23. Hukuk Dairesi 2013/4077 E. , 2013/4289 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinin tesipiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatif üyeliğinden ihracı kesinleştikten sonra davalı kooperatifin müvekkilini üyesi gibi kabul ettiğini ve bir takım yazılar gönderdiğini, müvekkilinin bu yazılara istinaden ödemeler yaptığını, buna rağmen üyelik hususunda davalı kooperatifçe muaraza yaratıldığını ileri sürerek, müvekkilinin davalı kooperatife üyeliğinin tespitine, bunun mümkün olmaması halinde müvekkili tarafından ihraç tarihinden sonra yatırılan ....500,00 TL ile müvekkilinin meskene yapmış bulunduğu masraf toplamı olan ....690,50 TL, tespit masrafı olarak 702,80 TL olmak üzere toplam ....893,... TL nin yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, davacının ihracının kesinleşmesinden sonra davacıya üyesi olduğu açıkça yazılarak yönetim kurulunca 08.05.2009 tarih ve 2009/265 sayılı, ....06.2009 tarih ve 2009/393 sayılı yazılar ile ve ........2009 tarihli 560 sayılı şerefiye hesap tablosunın imzalanarak gönderildiği, bu yazılarda davacının ihraç edildiği ve kesinleştiği tarih olan 08.05.2007 tarihinden sonraki dönemlere ilişkin işlediği söylenen aidatları da katılarak ( 2008" in .... Ay aidatı) borç hesaplaması yapılıp ödemesinin talep edildiği, ödemediği takdirde hakkında üyeliğinin iptali, yani ihraç işlemlerinin de başlatılacağı açıkça yazılıp ihtar edildiği, bu sebeplerle davalı kooperatifin ihraç kararından sonra da davacıyı üyesi olarak kabul ettiği, yani üyeliğinin devam ettiğini ikrar ettiği, kooperatifin iradesinin bu yönde tekrar oluştuğu, açık kapı ilkesi olarak da adlandırılan ilkenin koşullarının somut olayda gerçekleştiği gerekçesiyle, davacının terditli olarak ve ilk sırada talep ve dava konusu ettiği davalı kooperatifin üyesi olduğunun tespiti talep ve davasının kabulü ile davacının davalı kooperatif üyesi olduğunun tespitine, üyeliğin tespitine karar verildiğinden terditli olarak beyan ettiği diğer talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, üyeliğin tespiti, mümkün olmazsa çıkma payının ve yaptığı masrafların tahsili istemine ilişkindir. Kooperatif ortaklığı, kooperatif yetkili organlarının bu hususta alacağı açık bir kararla gerçekleşebileceği gibi, bu hususta açık bir karar olmasa bile kooperatifin kişi ile bu sıfatla yazışmalar yapması, onu genel kurullara çağırması, belirli miktarda ödeme kabul etmesi veya konut tahsis ve teslim etmesi ve tadilata izin verilmesi şeklinde somut
ilişkiler ile zımnen de gerçekleşebilir. Somut olayda, davacı bakımından ihraç kararının 08.05.2007 tarihinde kesinleştiği, davalı kooperatif tarafından ........2008 tarihinde tapu iptali ve tahliye davası açıldığı, bu dava ile ilgili kararın ....06.2010 tarihinde kesinleştiği, bu arada davalı kooperatifçe 08.05.2009, ....06.2009, ........2009 tarihli yazılarla bir kısmı ihraç kararının kesinleştiği tarihten önceki döneme ilişkin olmak üzere davacıdan aidat ve şerefiye bedeli talep edildiği, davacı tarafından bu taleplere ilişkin 2011 yılında muhtelif tarihlerde ödemeler yapıldığı, fakat sonrasında davalı kooperatif tarafından bu paranın benimsenmeyip emanet hesabında tutulduğu anlaşılmıştır. Davalı kooperatifçe para istenmiş ve davacı tarafından bu para yatırılmış ise de, kooperatifçe bu para çekilerek kooperatif inşaatlarında harcanmamış, ayrı bir hesapta bekletilmiştir. Bankaya yatırılan ve emanet hesabına alınan para ile ilgili ihtirazi kayıt ileri sürülmesine gerek bulunmadığından mahkemenin aksi yöndeki gerekçesinde isabet bulunmamaktadır. Mahkemece, davalı kooperatifçe davacının genel kurullara çağrılmaması, kendisine herhangi bir konut tahsis edilmemesi, bankaya yatan paranın benimsenmemesi ve devam eden tapu iptal ve tahliye davasını takip edip tahliyenin sağlanmış bulunulmasına göre davacının yeniden ortak olarak kabul edilmediği anlaşıldığından; üyeliğin tespitine ilişkin davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Öte yandan; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../son maddesi uyarınca aidat ödeme yükümlülüğü devam eden ortak çıkma payını dava edemez. Somut olayda, davacı üye olduğu iddiası ile üyelik talep ettiğine göre üyelik tespiti istemi ile ilgili açtığı dava kesinleşmeden, ortaklığının sona ermesine bağlı bir talep niteliğindeki çıkma payı alacağına ve masraflara ilişkin davanın esasına girilemez. Üyeliğin tespiti davasının reddine karar verilip, kesinleştikten sonra davacının terditli taleplerinden çıkma payı ve masraf isteminin incelenmesine sıra gelecektir. Bu durumda, mahkemece çıkma payı ve masraf talepleri yönünden dava tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilip üyeliğin tespitine ilişkin kararın kesinleşmesinin beklenmesi gerekirken, her iki terditli isteme ilişkin davanın birlikte görülmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.