Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
...

Dava, prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına davanın kabulüne karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı ... vekili tarafından, duruşmalı temyiz edilmesi, davalı İl Özel İdaresi vekilinin temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı davalı Kurum bünyesinde çalışarak emekli olan davacının 02.02.2001 tarihinde kadrolu işçi statüsüne geçirildiği sırada yapılan intibakın yanlış olduğunun ve davacının fark alacaklarının tespiti için Amasya İş Mahkemesi 2014/567 E. sayılı dosya ile açılan davada davacının 8. Derece 21. Kademede olduğun tespit edilerek toplam 5.890,25 TL brüt alacağın davalı Kurum’dan alınarak davacıya verilmesine karar verildiği, kararın kesinleştiği; iddia ve davacının Amasya İl Özel İdaresi’ne bağlı çalışmaları sırasında bildirilen (bildirilmesi gereken) prime esas kazancının tespitine karar verilmesi talep ve dava edilmektedir.
II-CEVAP
Davalı Amasya İl Özel İdaresi vekili özetle; hakdüşürücü süre ve zamanaşımı hususlarının nazara alınmasını talep ettikleri, talep konusu intibakın 2013 yılında geçmiş yılları da kapsayacak şekilde T.İ.S. ile tanındığı, emekli olarak yaşlılık aylığı almaya başlayan davacının açmış olduğu davalar sırasında da fiilen çalışmadığı; davacının fark alacağının brüt üzerinden takip dosyasına ödendiği ve dosyanın infaz edildiği, davada hukuki yarar bulunmadığı; davacı yararına hükmedilen alacağın brüt olarak belirlendiği ve davalı Kurum’un da zorunlu yasal kesintilerle birlikte davacıya ödeme yaptığı, sigorta primi ödeme sözkonusu olsa bile ödeme külfetinin davacıya geçtiği; savunulmakta ve davanın reddine karar verilmesi talep edilmektedir.
Davalı SGK vekili özetle; zamanaşımı itirazımız bulunduğunu, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, re"sen araştırma yapılması gerektiğini, davalı işveren tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur. 506 sayılı Kanunun 78. maddesinde prime esas günlük kazançların alt ve üst sınırlarının ne olacağı gösterildiğini, Kurumumuz fer’i müdahil konumunda bulunduğundan ve dava açılmasına sebebiyet vermediğinden yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini, müvekkil Kurumun yapacağı herhangi bir işlem bulunmadığından yersiz ve mesnetsiz açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın kabulü ile, davacının ... sicil numaralı davalı işveren Amasya Özel İdaresi"nce sosyal güvenlik kurumuna bildirilen 2009/Haziran dönemine ait prime esas kazancına 1.547,05 TL ilave edilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Taraf vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile; Amasya İş Mahkemesinin yukarıdaki tarih ve Esas, Karar sayılı kararının kaldırılmasına, davanın kabulü ile, Davacının ... sicil numaralı davalı işveren Amasya Özel İdaresi"nce sosyal güvenlik kurumuna bildirilen 2009/Haziran dönemine ait prime esas kazancına 1.547,05 TL ilave edilmesi gerektiğinin tespitine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili kuruma başvuru yapılmadığı, davanın yöntemince kanıtlanmadığını, hak düşürücü sürenin söz konusu olduğunu, yazılı belgelerle ıspatlanması gerektiğini, kurumun taraf sıfatına haiz olmadığını, hiçbir kusuru olmayan kurum aleyhine vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmemesi gerektiğini beyanla kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
Davalı İl Özel İdaresi dava açılmadan önce kuruma müracaat edilmediğini, ve bu dava şartının yerine getirilmediğini, prime esas kazancın brüt olarak belirlendiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunda işçilik alacaklarından yasal kesintilerin yapılmadığını, bununla ilgili kararda bir açıklamaya yer verilmediğini belirterek kararın bozulmasını talep etti.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir.
10/09/2014 tarih ve 6552 sayılı Kanun"un 64. maddesi ile eklenen 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 7/3. maddesi ile "31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi zorunludur. Diğer kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak kaydıyla yapılan müracaata altmış gün içinde Kurumca cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır. Kuruma karşı dava açılabilmesi için taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması şarttır. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz" hükmü getirilmiştir.
5521 sayılı Kanuna yapılan değişiklik ile dava açmadan önce Kuruma müracaat zorunluluğu, iş yargısında uyuşmazlıkların azaltılması, sigortalı ile Kurum arasında uyuşmazlık çıkmadan dava açılmasının önlenmesidir. Getirilen düzenleme ile sigortalı önce Kuruma müracaat edecek, Kurum isteme olumsuz cevap verirse veya belli bir süre sessiz kalırsa öyle dava açılabilecektir. Bu düzenleme 2577 İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesine benzer bir düzenlemedir.
İş Mahkemeleri Kanunu"nun 7. maddesine getirilen düzenleme ile dava açılabilmesi için önce sigortalı ile Sosyal Güvenlik Kurumu arasında uyuşmazlık bulunması şartı aranmıştır. Bu uyuşmazlık ise Kurumun istemi reddetmesi veya reddetmiş sayılması ile oluşur. Bunun için de Kuruma müracaat zorunludur. Sigortalının henüz Kurumca reddedilmiş bir talebi yokken, Kurumun talebini reddetme ihtimaline binaen dava açılmasında hukuki yarar yoktur. Bu haliyle önce Kuruma müracaat zorunluluğu, HMK’nun m. 114/1-h bendinde düzenlenen hukuki yarar bendine girmektedir.
Davanın, yasanın yürürlüğünden sonra açıldığı anlaşıldığından, iş bu davada belirtilen açıklamalar ışığında, Mahkemece davacıya verilecek mehille kuruma başvuru sağlanmalı ve varılacak sonuca göre değerlendirme yapılmalıdır.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin verilen istinaf başvurusunun kabulüne dair hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının, HMK"nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Amasya İl Özel İdaresi Genel Sekreterliğine iadesine dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 16/03/2021 gününde karar verildi.