MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı gerekçelerle, davanın reddine ilişkin verilen hüküm, davacı vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davacıya ait işyerinin davalı nezdinde sigortalı olduğunu, davacının işyerinde çıkan yangın nedeniyle oluşan hasar bedelinin ödenmesi için davalıya başvurulduğunu, davalının 114.000,00 TL. tazminatı 16.12.2011 tarihinde ödediğini, davacının bu bedeli ihtirazi kayıt koyarak aldığını, davacı zararının toplam 288.737,00 TL. olduğunu, davalının eksik ödeme yaptığını belirterek, belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 150.000,00 TL"nin yangın tarihinden işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, sigorta akdinden doğan ve 2 yıllık sürede açılmayan davanın zamanaşımına uğradığını, ihbar üzerinde açılan hasar dosyasında alınan eksper raporu ve tespit dosyaları ile belirlenen 114.244,45 TL. hasar bedelinin davacıya ödendiğini ve poliçeden doğan sorumluluklarının son bulduğunu, olay tarihinden faiz isteminin yersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; taraflar arasındaki ... Plus Sigorta Poliçesiyle, hasar vukuunda işletmenin defter ve kayıtlarında yer almayan veya defter ve kayıtlarında yeralmakla birlikte fatura, irsaliye, makbuz gibi belgelerle defter kayıtlarının doğruluğunun tevsik edilemediği mallarla ilgili hasar taleplerinin poliçe kapsamı dışında olduğunun düzenlendiği; bu hüküm gereğince, davacının ticari defter ve kayıtlarında yer almayan, faturalanmamış veya irsaliyeye bağlanmamış emtea ile demirbaşlar yönünden davalı sigorta şirketine sorumluluk yüklenemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, işyeri sigorta poliçesi gereği tazminat istemine ilişkindir.
Davalı tarafından ... Plus Poliçesiyle sigortalanan ... istasyonunda çıkan yangın nedeniyle oluşan hasar bedelinin, poliçe kapsamında tazminini isteyen davacı taraf, poliçenin grup sigorta poliçesi olduğu ve birden çok menfaatin sigortalandığını, davacının ticari faaliyetine ilişkin olan ... istasyonundaki emtea ile birlikte davacının zirai faaliyetinde kullandığı emteanın da poliçe kapsamında olduğunu iddia ederek dava açmıştır. Mahkeme tarafından benimsenen, 01.04.2013 tarihli bilirkişi heyeti raporunda ise; yangında hasar gördüğü daha önce yapılan tespitte saptanan zirai gübre, su çekme (pancar) motoru, yeraltı kabloları, hava pompası, inventör makinesi ve beş adet pompanın davacının resmi defter kayıtlarında bulunmadığı, poliçedeki hüküm gereği de defterlerde yer almayan mallar için poliçeyle teminat verilmediği, bu nedenle davalının zarardan sorumlu olmadığı yönünde görüş bildirildiği görülmektedir. Anılan bu rapor, taraflar arasında imzalı bulunan poliçe hükümleri de gözetildiğinde, davacı iddialarını karşılamaktan uzak bir rapordur. Mahkemece, hükme esas almaya yeter derecede inceleme içermeyen rapora göre ve gerekli araştırmalar yapılmadan verilen hüküm ise, eksik inceleme sonucu oluşturulmuş bir hükümdür.
Taraflar arasında imzalı sigorta poliçesi incelendiğinde; emtea için 160.000,00 TL. ve demirbaş için 260.000,00 TL. sigorta teminatı verildiği; poliçe muhteviyatı içinde, "vasıfları poliçeye yazılan ... deposunda bulunan ve bulunabilecek olan yeraltı enerji kabloları üzerine 150.000,00 TL, ... sayaçları üzerine 20.000,00 TL, damlama yeraltı yerüstü boruları üzerine 50.000,00 TL, her çeşit mesleki ile ilgili madeni yağlar üzerine 150.000,00 TL, tarım gübreleri (kimyasal gübreler) üzerine 10.000,00 TL, muhtelif demirbaş üzerine 10.000,00 TL, güç kaynağı (rüzgar enerjisi) üzerine 30.000,00 TL. teminat verildiği" ibaresinin yer aldığı görülmektedir. Poliçedeki düzenlemeyle, davacının zirai faaliyetlerine ilişkin olduğunu iddia ettiği yeraltı enerji kabloları, damlama yeraltı ve üstü sulama boruları, tarım gübreleri (kimyasal gübre) ve güç kaynağı (inventör) için açıkça teminat verildiği sabittir.
Davacıya ait ... istasyonunda, yangın olayından sonra kolluk güçleri tarafından düzenlenen olay yeri inceleme
raporunda; motor yağları, sulama hortumları, pancar motoru, jeneratör, gübre, kükürt, oto lastikleri yanan mallar olarak tespit edildiği gibi; davalı tarafından yaptırılan delil tespiti dosyasında da, yanan zirai gübreler ile ilgili tespitin yapıldığı görülmektedir. Davadan önce, davalı sigortacı tarafından alınan eksper raporuyla, demirbaş ve emteaya ilişkin hasar bedelinin tespit edildiği ve bu rapor ile, davacıya ait invertör (güç kaynağı) için de değer tespiti yapıldığı halde, buna ilişkin bedelin davalı tarafından ödenmediği; emtea bedeli olarak sadece yanan madeni yağlar için hesaplanan bedellerin ödendiği, başkaca emtea bedeli ödenmediği dosya kapsamı ile sabittir.
Gerek dosya kapsamında bulunan tespit dosyaları ile eksper raporu, gerekse davacı tarafın zirai faaliyete ilişkin emtea için poliçeyle teminat verildiği halde bu hasar yönünden ödeme yapılmadığı iddiası birlikte değerlendirilerek; olay anında olay yerinde bulunan ve zirai faaliyette kullanılabilecek mahiyette olan demirbaş ve emtea bedelinin, davacının mesleki faaliyeti olan ... ticareti faaliyetinden ayrı olarak tespitinin gerekir. Zira, poliçede tek tek sayılmak suretiyle, davacıya ait ... istasyonunda bulunduğu ve bulunabileceği kabul edilip teminat verilen, zirai faaliyete ilişkin emtea ve demirbaşın, davacının ...a ilişkin ticari faaliyetlerinin kayıt altına alındığı ticari defter ve kayıtlarında bulunmasını beklemek olanaklı değildir.
Bu durumda mahkemece; öncelikle, davacının ... satımına ilişkin ticari faaliyeti dışında, şahsi olarak yürüttüğü zirai faaliyetinin bulunup bulunmadığı hususunun, ilgili Tarım Müdürlüğü ve Çiftçi Kayıt Sistemi üzerinden, ayrıca kolluk marifetiyle araştırmasının yapılması suretiyle, yangında hasar gördüğü iddia olunan, zirai faaliyette kullanılabilecek emteanın, olay yerinde ticari amaçla mı (satışını yapmak için) yoksa davacının şahsi zirai faaliyeti için mi bulunduğunun saptanması; davacının şahsi olarak yürüttüğü zirai faaliyeti bulunduğunun saptanması halinde, olay yerinde bulunduğu tutulan tutanaklar ve tespit dosyaları ile saptanan zirai faaliyete ilişkin emtea ve demirbaşın, davacının şahsi zirai faaliyetine ilişkin olduğu ve bunların ... ticaretine ilişkin ticari defterlerinde yer alamayacağı; ancak bunlar için de poliçe ile teminat verildiği gözetilmek suretiyle, anılan bu değerler için zarar hesabı yapılması konusunda uzman bilirkişi heyetinden
ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınması suretiyle, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken; eksik incelemeyle ve elverişsiz bilirkişi raporuna göre, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 19.6.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.