10. Hukuk Dairesi 2017/794 E. , 2017/6116 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesi
... tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda, İlk Derece Mahkemesince, ilamda yazılı nedenlerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı taraflar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk dairesince verilen kararın, taraflar avukatlarınca tarafından temyiz edilmesi ve davalı ... ... Bertaraf ve Geri Kazanım San. ve Tic. Ltd. Şti. avukatı tarafından da duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 26.09.2017 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davalı adına Av. ... ile davacı Kurum adına ... geldiler. Diğer davalı adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, 19.03.2013 günlü iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan 355.917,50 TL’lik ilk peşin değerli gelir ile yapılan cenaze giderinden oluşan kurum zararının davalı işveren ... ... Bertaraf ve Geri Kazanım San. ve Tic. Ltd. Şti. ile üçüncü kişi davalı ... Makina San. ve Tic. A.Ş.’den 5510 sayılı Yasanın 21/1-4 maddeleri uyarınca ... tahsili istemine ilişkindir.
II-CEVAP
Davalı ... ... Bertaraf ve Geri Kazanım San. ve Tic. Ltd. Şti.; kazaya konu olan ve diğer davalı firma tarafından üretimi yapılan vidanjördeki üretim hatasından iş kazasının kaynaklandığını, kusurlarının bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Makina San. ve Tic. A.Ş.; kazaya konu vidanjörde üretimden kaynaklanan bir hata bulunmadığını, aracı kullanan sigortalının ve işvereninin asli kusurlu olup kendi sorumluluklarının bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, alınan kusur raporuyla davalı işveren şirketi %80, davalı üçüncü kişi konumundaki firmayı %20 olmak üzere toplamda %100 kusurlu saymak ve usulünce alınmış gerçek zarar hesabını gözetmek suretiyle davanın kabulüne karar vermiştir.
Davacı Kurum vekilince süresinde verilen istinaf yolu dilekçesiyle; 5510 sayılı Yasanın 21/1-4 madde hükmüne uygun karar verilmediğini beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak istemleri gibi karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... ... Bertaraf ve Geri Kazanım San. ve Tic. Ltd. Şti. süresinde verilen İstinaf yolu dilekçesiyle; kusura ve karara itirazla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak istemin reddini talep etmiştir.
Davalı ... Makina San. ve Tic. A.Ş. vekilince süresinde verilen İstinaf yolu dilekçesiyle; öncelikle hükümde iç rücu hakkının saklı tutulmadığını, keza, kazaya konu vidanjörde üretimden kaynaklanan bir hata bulunmadığını, aracı kullanan sigortalının ve işvereninin asli kusurlu olup kendi sorumluluklarının bulunmadığını beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak istemin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi 28.11.2016 gün ve 2016/46-46 sayılı ilamı ile; 5510 sayılı Yasanın 21/1-4 madde hükmüne uygun şekilde karar verilmemesi nedeniyle istinaf başvurularının kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak anılan madde hükmüne uygun şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Tüm taraf vekilleri, aynı istinaf gerekçeleriyle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Mahkemenin, kusura ilişkin kabulü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Hükme esas alınan 31.08.2015 günlü asıl ve 22.02.2016 günlü ek bilirkişi raporuyla; davalı işveren ... ... Bertaraf ve Geri Kazanım San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ait işyerinde vidanjör şoförü olarak çalışan sigortalının, olay günü diğer davalı ... Makina San.ve Tic. A.Ş. tarafından üretimi yapılarak teslim edilmiş olan vidanjörle ... boşaltım işlemi yaptığı sırada, vidanjörün boşaltım kapağının bağlantı kilitlerinin, tank içerisinde oluşan basıncın etkisiyle kırılıp serbest
alması sonucu sigortalının başına çarpması şeklinde oluşan iş kazasında; davalı işveren ... ... Bertaraf ve Geri Kazanım San. ve Tic. Ltd. Şti., davalı üretici firma tarafından üretimi yapılıp teslim edilen vidanjörün sözleşmeye ve kullanıma uygunluğunu kontrolle denetlemeden almış olması ve sair nedenlerle %80 kusurlu bulunurken; diğer davalı ... Makina San. ve Tic. A.Ş. ise, sözleşme gereği vidanjör üzerine 2 adet 0.5 bar’lık emniyet valfi tesis edilmesi gerekirken 1 adet emniyet valfi tesis edilmesi nedeniyle %20 kusurlu bulunmuştur.
Davalılar arasında yapılmış 09.10.2012 günlü “Vidanjör Ekipmanı” sözleşmesine göre; davalı üretici ... Firması sözleşme ekinde bulunan teknik özelliklere uygun şekilde vidanjörü teslim edecek olup, sözleşme ekinde yer alan teknik özellikler şartnamesinde ise; vidanjör tankının su haznesinin üzerine 0.5 bar pozitif basınca ayarlanmış 2 adet 2” çapında pozitif basınç emniyet valfinin yapılması öngörülmüştür.
Davalı ... Firması tarafından hazırlanmış “Vidanjör aracı kullanma ek kitabına” göre; “söz konusu vidanjör aracı eğitimli operatörlerce kullanılacak, tank silindirik olup 0.5 bar basıca dayanıklıdır ve boşaltım süresince panodan basınç takip edilerek tank içi basınç 0,5 barı geçmesi halinde pompa durdurulacaktır”
... 6. Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/325 Esas ve 2014/397 Karar sayılı ... ile kesinleşen ceza dosyasında alınan 3 adet kusur raporuyla; davalı üretici ... Makina San. ve Tic. A.Ş.’nin yetkilisi ... “vidanjörün emniyet valfinin ayarının yükseğe ayarlanması (0,5 bar’a ayarlanması gerekirken 2 bar’a ayarlanması), vidanjör kapağının düşük evsaflı malzeme kullanılarak yapılmış olması” nedenlerine dayalı olarak asli kusurlu bulunurken; davalı işveren ... ... Bertaraf ve Geri Kazanım San. ve Tic. Ltd. Şti. yetkilisi ... ise “Teknik sözleşme uygun şekilde muayene ve kontrol etmeden vidanjörü teslim alma” nedenlerine dayalı olarak tali kusurla mahkum olmuşlardır.
Kusur raporlarının, 506 sayılı Yasa, 4857 sayılı Yasa"nın 77. ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü"nün 2 vd maddelerine uygun olarak düzenlenmesi gerekir. 4857 sayılı Yasa"nın 77. maddesi; “İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar...” düzenlemesini içermektedir. Anılan düzenleme, işçiyi gözetim ödevi ve insan yaşamının üstün değer olarak korunması gereğinden hareketle; salt mevzuatta öngörülen önlemlerle yetinilmeyip, bilimsel ve teknolojik gelişimin ulaştığı aşama uyannca alınması gereken önlemlerin de işveren tarafından alınmasını zorunlu kılmaktadır. İş kazasının oluşumuna etken kusur oranlarının saptanmasına yönelik incelemede; İhlal edilen mevzuat hükümleri, zararlı sonuçların önlenmesi için koşulların taraflara yüklediği özen ve dikkat yükümüne aykırı davranışın doğurduğu sonuçlar ayrıntılı olarak irdelenip, kusur aidiyet ve oranları gerekçeleriyle ortaya konulmalıdır.
Somut olayda; hükme esas kusur raporuyla, kesinleşen ceza dosyasında alınmış üç adet kusur raporları arasındaki çelişkiler giderilmeden hüküm kurulması isabetsizdir.
Şu halde yapılması gereken iş; yukarıdaki maddi ve hukuki olgular çerçevesinde; olayla ilgili ceza yargılamasına esas kesinleşen ceza dava dosyası ile, varsa sigortalı tarafından açılan tazminat dosyası içeriği, taraflar arasında aktedilmiş 09.10.2012 günlü sözleşme ve eki teknik şartnameler ve tüm dosya kapsamı birlikte yeniden gözetilerek çelişkileri de giderecek şekilde olayın gerçekleştiği iş kolunda konusunda uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden oluşa uygun yeni bir kusur raporu alınarak elde edilecek sonucu göre karar vermek gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, hükmü temyiz eden taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi ....Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, davacı avukatı yararına takdir edilen 1.480,00 TL duruşma avukatlık parasının davalılara yükletilmesine, davalı ... ... Bertaraf ve Geri Kazanım San. ve Tic. Ltd. Şti. avukatı yararına takdir edilen 1.480,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine,
dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 26.09.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.