MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki elatmanın önlenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekilinin ....06.1997 tarihinden itibaren davalı kooperatifin üyesi olduğunu, müvekkiline 41 nolu daire üyeliğinin verildiğini, dairenin 2001 yılından beri davalı kooperatifin bilgisi dahilinde davalı ... tarafından işgal edildiğini, geçmişe ait kira alacaklarına kooperatif yönetiminin göz yumduğunu, kooperatifin dairenin anahtarını müvekkiline teslim etmediğinden sorumlu olduğunu ileri sürerek, 41 numaralı dairedeki davalının müdahalesinin men"ini, ....500,00 TL ecrimisil bedelinin tahsilini talep ve dava etmiş, ....03.2007 havale tarihli dilekçesi ile 43 no"lu daire sahibi dahili davalının müdahalesinin men"ini ve ecrimisil ödemesini istemiştir..
Davalı ... ve davalı kooperatif vekilleri, davanın reddini istemiştir.
Dahili davalı ... vekili,43 nolu daireyi noter sözleşmesi ile dava dışı..."dan satın aldığını ve bu satış kararının kooperatif defterine ....03.2002 tarihinde kaydedildiğini, genel kurul kararları ve listelerden davacının sahip olduğu dairenin 41 nolu daire olduğunu savunarak,davanın reddini istemiştir.
Davanın açıldığı ... .... Sulh Hukuk Mahkemesi"nce verilen görevsizlik kararı sonrasında dosyanın gönderildiği mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamına göre; davanın konusunun 41 no"lu daire olduğu ve bu dairenin davalı ..." nun işgali iddiasıyla yargılamaya başlandığı, bu daire ile ilgili aralarında anlaştıkları gerekçesi ile ... hakkındaki davadan feragat edildiği, davacının daha sonra dahili dava yolu ile... davalı göstererek dava konusunu değiştirip 43 numaralı daireye yönelik müdahalenin önlenmesini istediği, bir kişiye dahili dava yoluyla taraf sıfatı kazandırılamayacağı, bu durumda 41 no"lu daire yönüyle yapılan yargılama sonunda davalı kooperatifin de haksız bir müdahalesinin olmadığı gerekçesiyle, davalı ... hakkındaki davanın feragat nedeniyle, davalı kooperatif hakkındaki davanın ispat edilmediğinden, dahili davalı ... hakkındaki davanın ise husumetten reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
...- Dava, el atmanın önlenmesi ve ecrimisil istemine ilişkindir.
Davacıya kooperatif üyeliğine bağlı olarak tahsis edildiği iddia edilen 43 numaralı dairenin dahili davalı ..."in kullanımında olduğu dahili dava dilekçesinde ileri sürülmüştür.
Konut yapı kooperatifleri aidat ödeme yükümlüğünü yerine getiren ortaklarına kullanılabilir durumdaki bir daire tahsisle yükümlüdür. Kooperatif anasözleşmesinin 62. maddesi uyarınca, konutlar maliyet bedelleri kesinleştikten sonra ortaklar veya temsilcilerinin katılımıyla noter önünde çekilecek kur"a ile dağıtılır. Konutların anasözleşmenin 59/.... maddesine göre ortaklara dağıtılması halinde kur’aya başvurulmaz. Bu durumda, bir konutun ortağa tahsis edildiğinden söz edilebilmesi için ya kur’a sonucu konutun tahsis edilmiş olması veya konutların genel kurulca belirlenecek esaslar dahilinde ortaklara dağıtılmış olması ve genel kurulun bu dağıtımı açık veya zımni olarak onaylaması gerekir. Anlatılan ilkeler dışında, yönetim kurulu genel kurulun kararı veya onayı olmaksızın bir konutu belli bir ortağa tahsisine karar veremez. Tahsis ortağa şahsi hak sağlar. Kooperatifçe bir dairenin geçerli bir tahsis işlemiyle bir ortağa tahsisi halinde, tahsis edilen ortağın rızası olmaksızın, ortaklığı devam ettiği sürece konutun başka bir ortağa tahsisi mümkün değildir. Kooperatif tarafından taşınmazın ortağa tahsisi, mülkiyeti geçiren bir işlem olmayıp, kooperatifle olan iç ilişkide bir hak bahşeden ve koşulları oluştuğunda kooperatife karşı tapu iptal ve tescil talebinde bulunma hakkı yanında ortağa, tahsis hakkına karşı yapılan haksız saldırılarda üçüncü kişilere karşı müdahalenin men"i ve ecri misil davası açmaya izin veren bir haktır. Tahsis hakkına dayanan ortak, taşınmazını işgal eden üçüncü bir kişiye karşı müdahalenin men"i ve ecri misil davası yanında tahsis hakkını tanımayan kooperatife karşı birlikte tek bir dava açabileceği gibi, sonradan açılan davalar da, bağlantı sebebi ile birleştirilmelidir. Diğer bir anlatımla, tahsis hakkına dayalı müdahalenin men"i ve ecri misil davalarında mülkiyet hakkı, kooperatife ait olduğundan ve tahsis hakkı, bu hak ile doğan bağlı bir hak olduğundan, kooperatif tarafından, kendisinde tahsis hakkı bulunduğu kabul edilmeyen kişi, haksız şagil olduğu iddiasındaki kişiye karşı dava açacaksa zorunlu olarak kooperatifi de davaya dahil etmelidir.
Yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde somut olayda,davanın kabulüne karar verilmesi halinde, bu karar, kooperatif nezdinde davalı ..."in üyeliğine bağlı olan anılan dairenin tahsisinin iptaline ve bu tahsisin davacıya ait olduğuna yönelik sonuç doğuracağından ve daha sonra bu üyeliğe bağlı daire tapusunun da koşulları oluştuğunda davacı adına tescilini ve kooperatifin davalı ..."e yönelik konut karşılığı tazminat sorumluluğunu gündeme getireceğinden, davalı kooperatifin hukukunu etkileyecektir. Anılan kooperatifin yokluğunda görülen davada verilen kararın ona karşı infaz edilmesi olanağı bulunmamaktadır. Davada taraf olmayanın durumu tartışılarak onun leh veya aleyhinde bir karar verilemez. Bu nedenle, mahkemece , davalı kooperatif yönünden davanın esastan reddi doğru olmamıştır.
Öte yandan, davacı vekilince daireye müdahale ettiği iddia edilen ... ....03.2007 havale tarihli dahili dava dilekçesi ile herhangi bir harç yatırılmaksızın davaya dahil edilmiştir.
Yerleşik ... uygulamasına göre, somut olayda olduğu gibi, ihtiyari dava arkadaşlığının bulunduğu hallerde, bir dava açıldıktan sonra davalı tarafı değiştirmek ya da mevcut davalı taraf yanına bir başka davalı taraf ilave etmek, ıslahla dahi mümkün değildir. Dava tarihinde ve dahili dava dahili dava dilekçe tarihinde yürürlükte olan usul yasamızda davanın nasıl açılacağı gösterilmiştir. Dava açıldıktan sonra harcı yatırılmayan dilekçe ile taşınmazda tahsis hakkı olabilecek kişilerin dahili dava edilmesi ve haklarında hüküm tesis edilmesi olanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle anılan bu şahısla ilgili harcı yatırılmış bir dava dilekçesi bulunmadığından hakkında usulüne uygun olarak açılmış bir davanın varlığından söz edilemez. YHGK"nın 31.05.2013 tarih ve 2012/...-1853 E., 2013/803 K. sayılı ilamında da
açıklandığı üzere, davacı, dava dilekçesinde tarafların kimler olduğunu belirtir ve dava, dava dilekçesinde gösterilen taraflar arasında devam eder. Ancak davanın açılmasından sonra, dava dilekçesinde gösterilen taraflarda değişiklik yapılması ihtiyacı ortaya çıkabilir. Bu değişiklik örneğin, taraflardan birinin dava sırasında ölmesinde veya dava yürürken dava konusunun devrinde olduğu gibi zorunlu (yasal) nedenlerle olabileceği gibi, davacının iradesine bağlı (iradi) değişiklik şeklinde de olabilir (Ejder Yılmaz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, ... 2012, s.812). İradi taraf değişikliği halinde ise; bu durum davayı değiştirme anlamına geldiğinden, zorunlu taraf değişikliğinden farklı bir rejime tabidir. Mülga 1086 sayılı HUMK iradi taraf değişikliği hakkında açık bir hüküm içermemekle birlikte, yerleşik ... uygulaması ile genel olarak, davada iradi taraf değişikliğine izin verilmemiştir. Bu durumun özellikle usul ekonomisi açısından eleştirilere tabi tutulmasını dikkate alan yasa koyucu, 6100 sayılı HMK’nın 124. maddesi ile belirli haller de iradi taraf değişikliğine olanak veren bir düzenleme getirilmiştir.
Anılan yasanın ikinci fıkrasında, bir davada taraf değişikliğinin ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkün olduğu öngörülmüş olup, hakimin taraf değişikliği konusunda davalı tarafa rızası bulunup bulunmadığını açıkça sorması gerekmektedir. Üçüncü fıkrasında ise, “Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir” düzenlemesi getirilmiştir. ..."in dahili dava yoluyla taraf sıfatı kazanamayacağı yolundaki mahkeme gerekçesi anılan tarihte yürürlükte olan düzenlemelere uygun ise de, dava sırasında yürürlüğe giren HMK"nın 124. maddesinin somut olay bakımından uygulanması gerekip gerekmediğinin, gerekli ise koşullarının oluşup oluşmadığının tartışılmaması doğru olmamıştır.
...- Bozma nedenine göre, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
...- Kabule göre;
Davacı vekiline adı geçen ... yönünden dava açılsa idi alınması gereken harçların tamamlatılması ya da anılan bu kişi ile ilgili dava açmak için süre verilip dava açılması halinde her iki dava birleştirilerek görülüp, tarafların iddia ve savunma ve delilleri değerlendirilerek, dava konusu dairenin önceye dayalı üstün hak sahipliğinin hangi üyede olduğunun tespiti ile sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Diğer yandan, görevsiz mahkemeye açılan davaya görevli mahkemede devam edildiği gözden kaçırılarak, davanın açıldığı tarihin gerekçeli kararda 04.01.2006 yerine, 01.04.2010 olarak yazılması da hatalı olmuştur.
SONUÇ: Yukarıda (...) no"lu bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, (...) no"lu bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....07.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.