Mahkemesi :İş Mahkemesi

... tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; ilâ...a yazılı nedenlerle davanın kabulüne ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davacı Kurum ve davalılardan ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş. avukatınca istenilmesi ve ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş. Durusma istenilmesi üzerine üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 26.09.2017 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davalı adına Av. ... ve ... ile davacı Kurum adına Av.... geldiler. Diğer davalılar adlarına gelen olmadı. Duruşmaya başlanar..., hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyad...i kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıd...i karar tesbit edildi.
Davacı Kurum, 27.10.2011 günlü iş kazası sonucu ölen sigortalının h... sahiplerine bağlanan peşin değerli gelirler nedeniyle uğranılan kurum zararının 5510 sayılı Yasanın 12.ve 21.madde hükümleri uyarınca ... tahsilini istemiştir.
Mahkeme, davalı taraflar arasınd...i alt-üst işveren ilişkisi konusunda bir değerlendirme ve inceleme yapm...sızın kusuru bulunmadığından bahisle davalı ... Yapı ... ve Ticaret A.Ş. ile davalı ... h...kınd...i davanın reddine; %100 kusuru bulunduğundan bahisle davalı ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş. yönünden ise, istemin kabulüne karar vermiştir.
Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Dava dışı ... Gayrimenkul Yatırım Ort...lığı ile davalı ... Yapı ... ve Ticaret A.Ş. arasında yapılmış 13.07.2009 günlü “Müteaahit Ana Sözleşmesinin” konusunu düzenleyen 2.maddesi ile sözleşmenin türü ve bedelini düzenleyen 3. madde hükümlerine göre, “... Firmasına ait yerde inşa edilecek olan Aqua ... 2010 projesi 1. etap inşaat işleri ile ilgili sözleşmede belirtilen (konut, teknik altyapı, çevre tanzimi, peyzaj, gölet ... vs) inşaat işleri anahtar teslimi usulüyle davalı ... Yapı ... ve Ticaret A.Ş.’ne verilmiştir.
Davaya konu iş kazası ...’a ait ... Aqua ... şantiye sahası içerisinde kurulu bulunan ... ... 208 Tipi kule vincinde meydana gelmiş olup; dava dışı ...
firması ile davalı ... Yapı ... ve Ticaret A.Ş. arasında imzalı “Kira Sözleşmesi” içeriğine göre, kazanın meydana geldiği kule vincinin mülkiyeti ...’a ait olup, davalı ... Yapı firması bu vinci 10 ay süreyle kiralayan durumundadır.Anc..., anılan vincin montesi-demontajı, b...ımı ve servis hizmetleri ise sadece kiralayan (...) firmasının teknik ekibine veya onay verecekleri bir servise yaptırılabilecektir.
Anılan kira sözleşmesi uyarınca davalı ... Yapı tarafından kiralanan Kule Vinci, ... tarafından temin edilen ve bu işin Türkiye’deki tek yapıcısı olduğu belirtilen,
ayrıca faaliyet alanı sadece “Kule Vinci monte ve demontajı” işi olan davalı ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş.’ne kurulumu yaptırılmış olup; iş bitiminden sonra aynı firmaca (... İnşaat) demontaj (söküm) işlemi yapılm...tadır.
27.10.2011 tarihinde anılan ... ... 208 Tipi kule vincinin (sökümünü) demontajını yapm...ta olan davalı ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş.’nde montaj ustası olar... çalışan tecrübeli işçi 31 yaşınd...i sigortalı ... söküm sırasında Kule Vincinden düşerek vefat eder.
İş kazası üzerine Kule Vincinin imalatçı Firmasınca düzenlenen 07.11.2012 günlü kaza raporunda “Kazanın insan hatasından kaym...landığı, vinç üzerindeki işçilerin muhtemelen vinç iskeletenin iki yarısını birbirine bağlayan çubuğu unuttuklarını” bildirmiştir.
İş kazası üzerine davalı ... Yapı firması tarafından ... Sulh Hukuk Mahkemesinden keşifle alınan İnşaat Mühendisi Bilirkişisi ... ve M...ine Yüksek Mühendisi Bilirkişisi İsmail Gerdemeli tarafından düzenlenen 10.01.2012 günlü tespit raporunda “Kazanın, hatalı ve tedbirsiz demontaj işleminden kayn...landığı; Demontaj işlemini yapan ... İnşaat elemenlarının vincin denge unsurlarını dikkate alm...sızın tedbirsiz ve dikkatsiz çalışması sonucu kazanın meydana gelmiş olup, vincin teknik yapısından kayn...lanan bir hatanın bulunmadığını” bildirmiştir.
İş bu davada hükme esas alınan ve İş Güvenliği Uzmanı..., İnşaat Mühe...isi ...(ki aynı bilirkişi yukarıda belirtile 10.01.2012 günlü tespit raporunda da yer alır) ve ... Mühendisi ... tarafından düzenlendiği anlaşılan 01.07.2013 günlü kusur raporunda ise; davalı ... Yapı firması ile davalı ...’ün kusursuz; davalı ... Firmasının ise %100 kusurlu olduğu belirtilmiştir.
5510 sayılı Kanunun İş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık b...ımından işverenin sorumluluğunu düzenleyen 21’inci madde hükmü, sigortalıya ya da ölümü halinde h... sahiplerine bağlanan gelirler ile yapılan harcama ve ödemelerin işverenden rücuen tahsili koşulları düzenlenmiş olup; işverenin sorumluluğu için, zarara uğrayanın sigortalı olması, zararı meydana getiren olayın iş kazası veya meslek hastalığı niteliğinde bulunması, zararın meydana gelmesinde işverenin kastının veya sigortalının sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketinin ve bu hareket ile meydana gelen iş kazası ve meslek hastalığı arasında illiyet bağının bulunması gerekir. Buradan, işverenin, işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliğine ilişkin mevzuatın kendisine yüklediği, objektif olar... mümkün olan tüm tedbirleri alma yükümlülüğünü yerine getirmemesi ve bu nedenle iş kazası veya meslek hastalığı şeklinde sosyal sigorta riskinin gerçekleşmesi halinde, kusur esasına göre meydana gelen zararlardan Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı rücuen sorumlu olduğu sonucu çıkarılm...tadır.
Uygulamada önemli olan, işverenin iş kazasına neden olan hareketinin, işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı bulunup bulunmadığının tespiti işidir.
Bu konuda yapılac... yargı işlemi, mevcut hükümlere göre alınac... tedbirlerin neler olduğunun tespiti işidir. Mevzuat hükümlerince öngörülmemiş, f...at alınması gerekli
başkaca bir tedbir varsa, bunların dahi tespiti zorunluluğu açıktır. Bunların işverence tam olar... alınıp alınmadığı, alınmamışsa zararın bundan doğup doğmadığı, duruma işçinin tedbirlere uymamasının etkili bulunup bulunmadığı ve bu doğrultuda tarafların kusur oranı saptanac...tır.
Sorumluluğun saptanmasında kural, sorumluluğu gerektiren ve yasada belirlenmiş bulunan durumun kendi özelliğini göz önünde bulundurm... ve araştırmayı bu özelliğe göre yürütmektir.
Kamu düzeni düşüncesi ile oluşturulan işçi sağlığı ve iş güvenliği mevzuat hükümleri; işyerleri ve eklerinde bulunması gereken sağlık şartlarını, kullanılac... alet, m...ineler ve hammaddeler yüzünden çıkabilecek hastalıklara engel olar... alınac... tedbirleri, aynı şekilde işyerinde iş kazalarını önlemek üzere bulundurulması gerekli araçların ve alınac... güvenlik tedbirlerinin neler olduğunu belirtmektedir. Burada amaçlanan, yapılm...ta olan iş nedeniyle işçinin vücut tamlığı ve yaşama h...kının önündeki tüm engellerin giderilmesidir.
Yukarıd...i açıklamalar çerçevesinde; İş kazası üzerine Kule Vincinin imalatçı Firmasınca düzenlenen 07.11.2012 günlü kaza raporu, iş kazası üzerine davalı ... Yapı firması tarafından ... Sulh Hukuk Mahkemesinden keşifle alınan 10.01.2012 günlü tespit raporu içerikleri ve tüm dosya kapsamı dikkate alındığında; hükme esas alınan 01.07.2013 günlü kusur raporunun oluşa uygunluğundan bahsedilemeyeceği gibi, aralarında Kule Vinci konusunda uzman olabilecek bir m...ine bilirkişisini içermemesi; İnşaat bilirkişisi olan... 10.01.2012 günlü ve 01.07.2013 günlü iki ayrı raporda birbiriyle çelişebilecek iki farklı tespit yönünde gerekçesiz ve çelişkiyi izah etmeksizin görüş bildirmesi karşısında anılan kusur raporu hükme esas alınamaz.
Şu halde yapılması gereken, bu tür iş kazalarında kusurun belirlenmesinde; öncelikle zararlandırıcı sigorta olayının ne şekilde oluştuğu ilgili ceza davasının sonucu da gözetilerek belirlenmeli, varsa tazminat dosyası da getirtilerek, belirlenen ve kabul edilen bu maddi olgular doğrultusunda; tarafların kusur oran ve aidiyetleri işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında uzman bilirkişilerden alınac... bilirkişi raporu uyarınca saptanmalıdır. Kusur durumu saptanırken, ihlal edilen trafik kurallarının yanında, iş güvenliği mevzuatına göre hangi önlemlerin alınması gerektiğinin, bu önlemlerin işverence alınıp alınmadığının ve alınmış önlemlere sigortalı işçinin uyup uymadığının, 5510 sayılı Kanunun 21., 4857 sayılı Kanunun 77., İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü hükümleri çerçevesinde değerlendirilerek belirlenmesi ile oluşa uygun kusur raporu alınması gerekir.
Kuşkusuz bu kusur raporu alınırken; davaya konu olan ve ...’a ait ... Aqua ... şantiye sahası içerisinde kurulu bulunan ... ... 208 Tipi kule vincinde meydana gelen iş kazasında, dava dışı ... firması ile davalı ... Yapı ... ve Ticaret A.Ş. arasında imzalı “Kira Sözleşmesi” içeriği ile anılan kira sözleşmesi uyarınca kiralanan Kule Vincinin, ... tarafından temin edilen davalı ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş.’ne kurulum-söküm işleminin yaptırılmış olması ve giderek, kaza tarihinde kule vincinin demontajı sırasında davalı ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş.’nde montaj ustası olar... çalışan tecrübeli işçi ...’un ölümüyle sonuçlanan olayda; davalı ... Yapı ... ve Ticaret A.Ş.’nin işverenlik sıfatının bulunmadığı gözetilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulm...sızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, hükmü temyiz eden tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş."ye iadesine, davacı avukatı yararına t...dir edilen 1.480,00 TL duruşma avukatlık parasının davalı ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş."ye yükletilmesine, davalı ... İnşaat M...inaları San. ve Tic. A.Ş. avukatı yararına t...dir edilen 1.480,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine, 26.09.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.