Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanakları 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Davacı taraf, 01.01.2000-01.03.2010 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığının tespitini talep etmiştir.
Mahkemece, 04.01.2003 tarihi öncesi hizmetlerini bildirir işe giriş bildirgesi ya da dönem bodrosu gibi yönetmelikte belirtilen belgelerden herhangi birinin davalı Kuruma verilmediğinin ve davacının çalışmalarının tespit de edilmediğini belirterek 04.01.2003 öncesine ilişkin istemin hak düşürücü süreye uğradığı, 2007-2008 yıllarında dava dışı işveren işyerinde çalıştığı kabul edilerek, davacının 06.01.2003-31.12.2006, 01.01.2009-01.03.2010 tarihleri arasında davalı kooperatife ait işyerinde çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Mahkemece uyulan bozma ilamında ”Mahkemece yapılan yargılamada dinlenilen tanıkların beyanları yetersiz ve hüküm vermeye elverişli olmadığından, özellikle tanık hat sahibi...’ün, davacının birkaç kez işe girip işten ayrıldığı, sürekli ve her gün çalışmadığı, 2006 yılında ...’den ayrılıp 5-6 ay gelmediği, 2007 ve 2008 yıllarında ise kendisinin arabasında muavin olarak hizmet verdiği yönündeki anlatımları dikkate alınmak suretiyle, aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve çalıştırdığı kişiler yöntemince belirlenerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, ayrıca hizmetin geçtiği ileri sürülen hatta/bölgede hat sahibi ve şoförler saptanarak ifadeleri alınmalı, öncelikle davacının hizmet süresinin başlangıcı ve sonu açıklıkla ortaya konulmalı, anılan tarihler arasında her yıl çalışılan süre belirlenmeli, çalışmanın kesintili geçip geçmediği açıklığa kavuşturularak gerektiğinde hak düşürücü süre yönünden irdeleme yapılmalı, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.” şeklinde bozma nedenleri belirtilmiştir.
Yapılan tahkikat eksik ve hüküm vermeye elverişli değildir.
Mahkemece, davalı dönemde, hat sahipleri ile bunların sürücüleri dönemleriyle birlikte kooperatiften sorulup tespit edilen kişiler dinlenerek; kendi dönemlerinde değnekçi olarak davacının çalışıp çalışmadığı, değnekçi olarak davacıdan başka çalışan olup olmadığı, birden fazla değnekçinin aynı dönemde birlikte çalışmalarının olup olmadığı sorulup, davacının ve diğer değnekçi olarak çalışanların çalıştığı süre belirlenmelidir. Talepten itibaren sürekli çalışma varsa hak düşürücü süre olmaz aksi halde işe giriş bildirgesi sonrası çalışma süresi açıkça belirlenip sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ve davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalı... Nolu ... Minibüsçüler ve Otobüsçüler .......Koop."e iadesine, 25.09.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.