MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı temsilcileri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı, üyesi olduğu davalı kooperatifin ....01.2010 tarihli genel kurul toplantısına kendisinin çağrılmadığını, bir kısım üyelerin çağrılarının usulsüz olduğunu, gündemin .... sırasında kredi kartı ile çektiği parayı kooperatifin akaryakıt ödenmesinde kullanılması iddiasının görüşülerek, ödeme yapılmamasına dair alınan kararın anasözleşmeye ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, genel kurul kararlarının iptalini, bu talebi kabul görmediği takdirde kooperatif namına kendi kredi kartından yaptığı ve kendisine ödenmeyen ....000,00 TL"nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı temsilcileri, davacının iddialarının yersiz olduğunu, alacak talebinin davayı değiştirme yasağına aykırı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacının 01.03.2011 tarihli oturumda talebinin genel kurul kararlarının iptali olmayıp, ....000,00 TL alacağın tahsili olduğunu beyan ettiği, davacının kooperatif harcamalarının ödenmesi için kendi kredi kartından yaptığı ....000,00 TL harcamanın davacıya ödenmediği, davacının alacağının sübut bulduğu gerekçesiyle, davanın kabulüne, ....000,00 TL"nin 31.....2008 tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı temsilcileri temyiz etmiştir.
...)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı temsilcilerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
...)Dava, davalı kooperatif için harcanan miktarın tahsili istemine ilişkindir. Öncelikle belirtilmelidir ki, davalı konut yapı kooperatifinin tip anasözleşmesinin “Amaç ve faaliyetler” kenar başlıklı .../... maddesinde kooperatifin ancak finans kuruluşlarından kredi alabileceği öngörülmüştür.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 98. maddesi göndermesiyle kooperatifler hakkında da uygulanması gereken 6762 sayılı TTK"nun " Hükmi Şahısların Ehliyeti" başlıklı 137. maddesinde; " Ticaret şirketleri hükmi şahsiyeti haiz olup, şirket mukavelesinde yazılı işletme mevzuunun çevresi içinde kalmak şartıyla bütün hakları iktisap ve borçları iltizam edebilirler. Bu husustaki kanuni istisnalar mahfuzdur. " hükmü yer almakta olup, bu hükümle ticaret ortaklıklarının medeni haklardan yararlanma ehliyeti düzenlenmiştir.
Dava tarihinde yürürlükte olan 6762 sayılı Ticaret Kanunu"nda yer alan bu düzenleme ile ticaret ortaklıklarının yararlanma hakkı kanuni istisnalar saklı kalmak kaydıyla şirket mukavelesinde yazılı işletme mevzuunun çerçevesi ile sınırlandırılmış olup, "ultravires" olarak adlandırılan bu teoriye göre, ortaklığın iştigal konusu dışında kalan işlerin ortaklığı bağlamayacağı ilkesi benimsenmiştir.
Yargtay Hukuk Genel Kurulu"nun 09.....1998 tarih ve 1998/...-863 Esas, 1998/895 Karar sayılı ilamı ile Dairemizin 03.....2012 tarih ve 5371 E., 7112 K. sayılı ilamında kooperatifin böyle bir işlemle bağlı sayılabilmesinin bu işleme açıkça icazet vermesiyle mümkün olacağı belirtilmiştir.
1163 sayılı Kanunu"nun 59/.... maddesi hükmü karşısında temsile yetkili kişiler ancak kooperatif namına onun amacının gerektirdiği bütün hukuki işlemleri yapabileceklerinden, kooperatifçe açıkça icazet verildiği anlamına gelecek bir işlem bulunmadığı durumda, kooperatif yöneticilerinin yetkisiz olarak yaptıkları işlemler kooperatif yönünden bağlayıcı olmayacaktır. Bu durumda, öncelikle, özel kişilerden borç para alınmasına icazet verildiği anlamına gelecek bir işlem bulunup bulunmadığı belirlenmeli, kooperatif yöneticilerine kendileri dahil özel kişilerden borç alma konusunda yetki verilmemiş ancak buna rağmen borç alınmış ise uyuşmazlık ilke olarak vekaletsiz ... görme hükümleri çerçevesinde, çözemlenmelidir. Somut olayda, ....01.2010 tarihli genel kurulda, davacının alacak iddiası ile ilgili görüşme yapılmış ve "genel kurul ve yönetim kurulu kararı olmadan, davacının kendi kredi kartıyla çektiği paranın ödenmemesine" karar verilmiştir.
Bu durum karşısında; davacının davaya konu borcun kaynağını teşkil eden kooperatif adına şahsi kredi kartı ile alındığı belirtilen akaryakıtın kooperatif uhdesine girip girmediği, kooperatif için kullanılıp kullanılmadığı, akaryakıtın alındığı ve davacının şahsi kredi kartından çekilerek ödendiği iddia edilen tarih ve öncesindeki kooperatifin mali yapısı, aidat ve diğer kaynaklardan gelen ödeme gücü, davacının kredi kartı karşılığında akaryakıt almasını gerektirir bir gereksinimi bulunup bulunmadığı, bu harcamanın ne şekilde muhasebeleştirildiği, kasa hareketlerine göre davacının ödeme iddiası ile kooperatifin gelir ile giderlerinin uyum gösterip göstermediği hususlarında, kooperatif uygulamaları ve mali konularda uzman bir bilirkişi aracılığı ile kooperatif defter ve kayıtları üzerinde inceleme yaptırılmak suretiyle denetime elverişli bir rapor alınması, defter ve belgelerin kendi gözetim ve denetiminde tutulması gerektiği olgusu nazara alındığında, kooperatif kayıtlarındaki düzensizlik ve karışıklığın, borç verdiğini iddia eden yönetici lehine sonuç doğurmayacağının ilke olarak kabul edilmesi ve davacının yaptığını iddia ettiği ödemeleri kesin delillerle ispatlaması gerekir. Ayrıca kooperatif anasözleşmesi getirtilmek suretiyle, amaç ve faaliyet konusuna ilişkin hükmü incelenerek, kooperatif ihtiyacının karşılanması için ne şekilde finansman sağlandığı üzerinde durulmalıdır.
Mahkemece kooperatif kayıt ve defterlerinin temini konusunda davalı kooperatife ihtarlı davetiye tebliğ edilerek defterlerin sunulmaması durumunda talebe konu alacağın kooperatif uhdesinde bulunduğunun kabul edileceğinin bildirilmesi ve açıklanan bu ilkeler doğrultusunda araştırma yapılıp, uygun sonuç çerçevesinde karar verilmesi gerekirken, bu hususlara ilişkin tespit ve görüş içermeyen ve denetime elverişli bulunmayan bilirkişi raporuna itibar edilerek, eksik inceleme ve yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı temsilcilerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.07.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.