9. Hukuk Dairesi 2014/15202 E. , 2015/12252 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, şua izin ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı bakanlığa ait hastanede alt işveren işçisi olarak çalışırken haksız şekilde işten çıkarıldığını iddia ederek, kıdem-ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, şua izin ücreti ve genel tatil ücretinin ödetilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, kesin süre içinde bilirkişi ücretinin yatırılmaması sebebiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Somut olayda dava, 09.05.2012 günü 6100 sayılı HMK’nın yürürlüğe girmesinden sonra açılmıştır.
Mahkemece, 12.12.2013 tarihli celsedeki ara kararında, “davacıya 300 TL bilirkişi ücretini yatırması için 2 hafta kesin süre verilmesine, aksi halde bu hakkından vazgeçmiş sayılacağına” karar verilmiştir.
Davacı vekili, 03.03.2014 günü delil avansını yatırmış, duruşmada ekonomik durumu sebebiyle gecikme olduğunu, işi esasına geçilerek dosyanın bilirkişiye tevdi edilmesini istemiştir.
Mahkemece, davacının kesin süre içinde masrafı yatırmadığı, hesaplama yapmanın hâkimin işi olmadığı ve re’sen hesaplama yapılamayacağından davanın reddine karar verilmiştir.
Gider avansı, taraf sayısının 5 katı tutarında tebligat ücreti ile diğer işlemler için alınan maktu avansı içerir. Davacı, dava açarken gider avansı tutarını peşin olarak yatırmak zorundadır. Gider avansının tahsili ve iadesine ilişkin Hukuk Mahkemeleri Yönetmeliği, Gider Avansı Tarifesi ve HMK.120’de düzenlenmiştir. Gider avansının yatırılması dava şartı olduğundan, bu avansın yatırılmaması durumunda, mahkemece, dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmelidir. Gider avansının fazlası, hüküm kesinleştiğinde davacıya iade edilmelidir.
Delil avansı, gider avansından farklıdır. Delil avansı, HMK.324’de düzenlenmiş olup, tarafların, başka yerlerden getirtilmesini istedikleri delillerle ilgili masraflar, bilirkişi ve keşif giderleri, tanık giderleri delil avansının kapsamı içindedir. Delil avansının verilen kesin süre içinde yatırılmaması durumunda, ilgili taraf, söz konusu delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılır. Ancak re’sen araştırma ilkesinin geçerli olduğu davalarda veya mahkemece re’sen hesap raporu alınmasına, bilirkişi incelemesine karar verilmesi gibi durumlarda, taraflar söz konusu delil avansını yatırmasalar bile, mahkeme, HMK.325 uyarınca ilgili masrafın ileride haksız çıkan taraftan alınmak üzere Hazineden ödenmesine karar vererek yargılama devam etmelidir ( Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 20.03.2012 tarih, 5976/9194 E.K.).
Bilirkişi masrafı, gider avansı olmayıp delil avansıdır ve delil avansının karşılanması dava şartı değildir. Mahkeme, bilirkişiye başvurmadan da dava konusu alacakları hesaplama imkânına sahiptir. Üstelik somut olayda delil avansı süresinden sonra da olsa celse arasında yatırılmakla kesin süreden beklenen amaç gerçekleşmiş, bilirkişi incelemesine mahkemece re’sen başvurulmuştur.
Mahkemece, işin esasına geçilip yargılamaya devamla hüküm kurulması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 30.03.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.