MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, kesilen emekli aylığının yeniden bağlanmasına, borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, 3201 sayılı Yasaya göre, yurt dışı hizmetlerini borçlanan ve buna bağlı kendisine yaşlılık aylığı bağlanan davacının uzun sayılabilecek bir süre sonra yaşlılık aylığından yararlanma koşullarından biri olan işten ayrılma-yurda kesin dönüş koşulunun bulunmadığının anlaşılması üzerine, Kurumca; yaşlılık aylığının iptaline ilişkin işleminin iptali ile yaşlılık aylığının kesildiği tarihden yeniden bağlanması istemine ilişkindir.
Mahkemece; davacının tahsis talep tarihinde işinden ayrılmadığı gerekçesi ile 506 Sayılı Yasanın 62.maddesine aykırılık nedeni ile istemin reddine karar verilmişse de bu sonuç usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Gerçekten 3201 sayılı Yasa"dan yararlanmak suretiyle 506 sayılı Yasa"da öngörülen yaşlılık sigortası kapsamına girmek isteyen Türk Vatandaşlarının yaşlılık aylığından yararlanma koşulları ile yurt içinde çalışıp 506 sayılı Yasa kapsamında bulunan Türk Vatandaşlarının yaşlılık aylığından yararlanma koşulları zorunlu bir farklılık dışında birbirine koşut hale getirilmiştir. Şöyle ki; 506 sayılı Yasanın 60.maddesinde öngörülen ve yaşlılık aylığından yararlanma koşulları olarak belirlenen; “yaş”, “sigortalılık süresi”, “prim ödeme gün sayısı”, “işten ayrılma” ve “yazılı istekte bulunmak” koşulları 3201 sayılı Yasanın 6.maddesinde de aynen kabul edilmiş, sadece; Türkiye’de çalışanların “işten ayrılma koşulu” burada; “yurt dışındaki ülkeden ayrılıp Türkiye’ye dönüş” biçiminde belirlenmiştir. Şu duruma göre; Sosyal Sigortalar Kurumu; yurt içinde kesin çalışan sigortalılar için; aradığı; işten ayrılma koşulunu yurt dışında çalışanlar içinde yurda dönüş koşulu olarak araması ve işlemleri buna göre yürütüp tamamlaması zorunludur.
3201 sayılı Yasa, 6.madde (B) fıkrası, yurt dışından kesin dönüş yapılmasına ve kendilerine yaşlılık aylığı bağlanmasına karşın, yurt dışında çalışmak isteyenler yönünden Kurumca yapılması gereken işlemleri belirlemiştir. Buna göre;yurt dışından kesin dönüş yapan bir kimsenin yeniden yurt dışında çalışması halinde; çalıştığı süre kadar yaşlılık aylığı kesilecek bu kişinin yurda dönüşünde; isterse çalıştığı süre kadar borçlanmak suretiyle; yaşlılık aylığı oran ve miktarı artırılacak, isterse, eski aylık olduğu gibi ödenmeye devam edecektir. Böylece denilebilir ki, 3201 sayılı Yasa sisteminde yeniden yurt dışı çalışma söz
Konusu olduğunda, yaşlılık sigortasından bağlanan aylıklar ödenmemekte ve sosyal güvenlik askıya alınmaktadır. Bu durumun sonucu olarak, yaşlılık aylığı bağlanması sırasında, yurda kesin dönüş koşulunun gerçekleşmediği anlaşılırsa, yapılacak işlem; veya uygulanacak yaptırım; yaşlılık aylığının bağlanmaması ve kesin dönüş tarihine kadar işlemlerin hukuken askıya alınması, istek olduğunda yatırılan borçlanma bedelini iadesidir.Yaşlılık aylığı bağlanmış olması halinde ise bağlanan aylığın kesilmesi ve ödenen aylıkların geri alınmasıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının 506 sayılı Yasaya tabi 1968-1971 yılları arasındaki 1119 gün hizmeti ile 722 günlük askerlik hizmeti ile birlikte 30.07.1991 tarihinde ödediği 08.12.1982-18.07.1991 tarihleri arasında Fransa da gecen çalışmalarını 3201 sayılı Yasa uyarınca borçlandığı, 31.07.1991 tarihli tahsis talebi üzerine 01.08.1991 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlandığı, Kurumun 06.06.2008 gün ve 413876 sayılı kararı ile davacının 31.12.1991 tarihine kadar yurt dışında çalışıp işten ayrılmadan tahsis talebinde bulunduğu gerekçesi ile yaşlılık aylığının bağlandığı tarihten itibaren iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece,yukarıda açıklanan yasal dayanak ve gerekçelere göre işlem yapılarak sonuca gidilmek yerine, yerinde de olmayan Kurum işlemine değer verilerek davanın reddine karar verilmesinin doğru oladığı ortada olup;davacının yurtdışında çalıştığı ve işsizlik yardımı aldığı süreleri gösterir TR-4 formu kurumdan istenilip yurt dışında ki son çalışması ile varsa işsizlik yardımı aldığı süreleri belirledikten sonra davacının Kurumca da geçerli sayılanborçlanma işlemi geçerli sayılarak yurtdışından kesin dönüş şartının gerçekleştiği tarihi takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığının yeniden bağlanmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Mahkemenin belirtilen bu maddi ve hukuksal olguları dikkate almadan hüküm kurması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının.bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 03.05.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.