MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın esastan reddine yönelik verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat ..."in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -

Davacı vekili, davacı kooperatifin 28.04.2007 tarihli genel kurulunda 9 numaralı gündem maddesi ile karara bağlanan koşul ve yetkinin bilinçli şekilde dışına çıkılarak, davacıya ait iken ve o dönemde idare binası olarak kullanılan, C-28 Blok no"lu binanın tamamının o dönemdeki yönetim ve denetim kurulu üyelerinin toplam 19 kişi olarak kendi adlarına kurup yönettikleri davalı kooperatife bedelsiz şekilde devredilmesi halinin tahsis amacına ve sebebine açıkça aykırı olduğunu ileri sürerek, bahsi geçen taşınmazın yolsuz şekilde oluşturulan tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacı kooperatifin işbu davayı açmak için 2-5 yıllık ve 1 aylık hak düşürücü süreleri geçirmesinden dolayı zamanaşımı itirazında bulunduklarını, davaya konu blokun ... Gıda Sitesinin idare binası olduğunu, davacı kooperatifin anasözleşmesinde site yönetimi yetkisinin bulunmadığını, davacı kooperatifin 2008 yılı faaliyetlerinin ibra edildiğini, davalının site yönetim yetkisi ve görevini 01.01.2008 tarihli yöneticilik devir sözleşmesi ile üstlendiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, taşınmazın bedelsiz devrine ilişkin kararın, eşitlik ilkesini ve malvarlığının korunması ilkesini ihlal etmesi nedeniyle butlan ile sakat olduğu, butlan iddiasının her zaman ileri sürülebileceği, genel kurulun mal varlığını koruma ilkesini ihlal edecek bir karar almaya yetkili olmadığı , yetkili olmadığı bir hususta yönetim kuruluna da yetki veremeyeceği, kararın bu yönüyle butlan ile sakat olduğu gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiş, davalı vekilinin istinaf başvurusu neticesinde, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesince, davacı kooperatifin 28.04.2007 tarihli genel kurulunda alınan dava konusu taşınmazın davalı kooperatife bedelsiz devrine ilişkin kararın ortaklar arasındaki eşitlik ilkesine aykırı olduğu, bir ortağa sermayenin iadesi niteliği taşıdığı, bu haliyle K.K 91, T.T.K 391 ve 447 maddelerine göre, kooperatifin mal varlığının korunması ilkesine de aykırı olduğu, bu karara dayanılarak gayrimenkulün tapuda yapılan devri işleminin geçersiz ve tescilin yolsuz tescil olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, davacı kooperatifin 28.04.2007 tarihli genel kurulunda alınan 9 numaralı karar uyarınca kurulmuş davalı işletme kooperatifine yine aynı genel kurul kararı gereği yapılan taşınmaz devrinin iptali ile yeniden davacı adına tescili istemine ilişkindir.
Kooperatifler hukukunda, üyelik şartlarını taşıyanların kooperatifçiliğin temel esaslarından biri olan “açık kapı ilkesi” uyarınca kooperatif üyeliğine kabulü zorunlu olup, yönetim kurulunun bu durumda takdir yetkisi yoktur.
Diğer yandan, kooperatiflerde üyelik ilişkisinin kurulması kooperatif yöneticilerinin gerçekleştirdikleri üyelik kaydı ile olabileceği gibi, Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre aidat yatırma, kooperatif bünyesinde çalışma gibi eylemlerle zımnen üyeliğin benimsenmesi yolu ile de üyelik ilişkisinin kurulması mümkündür.
Somut olayda, davacı kooperatifin 28.04.2007 tarihli genel kurulunun 9. gündem maddesi uyarınca kurulan davalı işletme kooperatifine, davacı kooperatifin bahsi geçen genel kurul tarihinde ortağı olan kişilerin, gerek bu genel kurul kararı ile kendilerine verilen “öncelik” dolayısıyla gerekse de yukarıda bahsi geçen açık kapı ilkesi nedeniyle, müracaatları suretiyle ortak olabilecekleri tartışmasız olup, mahkemece davalı işletme kooperatifi tarafından işbu açık kapı ilkesini ve dolayısıyla Kooperatifler Kanunu’nun 23. maddesindeki eşitlik ilkesini bertaraf edecek uygulamalarda bulunulup bulunulmadığının araştırılması ile oluşacak uygun sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme neticesinde verilen ilk derece mahkemesi kararı ile bölge adliye mahkemesinin bu karara karşı istinaf isteminin reddine ilişkin kararı usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi kararı ile bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi kararı usul ve yasaya aykırı görüldüğünden BOZULMASINA, HMK"nun 373/1. maddesi gereğince İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi kararının kalldırılarak, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davalı yararına takdir olunan 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğininde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 27.10.2020 tarihinde kesin olarak oy birliği ile karar verildi.