
Esas No: 2009/7844
Karar No: 2010/5197
Karar Tarihi: 03.05.2010
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2009/7844 Esas 2010/5197 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk(İş)Mahkemesi
Davacı,davalılardan işverene ait işyerinde 1998-2001 yılları arasında geçen çalışmaları nedeniyle itibari hizmet süresinden yararlandırılması gerektiğinin tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava davacının 1998-2001 yılları arasında davalıya ait işyerinde 5953 sayılı Yasa kapsamında baskı ustası olarak çalıştığının ve 506 sayılı Yasa"nın Ek. 5. Maddesinden yararlanması gerektiğinin tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bu yönüyle davacının yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın Ek 5./1-I./a ve II./a-b-c-d maddesidir.Anılan maddede 5593 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebeti Düzenleyen Kanun Kapsamına tabi olarak çalışan sigortalıların 5593 sayılı Kanunu değiştiren 212 sayılı Kanunun birinci maddesi kapsamına giren işyerlerinde çalışanlar ile Basım ve Gazetecilik işyerlerinden 4857 sayılı Kanun ve değişikliklerine göre çalışan sigortalıların a) solunum ve cilt yoluyla vücuda geçen gaz ve diğer belirleyici maddelerle çalışan işyerleri,b) fazla gürültü ve ihtizaz yapıcı makine ve aletlerle,çalışarak iş yapılan işyerleri,e)Tabi ışığın hiç olmadığı ve münhasıran suni ışık altında çalışan işyerleri,f)Günlük mesainin yarıdan fazlası saat 20.00"den sonra çalışılarak yapılan işyerlerinde geçen sigortalılık sürelerine,bu sürelerin her tam yılı için,90 günlük sürenin sigortalılık süresi olarak ekleneceği bildirilmiştir.
Somut olayda, davacının 05.09.1998-30.11.2001 tarihleri arasında ... Gazetesi iş yerinde çalıştığı, davacıya ait şahsi sigorta sicil dosyası içeriğinden anlaşılmaktadır. Davacının dava konusu dönemde davalı işveren ..."a ait 1000141 sigorta nolu matbaa işyerindeki çalışmaları sırasında, yüksek gürültü ve rahatsızlık verici sese maruz kaldığı ve tabii ışığın hiç olmadığı ve münhasıran suni ışık altında çalışmaktan dolayı uğradığı fiziksel zararın işçi sağlığına zararlı, öngörülen ve kabul edilebilir sınırların üzerinde olduğuna, ilişkin dosya içerisinde bulgu yoktur.
Hal böyle olunca matbaada geçen çalışmalar için davacının Ek5/II maddesinin alt bentlerinin öngördüğü koşullar ile çalışıp çalışmadığı, çalıştığı bölümlerde rahatsızlık verici etkilere maruz kalınıp kalınmadığı, maruz kalınıyorsa bunların işçi sağlığı açısından tehlike oluşturacak değerde, öngörülen ve kabul edilebilir sınırların üzerinde olup olmadığının mahallinde ölçümleme yapılarak belirlenmesi gerektiği açıktır. Bu hususun belirlenmesi için mahallinde kesif yapılarak, doktor, kimyager ve hukukçu bilirkişilerden oluşan heyetten rapor alınmalıdır. Mahallen yapılan bu belirleme sırasında yüksek gürültü ve ses ile suni
ışığın çalışanları nasıl etkilediği belirlenmeli ve giderek sigortalının varsa insan sağlığına zararlı ve kabul edilebilir sınırların üzerindeki yüksek sesle ve tabii ışık olmaksızın suni ışık altında maruz kaldığı çalışma dönemi hiçbir kuşku ve duraksamaya yol açmayacak biçimde belirlenmeli, gazete de muhabirlik, köşe yazarlığı ya da gazetenin düzenlenmesi işinde çalıştığının kabulü halinde ise davacının basın kartı olup olmadığı araştırılmalı, çalıştığı gazete ile ilgili olarak yazdığı gazete nüshaları getirtilmeli, Başbakanlık Basın Yayın Enfarmasyon Genel Müdürlüğünden davacının uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı 5953 sayılı Yasa kapsamına giren işyerleri sorulmalı yani belirtilen işlerin 5953 sayılı Kanunun 1. maddesinde öngörülen "fikir ve Sanat" işi sayılıp yayılmayacağı araştırılmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın davalı işyerinde geçen çalışmalarının Ek 5/1-I.maddesi kapsamında geçip geçmediği bu işyerlerinde Ek/1-II.maddesinin alt bentlerinin öngördüğü koşulların oluşup oluşmadığı yöntemince araştırılmadan soyut ifadelere dayalı olarak oluşturulan yetersiz bilirkişi raporunun karara esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde davalı işverene iadesine 03.05.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.