17. Hukuk Dairesi 2016/9637 E. , 2017/7037 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalılar ... Hesabı ve ... AŞ vekilince istenmiş, davacılar vekilince cevap dilekçesiyle duruşma talep edilmiş olmakla duruşma için tayin edilen 13.06.2017 Salı günü davacılar vekili Av. ... ile davalı ... AŞ vekili Av...geldiler. Diğer davalılar tarafından gelen gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili, küçük müvekkili ...’nin yolcu olarak bulunduğu davalı ...’in sürücüsü, davalı ...’nin maliki, davalı ... A.Ş.’nin zorunlu trafik sigortacısı, davalı ... A.Ş.’nin zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısı olduğu otobüsün tek taraflı kaza yapması sonucu küçük müvekkilinin sol kolunu ve kulağını kaybettiğini, otobüsün zorunlu karayolu yolcu taşımacılık mali sorumluluk sigortası olmadığından davalı Güvence Hesabı’nın da sorumlu olduğunu, küçük müvekkilinin geçici ve sürekli işgöremezliğe uğradığını, bir yıl okula gidemediğini, tedavi gideri yapıldığını, müvekkillerinin davalı ...
şirketlerinden birtakım ödemeler alsalar da tam miktarının bilinmediğini, aracı kişilerle ödeme alındığından aracıların da ödemeden pay aldığını, küçük müvekkilinin lise birinci sınıf öğrencisi olduğunu, yazın ailesiyle tarım işlerinde çalıştığını, küçük müvekkili ve annesinin elem çektiğini beyanla, belirsiz alacak davası olarak davacı ....için 1.000 TL tedavi gideri, 3.000 TL sürekli işgöremezlik, 1.000 TL geçici işgöremezlik tazminatı, 150.000 TL manevi tazminat ile davacı anne .... için 50.000 TL manevi tazminatın (manevi tazminattan sadece davalı gerçek kişiler sorumlu) kaza tarihinden işleyecek ticari faiziyle (manevi tazminat için yasal faiziyle) davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, bedel artırım dilekçesiyle maddi tazminat taleplerini geçici işgöremezlik bakımından 3.633,59 TL, sürekli işgöremezlik bakımından 184.720,27 TL’ye yükseltmiş, manevi tazminat taleplerinden feragat etmiştir.
Davalı ... A.Ş. vekili, davacıya 22/08/2011 tarihinde 88.750,00 TL ödeme yaptıklarını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... A.Ş. vekili, zorunlu trafik sigortası teminat limitinin 200.000 TL, ihtiyari mali mesuliyet kombine limitinin 70.000 TL olduğunu, davacı ...’ye 26.8.2011 tarihinde 147.717,89 TL ödeme yapıldığını, bakiye zorunlu trafik sigorta poliçesi limitinin 52.282,11 TL kaldığını, talebin önce Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortacısından karşılanması gerektiğini, taşıamcılık sigortası olmadığından davalı Güvence Hesabı’nın sorumlu olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalılar ayrı ayrı davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, 1-a)Davacılar tarafından davalılar ... ve ... hakkında açılan manevi tazminat davasının feragat nedeniyle reddine, 2-a)Davacı ..."ın geçici ve süreli iş görmezlik ile tedavi giderlerinden kaynaklanan maddi tazminat davasını kısmen kabulü ile; 188.353,86 TL maddi tazminat alacağının davalı ... AŞ nin 122.282,11 TL"lik kısmından, davalı Güvence Hesabının Bakanlar Kurulunun belirlemiş olduğu azami sorumluluk limitleri ile sınırlı kalmak kaydıyla, davalı ... AŞ yönünden temerrüt tarihi olan 26/08/2011 tarihinden itibaren, davalı Güvence Hesabı yönünden dava tarihi olan 16/01/2013 tarihinden itibaren, davalılar ...
Bayın ve ... yönünden haksız fiil tarihi olan 24/01/2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemlerin reddine, 3-a)Davacı ... tarafından davalı ... AŞ hakkında açılan davanın kısmen kabulü ile 1.250,00 TL tazminat alacağının temerrüt tarihi olan 22/08/2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; hüküm davalı ... A.Ş. vekili, davalı ... Şirketleri Birliği Güvence Hesabı Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... Şirketleri Birliği Güvence Hesabı Başkanlığı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Sorumluluğu doğuran olayın, zarar görenin vücut bütünlüğünü ihlal etmesi hali 6098 sayılı TBK m. 54"te özel olarak hükme bağlanmıştır. Bu hüküm gereğince, vücut bütünlüğünün ihlali halinde mağdurun malvarlığında meydana gelmesi muhtemel olan azalmanın ve dolayısıyla maddi zararın türleri; tedavi giderleri, kazanç kaybı, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar ve ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda davacı ...i’nin uzuv kaybına uğradığından bahisle maddi tazminat isteminde bulunulmuştur. Davacı ... kaza tarihinde 15 yaşında olup... raporuna göre %72 oranında daimi malul kaldığı, iyileşme süresinin 6 ay olduğu tespit edilmiştir. Hesap bilirkişisi tarafından küçük .... için daimi maluliyet tazminatı yanında, kaza tarihinden itibaren 6 ay için geçici işgöremezlik tazminatı hesabı da yapılmış, mahkemece bilirkişi raporu esas alınarak davacı ... bakımından davanın kabulü ile geçici ve sürekli işgöremezlik nedeniyle maddi tazminata hükmedilmiştir. Küçük... kaza tarihinde henüz 15 yaşında olup gelir getiren bir işte çalışması söz konusu olmadığı, dolayısıyla tedavi müddeti boyunca mahrum kaldığı herhangi bir kazancı olmadığından, mahkemece geçici işgöremezlik zararı bulunmadığının gözetilmemesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
3- Davacı trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın A.1. maddesine göre, “Bu sigorta ile sigortacı, poliçede belirtilen motorlu taşıtta seyahat eden yolcuların, duraklamalar da dahil olmak üzere, kalkış noktasından varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelebilecek bir kaza sonucu bedeni zarara uğraması halinde, sigortalının 10.07.2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’ndan doğan sorumluluğunu, poliçede yazılı sigorta tutarlarına karar temin eder.“
4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca taşımacılar, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için bu Kanunun 17. maddesinde düzenlenen sorumluluklarını sigorta ettirmek zorundadır. Anılan Kanunun 19/son ve Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları"nın B.8. maddeleri hükümlerine göre, meydana gelen zarar öncelikle taşımacının sorumluluk sigortasından karşılanır. Ancak bu sigortanın hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu sigorta teminatlarının üzerinde bulunması halinde teminatların üzerinde kalan kısım için, sırasıyla zorunlu mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur.
Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu yolcuların uğradığı bedeni zararlar bakımından taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı, trafik sigortacısı ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir. Başka bir anlatımla, yolcunun uğradığı bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası kapsamında ise bu aracın trafik veya ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu doğmayacaktır. Ancak limit aşımında sırasıyla zorunlu ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacılarının sorumluluğu söz konusu olacaktır.
Somut olayda davacı tek taraflı kazada cismani zarar nedeniyle yolcu olarak bulunduğu otobüsün sürücüsü, maliki, zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısı, zorunlu ve ihtiyari sorumluluk sigortacısına ve zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı olmadığından Güvence Hesabı’na karşı maddi ve manevi tazminat davası açmıştır.
Davalılardan ... A.Ş. hem zorunlu, hem ihtiyari mali mesuliyet sigortacısıdır. Kaza tarihinde geçerli zorunlu trafik sigorta poliçesinde kişi başına sakatlanma teminat limiti 200.000 TL, ihtiyari mali mesuliyet sigortası kombine limiti 70.000 TL’dir. Otobüsün kaza tarihinde geçerli zorunlu karayolu taşımacılık sigorta poliçesi bulunmayıp, zorunlu karayolu taşımacılık sigortasında kişi başına sakatlanma teminat limiti 200.000 TL’dir. Mahkemece hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda sürekli işgöremezlik tazminatı 375.636,54 TL olarak tespit edilmiş olup davalı ... A.Ş. tarafından zorunlu trafik sigorta poliçesi nedeniyle davacıya davadan önce 26.8.2011 tarihinde ödenen 147.717,89 TL güncellenerek 190.916,27 TL olarak mahsup edildiğinde, bakiye sürekli işgöremezlik zararı 184.720,27 TL olarak hesaplanmıştır. Geçici işgöremezlik zararı da 3.633,59 TL olarak belirlenmiştir. Mahkemece bununla ilgili olarak 188.353,86 TL maddi tazminat alacağının davalı ... AŞ nin 122.282,11 TL"lik kısmından, davalı Güvence Hesabının Bakanlar Kurulunun belirlemiş olduğu azami sorumluluk limitleri ile sınırlı kalmak kaydıyla, davalı ... AŞ yönünden temerrüt tarihi olan 26/08/2011 tarihinden itibaren, davalı Güvence Hesabı yönünden dava tarihi olan 16/01/2013 tarihinden itibaren, davalılar ... ve ... yönünden haksız fiil tarihi olan 24/01/2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline hükmedilmiştir. Hüküm sadece davalı ... A.Ş. vekili ve davalı Güvence Hesabı vekili tarafından temyiz edilmiş, davacı tarafından temyiz edilmemiştir. Yukarıdaki açıklamalar ışığında zorunlu ve ihtiyari sorumluluk sigortacısı davalı ... A.Ş. ve zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı olmadığından davalı Güvence Hesabı arasında müteselsil sorumluluk bulunmayıp, sıralı sorumluluk vardır. Mahkeme gerekçesinde 188.353,86 TL zarardan yolcu taşımacılığı yaptığı anlaşılan... plakalı aracın kaza tarihi itibariyle geçerli bir karayolu zorunlu taşımacılık mali mesuliyet sigortası olmaması nedeniyle öncelikle davalı ... ve ... Şirketler Birliği nezdinde Güvence Hesabı’nın, sonrasında ise limiti aşan kısım yönünden... plakalı aracın kaza tarihi itibariyle .... sigortacısı davalı ... A.Ş. ile araç işleteni ve kazayı yapan sürücünün müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu belirtilmiş, davalı ... A.Ş.’nin yaptığı ödeme tüm sürekli işgöremezlik tazminatından mahsup edilerek, 188.353,86 TL maddi tazminat alacağının
davalı ... A.Ş.’nin 122.282,11 TL"lik kısmından, davalı Güvence Hesabının Bakanlar Kurulunun belirlemiş olduğu azami sorumluluk limitleri ile sınırlı kalmak kaydıyla, adı geçen davalıların müştereken ve müteselsilen sorumluluğuna karar verilmiştir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda sürekli işgöremezlik tazminatı ödeme güncellenip mahsup edilmedenki haliyle 375.636,54 TL’dir. Zorunlu karayolu taşımacılık sigortasında kişi başına sakatlanma teminat limiti 200.000 TL olduğundan, sıralı sorumluluk ilkesi gereği davalı Güvence Hesabı 375.636,54 TL sürekli işgöremezlik tazminatının 200.000 TL’sinden sorumludur. Bu durumda bakiye 175.636,54 TL sürekli işgöremezlik tazminatı kalmaktadır. Davalı ... A.Ş. zorunlu trafik sigorta poliçesi nedeniyle davacıya 26.8.2011 tarihinde 147.717,89 TL ödemiştir. Bakiye 175.636,54 TL sürekli işgöremezlik tazminatından, ödenen 147.717,89 TL tenzil edildiğinde geriye 27.918,65 TL alacak kalmaktadır. Zorunlu trafik sigortası poliçe limiti 200.000 TL olup bu sigorta nedeniyle ödenen 147.717,89 TL’nin mahsubu halinde bakiye limit 52.282,11 TL olup, bakiye 27.918,65 TL alacak zorunlu trafik sigortası poliçe limiti kapsamında kalmakta, ihtiyari mali mesuliyet sigortasına başvurma gereği kalmamaktadır. Mahkeme gerekçesinde ise davalı ... A.Ş. davaya konu kazaya ilişkin olarak zorunlu trafik sigorta poliçesinden dolayı 26/08/2011 tarihinde davacıya 147.717,89 TL tazminat ödemiş olduğu, davalı ... şirketinin bu poliçeden kaynaklanan sorumluluğu poliçe limiti olan 200.000 TL"den ödenen 147.717,89 TL mahsup edildiğinde 52.282,11 TL tutarında olduğu, ayrıca tazminat bedelinin zorunlu trafik sigorta teminatını aşması durumunda davalı ... şirketinin ihtiyari mali mesuliyet poliçesinden kaynaklanan sorumluluğu ise poliçe limiti olan 70.000 TL tutarında olduğu toplamda davalı ... şirketinin 52.282,11+70.000,00=122.282,11 TL zarardan sorumlu olduğu belirtilerek davalı ... A.Ş.’nin hükmedilen 188.353,86 TL’nin 122.282,11 TL"lik kısmından sorumluluğuna karar verilmiştir. O halde temyiz edenin sıfatına göre davalı Güvence Hesabı ile davalı ... A.Ş."nin hükmedilen sürekli işgöremezlik tazminatı yönünden sorumluluğuna ilişkin değerlendirme yapılarak ve kazanılmış haklarda gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm tesisi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Şirketleri Birliği Güvence Hesabı Başkanlığı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.480,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ... AŞ"ye verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... AŞ"ye geri verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 10.798,15 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ... Şirketleri Birliği AŞ"den alınmasına 20.6.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.