17. Hukuk Dairesi 2015/133 E. , 2017/6893 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacı vekili ve davalı ... Tic. A.Ş. vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın, davacının idaresindeki motorsiklete çarpmasıyla oluşan kazada, davacının ağır biçimde yaralandığını, sol bacağında dolaşımın durması nedeniyle bacağının kesilme ihtimali bulunduğunu, bakıma muhtaç hale gelen davacının kaza nedeniyle malul kaldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve davalı sigortacı sadece maddi tazminattan sorumlu olmak kaydıyla, 8.000,00 TL. maddi tazminat ile 40.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 12.06.2014 tarihli ıslah dilekçesiyle, maddi tazminat taleplerini 96.707,62 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... Tic. A.Ş. vekili, davalıya ait aracın 16.03.2005 tarihli çerçeve sözleşme kapsamında, dava dışı ... Paz. Ltd. Şti"ye uzun süreli kiralanıp teslim edildiğini, davalının işleten sıfatı bulunmadığından davalıya husumet yöneltilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... şirketi vekili, poliçe limitiyle sınırlı olarak ve sigortalının kusuru oranında zarardan sorumlu olduklarını, davacının zararı ve kusuru ispat etmesi gerektiğini, kaza tarihinden faiz isteminin yersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ..., davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile 96.707,62 TL. maddi tazminatın, davalı sigortacı yönünden dava tarihinden, diğer davalılar yönünden kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte müteselsilen tahsiline; 2.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte sigorta şirketi dışındaki davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı ... Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı vekili, dava konusu kaza sonucu davacının yaralanmasından duyulan üzüntü nedeniyle, 40.000,00 TL. manevi tazminat isteminde bulunmuş; mahkemece, talebin kısmen kabulüne karar verilerek hükümde belirtilen miktarda manevi tazminata karar verilmiştir.
6098 sayılı TBK"nun 56. maddesi (818 sayılı BK"nun 47. md.) hükmüne göre, hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
O halde mahkemece, meydana gelen trafik kazası sonucu, davacının cismani zarara uğraması nedeniyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla; tarafların sosyal ve ekonomik durumları, davacının kaza sonucu %28,2 oranında kalıcı maluliyete uğrayacak biçimde yaralanmış olması nedeniyle zararın ağırlığı, davacının kazada hiçbir kusurunun bulunmadığı gözönünde tutularak, olay tarihindeki paranın
alım gücüne uygun düşen, davacı için hak ve nesafet kuralları çerçevesinde daha yüksek manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan, düşük miktarda manevi tazminata hükmedilmesi uygun görülmemiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı KTK"nun "işleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu" başlığını taşıyan 85. maddesi uyarınca; bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Aynı yasanın 3. maddesi gereğince işleten; araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
Somut olayda, trafik kazasına karışan... plakalı araç, davalı ... Tic. A.Ş. adına kayıtlı ise de, davalı ile dava dışı ... Pazarlama A.Ş. arasında 16.03.2005 tarihinde imzalanan motorlu kara nakil araçları kiralama çerçeve sözleşmesi hükümleri gereği, aracın 21.05.2008- 21.05.2011 tarihleri için (36 aylığına) kiralanıp teslim edildiği, dava dışı kiracı ... Paz. A.Ş"nin çalışanı tarafından kazanın yapıldığı görülmektedir. Bu durumda, uzun süreli kiralama yoluyla aracı işletenin dava dışı ... Pazarlama şirketi olduğu sabit olduğundan, araç maliki olan davalı ...Ş. hakkında açılan davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirmeyle, bu davalı bakımından da yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
3-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre; davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin ve (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; (3) nolu bentte
açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. vekilinin, sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya ve davalı ... Tic. A.Ş."ne geri verilmesine 19/06/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.