Mahkemesi : Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi

5510 sayılı Yasa"nın 81. maddesinin (ı) bendinde yeralan 5 puanlık prim indiriminden yararlanılması gerektiğinin tespiti ve ödenen primlerin yasal faiziyle birlikte iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ... 6. İş Mahkemesince ilâmda yazılı nedenlerle davanın reddine dair verilen karara karşı taraf Avukatlarınca istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın taraf avukatlarınca temyiz edilmesi ve davacı avukatı tarafından da duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 26.09.2017 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü davacı adına Av. ... ile davalı Kurum adına Av. ... ile Maliye Hazinesi adına Av. ... geldiler. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davacı, 5510 sayılı Yasanın 81.maddesinin (ı) bendinde yer alan beş puanlık prim indiriminden yararlandırılması gerektiğinin tespiti ile ödediği primlerin yasal faiziyle birlikte istirdatını istemiştir.
II-CEVAP
Davalı ..., 5510 sayılı Yasa 81/ı maddesinde öngörülen teşvik uygulama şartlarının mevcut olmadığını, husumet de düşmeyeceğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Hazinesi, husumet itirazında bulunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, 5510 sayılı Yasanın 81/ı maddesinden kaynaklanan uyuşmazlıkta, Sosyal Güvenlik Kurumuna husumet düşmeyeceğinden bahisle davalı ... yönünden istemin husumet nedeniyle reddine karar verirken; davalı ... Hazinesi yönünden ise, 5510 sayılı Yasanın 81/ı maddesinde öngörülen teşvik uygulama şartlarının mevcut olmadığından bahisle esastan yapılan yargılama ve değerlendirme ile istemin reddine karar vermiştir.
Davacı Şirket süresinde verilen İstinaf yolu dilekçesiyle; 5510 sayılı Yasa 81/ı maddesinde öngörülen teşvik uygulama şartlarının mevcut olduğu, ...’na husumet düşeceği gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak istemin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekilince süresinde verilen İstinaf yolu dilekçesiyle, her iki davalı yönünden redle sonuçlanan davada iki ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken tek vekalet ücretine hükmedilmesi gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak istemleri gibi karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Hazinesi vekilince süresinde verilen İstinaf yolu dilekçesiyle, davalı İdareye husumet düşmeyeceğini, hükmün eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğu gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak husumet nedeniyle istemin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 33.Hukuk Dairesi 30.03.2017 gün ve 2017/203-367 sayılı ilamı ile; 5510 sayılı Yasanın 81/ı maddesinden kaynaklanan uyuşmazlıkta, davalı ... Kurumuna husumet düşmeyeceği; diğer davalı İdare yönünden ise, teşvik uygulama şartlarının bulunmadığından bahisle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Tüm taraf vekilleri, aynı istinaf gerekçeleriyle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin (ı) bendi olup ilgi bentte “(Ek bend:15.05.2008-5763 S.K./24.mad) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, bu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır. İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak bu Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır. Bu Kanun gereğince yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işverenler bir yıl süreyle bu fıkrayla sağlanan destek unsurlarından yararlanamaz)"" hükmüne yer verilmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumunun işverenlerden primleri kolay ve zamanında tahsil edebilmesi için yasal düzenlemelerle bazı prim teşvikleri getirilmiştir. Bunlardan birisi de, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazinece karşılanmasıdır. Kanun koyucu teşvikle, prim oranlarını doğrudan düşürmemiş, prim borcunun düzenli ödenmesi ve kayıt dışı sigortalı çalıştırılmaması koşuluyla teşvikten yararlanma esasını kabul etmiştir. Ayrıca istihdamın artırılması, kayıt dışılığın önlenmesi ve düzenli prim ödenmesi de teşvik edilmiştir.
İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır. Ayrıca teşviklerden yararlanabilmek için Kurumca denetlenecek işverene, işyerine ve sigortalıya ait ayrı ayrı şartlar mevcuttur.
Yukarıda belirtilen şartları denetleyecek olan ve denetleme sonucuna göre işverenlerin beş puanlık indirimden yararlanıp yararlanmayacağına karar verecek olan kurum, 5510 sayılı Kanunun 79 uncu maddesine göre primleri tahsil etmekle yükümlü Sosyal Güvenlik Kurumudur. ..., inceleme sonucu işverenin teşvikten yararlanamayacağına karar verdiğinde %5 lik primi de işverenden tahsil edecek aksi takdirde bu miktarı Hazineden yani genel bütçeden alacaktır.
Prim borcunun doğup doğmadığı hususu işveren ile ... arasındaki ihtilaftır. Maliye Bakanlığının prim borcunun doğumu ile ilgisi ve görevi yoktur. Aksi halde 5510 sayılı Kanun ile Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen görevler Maliye Bakanlığınca yerine getirilmesi gerekecektir. İşverenlerin prim borçlarına ilişkin ihtilaflar ve prim teşvikini düzenleyen 81. maddenin (ı) bendi 5510 sayılı Kanunda düzenlenmiş olup yine 101 inci madde gereğince “bu kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülmektedir.” Hukuk Genel Kurulunun 05.04.2017 tarih, 2016/21-972 E, 2017/653 sayılı kararı da aynı doğrultudadır.
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde; Husumet konusunun kamu düzeni ile ilgili olup, Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 116. (... HUMK 187.) maddesinde yer alan ilk itirazdan olmaması, davanın her aşamasında ileri sürülebilmesi, giderek, istinaf sebebi olarak taraflarca ileri sürülmese dahi Yargıtay’ca tarafların bu yönde bir savunmasının olup olmadığına bakılmaksızın kendiliğinden göz önünde tutulabilceği yönündeki usul hukuku ilkeleri de dikkate alınarak; Somut olayda davacı tarafından Kurumca fazla prim tahsilâtı yapıldığı iddia edildiği, yersiz tahsil edilen primlerin iade yükümlülüğünün ve yasal hasımın, primi tahsil eden ... olduğu gözetilerek, davalı ... yönünden işin esasına girilerek (davalı ... husumet düşmemesi nedeniyle istemin reddi gerekeceği gözetilerek), davacının, yukarıda belirtilen yasal düzenleme kapsamında beş puanlık Hazine yardımından yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığı irdelenerek varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, hükmü temyiz eden taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33.Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, davacı avukatı yararına takdir edilen 1.480,00 TL duruşma avukatlık parasının davalılara yükletilmesine, davalılar avukatları yararına takdir edilen 1.480,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 26/09/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi. karar verildi.