MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, muris ...’ın mirasçılarının davaya katılımları sağlanarak taraf teşkilinin sağlanması, ... ile taşınmazın bulunduğu ... İlçesi Belediye Başkanlığının davaya dahil edilmesi, TMK 713/4. maddesi uyarınca ilan yaptırılması, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının bulundukları yerden getirtilmesi, mahallinde yöntemince belirlenmiş mahalli bilirkişi ve taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu, jeolog bilirkişisi ve harita ve fotogrametri uzmanının katılımı ile yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıklarından, taşınmazın geçmişte kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, Hazinenin tescil talebi hakkında olumlu ya da olumsuz hüküm kurulması ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 11.04.2013 tarihli fen bilirkişisi raporunda (A) harfi ile gösterilen 4.977,21 metrekare, (B) harfi ile gösterilen 278,23 metrekare ve (C) harfi ile gösterilen 1.321,85 metrekare bölümlerin aynı ada son parsel numarası verilerek davacılar ... mirasçılarının belirtilen miras payları oranında; aynı tarihli raporda (D) harfi ile gösterilen 3.980,34 metrekare bölümün aynı ada son parsel numarası verilerek muris ... mirasçıları adına Oltu Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/166 Esas, 2013/173 Karar sayılı veraset ilamındaki payları oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili, davacı ve bir kısım asli müdahil vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümlerinde, davacılar yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının oluştuğu kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan değerlendirme hatalı olduğu gibi, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama da hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozmada işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozmaya uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur. Mahkemece hükmüne uyulan 16.02.2015 tarihli bozma ilamında, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait dava konusu taşınmazların bulunduğu yere ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları istenilerek dosya arasına konulması, bundan sonra, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeolog bilirkişi ile jeodezi veya fotogrametri mühendisinin katılımıyla yapılacak keşifte, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine stereoskop aletiyle inceleme yaptırılması, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin, dere yatağında kalıp kalmadığının belirlenmeye çalışılması, ziraatçi bilirkişi kurulu ve jeolog bilirkişi vasıtasıyla, taşınmazların dere yatağı olup olmadığının, taşkın alanı olarak belirtilen yerin daimi olarak derenin etkisinde mi yoksa derenin suyunun çoğaldığı zaman arızi olarak derenin taştığı bir yer mi olduğunun belirlenmesi gereğine değinildiği ve Mahkemece de bozma ilamına uyulduğu halde, keşif yapılmaksızın hava fotoğraflarının dosya üzerinden incelenmesi suretiyle karar verilmiş, ayrıca bozma öncesinde alınan ziraat bilirkişisi raporunda (A), (D) ile gösterilen bölümlerin tarım arazisi, (B) ve (C) ile gösterilen bölümlerin ise tarım yapılmayan dere yatağı vasfında olduğu belirtildiği halde, bozma sonrası alınan harita mühendisi jeodezi bilirkişisinin raporunda (A), (B), (C) ve (D) ile gösterilen bölümlerin imar ihyasının devam ettiği ve henüz tamamlanmadığı belirtilerek raporlar arasında çelişki oluşturulmasına rağmen, raporlar arasındaki söz konusu çelişki de giderilmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma, inceleme ve uygulama ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; sağlıklı sonuca varılabilmesi için Mahkemece, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, jeoloji mühendisi ve üç ziraat mühendisinden oluşacak bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte, jeodezi ve fotogrametri mühendisine, dosya arasında bulunan stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin ve dere yatağında kalıp kalmadığının belirlenmesine çalışılmalı, taşınmazların kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması istenilmeli; ziraatçi bilirkişi kurulu ve jeolog bilirkişi vasıtasıyla, taşınmazların dere yatağı olup olmadığı, taşkın alanı olarak belirtilen yerin daimi olarak derenin etkisinde mi yoksa derenin suyunun çoğaldığı zaman arızi olarak derenin taştığı bir yer mi olduğu, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığı ve zilyetliğin hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü hususları tespit edilmeli, ayrıca taşınmazlar üzerinde bulunan ağaçların yaşları ile kendiliğinden yetişen ağaç türünde mi olduğu saptanmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; mahkeme hakiminin, taşınmazların konumuna, niteliğine ve çevre parsellerle karşılaştırılmalı olarak fiziksel özelliklerine ilişkin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek, taşınmazların özel mülkiyete konu olabilecek yerlerden olduğunun, ancak davacı yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının oluşmadığının belirlenmesi halinde, Hazinenin tescil talebi hakkında olumlu ya da olumsuz hüküm kurulması gerektiği de gözetilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik araştırma incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı ... ve müşterekleri vekili ile davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacı ve müdahillere iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.