23. Hukuk Dairesi 2013/3262 E. , 2013/4492 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Davacının açmış olduğu iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde müdahiller... ... AŞ. vekili ile ... (temlik alan....) vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin inşaat, dekorasyon ve mobilya işleri yaptığını, küresel ekonomik kriz nedeniyle borca batık hale geldiğini; sermaye ve kârlılık artışı sağlanması, genel giderlerin azaltılması, kâr payı dağıtılmaması ve yeni ortak alınması suretiyle borca batıklıktan kurtulacağını ileri sürerek iflasın bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, iddia, müdahil beyanları, bilirkişi ve kayyım raporları ile tüm dosya kapsamına göre, şirketin borca batık durumda bulunduğu, projenin de ciddi ve inandırıcı olduğu gerekçesiyle iflasın bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmiştir.
Kararı, müdahiller...... AŞ. vekili ile .... (temlik alan ...) vekili temyiz etmiştir.
...- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, müdahil...... AŞ. vekilinin ........2012 tarihli ara kararına yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
...- Nihai karara ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
İflasın ertelenmesini isteyen kooperatif ve sermaye şirketlerinin borca batık durumda bulunması (bir diğer ifade ile varlıklarının rayiç değerlerinin borçlarını karşılayamaması), fevkalade mühletten yararlanmamış olması ve sunacakları iyileştirme projesi kapsamında mali durumlarının ıslahının imkân dâhilinde görülmesi gerekir (İİK.m.179). Gerek borca batıklığın ve gerek iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının tesbiti özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden bu değerlendirmelerin yapılması için bilirkişi görüşüne başvurulmalıdır (HMK.m.266). Hâkim de bu raporla o konudaki özel ve teknik bilgi ihtiyacını giderebilmeli ve raporun hukuka uygunluğunu denetlemelidir. Projenin ciddi ve inandırıcılığı öncelikle ve özellikle sermaye ve/veya kârlılığın ne şekilde arttırılacağı ve borca batıklıktan kurtulmanın ne şekilde sağlanacağı somut, belgelere dayalı ve gerçekçi bilgi ve öngörülerden yola çıkılarak tesbit edilmeli, diğer proje unsurları için de bilimsel veriler değerlendirilmelidir.
Mahkemece varlıkların rayiç değerlerinin tesbiti için bir, borca batıklığın ve projenin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının saptanması için de ayrı bir bilirkişi heyeti kurulmuş ve bu iki heyetten iki ayrı rapor alınmıştır. Ancak her iki rapor da ....01.2012 günlü havale ile dosyaya girmiştir. Bu durumda borca batıklığı saptayan raporda, rayiçlere ilişkin verilerin ne şekilde değerlendirildiği hem tarih ve hem de içerik bakımından anlaşılamamıştır. Nitekim S.
...ve... imzalı ....01.2012 ve buna ek olarak verilen 06.08.2012 tarihli raporlarda hesaplamaların rayiç değerlere göre değil, bilanço verilerine göre yapıldığı, varlık/borç dengesinin net biçimde ortaya konulmadığı, bir varlık kalemi sayılmayan ve gerek muhasebe ilkelerine ve gerek yerleşik ... uygulamasına göre rayiç değerlerin tesbitinde dikkate alınmasına olanak bulunmayan amortismanın hesaba katıldığı, şüpheli alacakların Vergi Usul Kanunu’na uygun biçimde denetlenmeksizin bilançoya alındığı, bu haliyle de raporun hükme esas alınamayacağı sabittir.
Aynı bilirkişi kurulunun 08.....2012 günlü raporunda 2012 Eylül ayında faaliyet giderinin bariz biçimde arttığı, mali tabloların envanter sonuçları ile uyumlu olmadığı, borç ve alacak mutabakatlarının sunulmadığı ve bakiye sermaye taahhüdünün ne zaman ödeneceğinin belirtilmediği vurgulanmış; ........2012 günlü raporda ise onaysız bir stok listesinin sunulduğu, dosyaya giren kırk adet mutabakattan sadece birinin müdahile ait olduğu, bankalar ve diğer alacaklılarla yapılmış mutabakatın bulunmadığı, 2012 sonuna kadar sermaye taahhüdünün geri kalan kısmının ödenmesi ve alacaklılarla ödeme planları yapılması gerektiği belirtilmiş; bütün bu olumsuz tabloya göre erteleme koşullarının oluştuğu sonucuna varıldığı bildirilmiştir.
Sunulan mali tablolardan davacı şirketin bazı finansal kiralama sözleşmelerine taraf olduğu anlaşılmış ancak bunların hukuki durumu, bakiye borçları, mülkiyetin geçmesine ilişkin olgular da değerlendirilmemiştir.
Bu durumda mahkemece davacı şirketin borca batıklık durumunun tereddüde yer bırakmayacak biçimde belirlenmesi ve projenin ciddi ve inandırıcı olup olmadığı ve süreç içindeki uygulamaların projede gösterilen iyileştirme unsurlarına uygun bulunup bulunmadığı hususunda somut verilere dayalı, teknik, denetime elverişli ve detaylı bir inceleme için, dosyanın oluşturulacak uzman bir heyete tevdii ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması ve varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmek gerekirken, eksik inceleme ve hatalı değerlendirmelerle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Öte yandan iflasın ertelenmesi kararı ile ne tür tedbirlerin uygulanabileceği ... ve İflas Kanunu’nun 179/b maddesinde sayılmıştır. Takas, mahsup, hapis hakkı kullanımı gibi maddi hukuktan doğan hakları sınırlayan tedbir kararı verilemez. Bu itibarla hüküm fıkrasının (...) sayılı bendinde gösterildiği şekilde takas ve mahsubu ile hapis hakkı niteliğinde kabul edilebilecek bloke işlemlerinin engellenmesi de kabul şekli itibariyle yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda (...) sayılı bentte açıklanan nedenle müdahil ... ... AŞ. vekilinin ........2012 tarihli ara kararına yönelik temyiz itirazlarının reddine, (...) sayılı bentte açıklanan nedenle hükmün BOZULMASINA, alınması gereken harç müdahil T.Ekonomi ... tarafından peşin yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, diğer temyiz eden tarafların peşin alınan harçlarının istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.