Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2009/7070 Esas 2010/5268 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş)Mahkemesi

Davacı, inşaat işinde Kurumca uygulanması gereken işçilik oranının %5 olarak yeniden tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Davacı işveren, ... Karayolu 2. Kısım Sanat Yapıları ve Çığ Tünelleri İnşaatı işinde kurumca uygulanması gereken işçilik oranının % 5 olarak yeniden tespitini istemiştir.
Mahkemece istemin kısmen kabulü ile işyerinde uygulanacak asgari işçilik oranının % 8 olduğunun tespitine karar verilmiş ise de; bu sonuç usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.
Bilindiği gibi devletin gördüğü yargı (kamu) hizmeti nedeniyle kişilere özel hukuk alanındaki haklarına (alacaklarına) kavuşmaları için yardım edildiğinden, yapılan giderlerin bir kısmının mahkemelerin hizmetinden yararlananlardan alınması uygun görülmüştür. Makbuz karşılığı alınan para olan yargılama harçlarından en önemlisi karar ve ilam harcıdır.
Konusu para ile değerlendirilemeyen davalarda maktu karar ve ilam harcı alınırken, mal varlığı- mamelek hakkına ilişkin davalarda ise alınan karar ve ilam harcı nisbidir. Bu harcın oranı hüküm altına alınan miktarın (veya malın değerinin) bugün için; binde elli dokuz virgül dördüdür. Nispi karar ve ilam harcının dörtte biri dava açılırken davacıdan peşin alınır. Peşin olarak alınacak bu miktar dava dilekçesindeki dava değeri olarak gösterilen değer üzerinden hesaplanır.
Somut olayda davacının talebi her ne kadar işçilik oranının tespiti olarak belirtilmiş isede; amaç kurumca tahakkuk ettirilen prim miktarı kadar borçlu olunmadığının tespitine ilişkindir. Bu tür davalar da nispi harca tabi olup, nispi harcı tamamlamak üzere davacıya süre verildikten sonra, bakiye harç tamamlandıği taktirde, işin menfi tespit yönüyle incelenerek sonuçlandırılması gerekirken, mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin hatalı değerlendirme sonucu eksik harç tamamlattırılmadan yazılı şekilde işçilik oranının tespiti yönünde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, kamu düzenine ilişkin bu husus resen nazara alınmalı ve temyiz edenin sıfatına bakılmaksızın hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre taraf vekillerinin öteki itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine 04.05.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.