
Esas No: 2012/22854
Karar No: 2013/215
Karar Tarihi: ...01.2013
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2012/22854 Esas 2013/215 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :SULH ... MAHKEMESİ
Dava dilekçesinde şimdilik 1847,98 TL alacağın yasal faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dilekçesinde, ..... İl Milli Eğitim Müdürlüğünce ..... ..... ........... Eğitim Uygulama Okulu ve Eğitim .....i Müdürü, müdür yardımcıları ve bir kısım öğretmenleri hakkında yapılan soruşturma sonucu düzenlenen .../05/2010 tarihli ve 410/33-40 sayılı raporun sonuç kısmında sınıf öğretmeni olan davalı ..."un 2008 yılı Ekim, Kasım, Aralık ayında 2009 yılı .. ... ... ... ... l aylarında toplam 225 saat fazladan ek ders ücreti aldığının tespit edildiğini ve bu ek ders ücretlerinin ... yönetici ve öğretmenlerin ders ve ek ders saatlerine ilişkin yönetmeliğin 25/... maddesinde düzenlenen koşullar oluşmadan ve fiilen bu ek dersler yapılmadan ek ders ücretlerinin ödendiğinin anlaşılması nedeniyle fazladan ödendiği anlaşılan ....847,98 TL"nin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı savunmasında, ek ders ücretinin geri ödenmesine ilişkin işlemin iptali için ..... İdare Mahkemesi"nde 2010/1057 Esas ile dava açtıklarını, davanın haksız ve yersiz olduğunu, reddine karar verilmesini, İdare Mahkemesi"nin kararının beklenmesini talep etmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davalı ... (vekili) tarafından, fazladan ödenen 225 saat ek ders ücretinin geri ödenmesinin tahsiline ilişkin “..... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü"nün .../06/2010 tarih ve 20476 sayılı işlemini" iptali amacıyla ..... İdare Mahkemesi"nin 2010/1057 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığı ve mahkeme tarafından 2011/105 karar nosu ile .../02/2011 tarihinde bahsi geçen işlemin hukuka uygun olmaması nedeniyle iptaline karar verildiği ve bu kararın 26/04/2011 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
.
Mahkemece, davacı idarenin bu davanın açılmasına dayanak olan 225 saat fazladan ödendiği iddia edilen ek ders ücretlerinin davalıdan tahsiline yönelik .../06/2010 tarihli ve 20476 sayılı işleminin iptal edilmesi ve kararın kesinleşmiş olması karşısında davacının davasının hukuki dayanağı kalmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Dava konusu uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacağın tahsili talebine ilişkindir.
HUMK."nun .../... maddesine göre, alacaklı kısmi dava açarken fazlaya ilişkin hakkını saklı tutmuş ise, mahkemenin görevi dava edilen alacak miktarına göre değil, alacağın tamamına göre belirlenir.
Somut olayda, davacı taraf alacağının 1847 TL’lik bölümünü dava konusu etmiş ve fazlaya ilişkin haklarını da saklı tutmuştur.
Görev hususu kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilir.
Öyle ise mahkemece, öncelikle davacı tarafa alacağın tamamının açıklattırılarak, alacak miktarının tamamının saptanıp, eğer uyuşmazlık miktar itibariyle Asliye ... Mahkemesinin görev alanına giriyor ise, görevsizlik kararı verilmesi gerekmektedir.
Eğer uyuşmazlık, miktar itibariyle Sulh ... Mahkemesinin görev alanında kaldığı anlaşılır ise; işin esası hakkında mahkemece inceleme yapılması gerekmektedir.
Bu bağlamda; mahkemenin ret kararına dayanak yaptığı idare mahkemesi kararının incelenmesinden, "Hatalı ödemenin geri alınabilmesi amacı ile tesis olunan dava konusu işlemin, hatalı ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 60 gün içinde tesis edilmediği gerekçesi ile dava konusu işlemin iptaline" karar verilmiştir.
Uygulamada, hatalı intibak ve hatalı terfi gibi şart tasarrufun yanlış yapılması (veya sonradan geri alınması) halinde, daha önce bu şart tasarrufa dayanılarak memura yapılan fazla ödemenin idare hukuku ilkelerine göre geri istenebileceği ve geri isteme süresinin 60 gün olduğu, ancak şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemenin ise Borçlar Kanununun haksız iktisap kuralları çerçevesinde geri istenebileceği (H.G.K.........1984 tarih 387/997 sayılı kararı) kabul edile gelmektedir.
..... İdare Mahkemesinin ....02.2011 tarihli ve 2010/1057 Esas, 2011/105 Kararı ile idare işlemi ödeme tarihinden itibaren 60 günlük yasal süre geçtikten sonra istenemeyeceği gerekçesiyle iptal edilmiş olup, yukarıda yazılı olduğu üzere şart tasarrufa dayanmayan dava konusu ödeme için sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca araştırma ve inceleme yapılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yanılgılı gerekçe ile davanın reddi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, ....01.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.