ve devamı maddelerinde düzenlendiği üzere " saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar murisin tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler.TMK"nun 565/ 3 maddesine göre de mirasbırakanın ölümünden önce bir yıl içinde yaptığı bağışlamalar mutlak tenkise tabi ise de, bir yıldan önceki bağışlamalar bakımından saklı payı zedeleme kastı araştırılacaktır. (TMK 565/4)
Somut olayda; temliklerin bir bölümü murisin ölümünden 38 yıl bir bölümü 17 yıl önce gerçekleştirilmiş olup, miras bırakanın davacılar lehine yaptığı kazandırmalar da gözetildiğinde murisin saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacı ile temlikleri yaptığı kanıtlanmış değildir.
Tapu iptal- tescil isteğinin reddedilmesi doğrudur.Tenkis isteğinin de reddedilmesi gerektiği düşüncesinde olduğumdan çoğunluğun bozma gerekçesine katılamıyorum.