20. Hukuk Dairesi 2016/5825 E. , 2016/9449 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davası hakkında ... 1. İş ve ... 2. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, iş kazası sonucu maluliyet nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
... 1. İş Mahkemesince; davacının eşi ve işveren beyanı bir arada değerlendirildiğinde davacının esasen ... Belediye Başkanlığı bünyesinde mevsimlik işçi olarak çalıştığı, olay tarihindeki dönemde iş sözleşmesinin askıda bulunması nedeniyle davacının açıkta bulunduğu, davalı tarafın iş yerinin binasının çatısının tamir edilmesi gerektiği, çatı tamirinin bilindiği üzere ustalık gerektiren bir iş olduğu, nitekim beyanlardan anlaşıldığı üzere davacının çatı tamirini yapabilecek usta olması nedeniyle tamir işinin davacıya verildiği, davacının ortaya koyacağı sonuca göre karşı tarafla ücret noktasında anlaştığı, nitekim malzeme ve yardımcı işçiliğin davacının isteğine göre davalı tarafça sağlandığı anlaşılmakla davacının sonuç ortaya koymak üzere anlaşmış olması, çalışma şartlarında iş sahibinden belli oranda bağımsızlığının bulunması, ücretin işin sonucuna göre kararlaştırılmış olması karşısında davacının eser sözleşmesine dayalı olarak iş yaptığı anlaşılmış olup iş sözleşmesi ve dolayısıyla teknik anlamda işçi-işveren ilişkisi bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi ise davacının 28/10/2005 tarihinde bağlı bulunduğu işverence ücretsiz izne ayrılındığı, ücretsiz izin döneminde işçinin iş akdinin feshi anlamına geldiği (Yargıtay 7. HD"nin 20/02/2014 tarih 2013/19177 Esas sayılı kararı) işçinin bu dönemde başka iş yerlerinde çalışabileceği, sigortalı yapılmamasının olayın iş kazası olmasına engellemeyeceği gerekçesi ile görevsizlik kararı vermiştir.
İşveren, 506 sayılı Kanunun 4/1. maddesinde “...bu Kanunun 2. maddesinde belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek ya da tüzel kişi...”, 1475 sayılı İş Kanununun 1/1. maddesinde “bir hizmet akdine dayanarak... işçi çalıştıran tüzel veya gerçek kişi...”, 4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesinde ise “bir iş sözleşmesine dayanarak ...işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişi, yahut tüzel kişiliği olmayan kurum veya kuruluşlar...” olarak tanımlanmakta olup, işveren niteliği işçi çalıştırmanın doğal sonucudur.
Çalışan kişi Borçlar Kanununun 313. maddesinde öngörülen çerçeve içinde "zaman" ve "bağımlılık" unsurlarını gerçekleştirecek biçimde çalışmaktaysa, aradaki çalışma ilişkisi hizmet aktine dayanıyor demektir. Bilindiği gibi zaman unsuru çalışanın iş gücünü belirli, ya da belirli olmayan bir süre içinde işverenin buyruğunda bulundurmasını kapsar. Hiç kuşkusuz çalışan bu süre içinde işveren veya vekilinin buyruğu ve gözetimi altında (bağımlı olarak) edimini yerine getirecektir. Burada sözkonusu olan bağımlılık ise her an ve durumda çalışanı denetleme ve buyruğuna göre edimini yaptırma olanağını işverene tanıyan, çalışanın edimi ile ilgili buyruklar dışında çalışma olanağı bulamayacağı nitelikte bir bağımlılıktır.
Somut uyuşmazlıkta; davacı vekili, müvekkili ..."in davalılardan ... Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti"nin asıl işveren, ... Madencilik Ltd. Şti"nin taşeron olduğu ... ve Paketleme Tesislerinden işçi olarak çalışmakta iken 09/12/2005 tarihinde geçirdiği kaza nedeniyle oluşan maddi ve manevi tazminatın davalıdan alınmasına karar verilmesini talep etmiştir. Dosya kapsamında davacının esasen ... Belediye Başkanlığı bünyesinde mevsimlik işçi olarak çalıştığı, olay tarihindeki dönemde iş sözleşmesinin askıda bulunması nedeniyle davacının açıkta bulunduğu, davalı tarafın iş yerinin binasının çatısının tamir edilmesi gerektiği, 1000.-TL ücret karşılığında tamir işinin davacıya verildiği ve sigortalı olması sebebiyle davalı işveren tarafından sigorta yaptırılmadığı müfettiş raporları ve karşılıklı beyanlardan anlaşılmaktadır. Buna göre davacının davalıya ait işyerinde fiili olarak kendi nam ve hesabına değil, davalıya bağımlı olarak çalıştığının anlaşılmasına göre uyuşmazlığın ... 1. İş Mahkemesince görülüp çözümlenmesi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 1. İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 24/10/2016 gününde oy birliğiyle karar verildi.