
Esas No: 2015/23827
Karar No: 2017/6180
Karar Tarihi: 28.09.2017
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2015/23827 Esas 2017/6180 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin Kurum işleminin iptali, aylıkların yasal faizi ile birlikte tahsili ve borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin Kurum işleminin iptali, aylıkların yasal faizi ile birlikte tahsili ve borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin olan davada; mahkemece, bilirkişi raporu doğrultusunda Kurumca iptal edilen 18.08.1979-12.04.1995 tarihleri arası isteğe bağlı sigortalı sayılması gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme, hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Yurtdışında çalışan birisinin Türkiye’de isteğe bağlı sigortalı olması mümkün ise de; bir kişinin yurtdışında ve Türkiye’de zorunlu sigortalı olarak aynı dönemde fiilen sigortalılığa esas faaliyette bulunması ve bu kapsamda sigortalı olması mümkün değildir. Türk sosyal güvenlik sistemi, çifte sigortalılığa kural olarak cevaz vermediği gibi, her somut olayın özelliğine göre bu yöndeki uyuşmazlıklarda; birbirleriyle çakışan sigortalılıkların, gerçek ve fiili sigortalılık olup-olmadığı üzerinde durulmalıdır. Açıklanan sebeplerle, davacının, yurtdışında zorunlu sigortalı olduğu dönemlerde Türkiye’deki zorunlu ... sigortalılığına hukuki geçerlilik tanınamaz.
Yurtdışı borçlanma yapılmaksızın ve 05.09.1969-1970/2 dönemi arası yurtiçi 4/1-a kapsamında 72 gün ve 1479 sayılı Yasa kapsamında (04.05.1975-24.08.1981) ve (01.03.1983-30.10.1992) tarihleri arası sigortalılık süreleri olmak üzere 01.02.2005 tarihinden itibaren aylık bağlanan davacının ...’da 18.09.1979-12.04.1995 tarihleri arası çalışması olması sebebiyle 1479 sayılı Yasa kapsamında 04.05.1975-01.07.1979 tarihleri arası 4 yıl 3 ay 17 gün sigortalılığı kabul edilerek diğer çakışan sürelerin ve bağlanan yaşlılık aylığının iptal edilerek yersiz ödenen aylıklar toplamı olan 85.709,29 TL borç bildirimi yapıldığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davacıya ait ... belgesine göre 18.08.1979-07.04.1995 tarihleri arası zorunlu prime tabi ...’da çalışması bulunan davacının, 04.05.1975-24.08.1981 tarihleri arası 1479 sayılı Yasa kapsamında zorunlu ... sigortalısı ise yurtdışı çalışmaları ile çakışan dönemin geçerli olmayacağı, yurtdışı çalışmaları ile çakışan iptale konu 01.03.1983-30.10.1992 tarihleri arası dönem isteğe bağlı sigortalı ise Kurum işleminin hatalı olduğu açıktır. Bu bağlamda davacının 01.03.1983-30.10.1992 tarihleri arası sigortalılığının isteğe bağlı sigortalılık olup olmadığı araştırılarak şayet isteğe bağlı ise Kurum işlemi hatalı olup bu dönem yönünden ... sigortalılığına geçerlilik tanınmalı, şayet 01.03.1983-30.10.1992 tarihleri arası dönem zorunlu ... sigortalısı ise 12.07.1982-15.12.1994 tarihleri arası prim ödemelerinden çakışma sonrası Kurumca kabul edilen zorunlu sigortalılık süresine karşılık gelen prim ödemeleri dışlanarak bakiye prim ödemelerinin ödeme tarihinden ileriye dönük isteğe bağlı sigortalılık kabul edilerek tahsis koşulları irdelenerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik araştırma, inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı gerekçelerle karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28.09.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.